ইয়াছমিন বানো
বিবাহ, নিকাহ-এই সকলোবোৰ শব্দ বৈবাহিক সম্পৰ্ক আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত উৎসৱৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ছাদী (বিবাহ) হৈছে এটা পাৰ্চী শব্দ আৰু ইয়াৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে সুখ আৰু সুখৰ প্ৰকাশ। সংস্কৃতত ইয়াৰ বাবে 'বিবাহ' শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আৰবীত ইয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা শব্দটো হৈছে 'ইৰোছ'। মুছলমানসকলে এই সকলোবোৰ শব্দ আৰু ৰীতি-নীতি অতি উদাৰতাৰে গ্ৰহণ কৰিছে।
দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত বিবাহৰ বহুতো ৰীতি-নীতি আৰু ৰীতি-নীতিৰ ভিন্নতা আছে যদিও মূলতঃ বিবাহ যিকোনো দেশ, সংস্কৃতি বা ধৰ্মত প্ৰচলিত এক প্ৰথা যাৰ জৰিয়তে পুৰুষ আৰু মহিলাৰ মাজত আইনী, ধৰ্মীয় আৰু শাৰীৰিক সম্পৰ্ক স্থাপন হয়। সম্পৰ্কটো পিতৃ-মাতৃৰ দ্বাৰাই হওক, ল’ৰা বা ছোৱালীয়ে নিজৰ পছন্দ অনুসৰি বা অনলাইন সম্পৰ্কৰ ৱেবছাইটৰ জৰিয়তেই হওক, বিবাহৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল নিজৰ নৈতিকতাক ৰক্ষা কৰা আৰু সমাজখনক বেয়াৰ পৰা ৰক্ষা কৰা।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ছবি
দ্বিতীয় উদ্দেশ্য হ'ল এজন ব্যক্তিক আন এজন ব্যক্তিৰ জীৱনত অংশগ্ৰহণ আৰু সহায় কৰা। ইয়াৰ বাহিৰেও বিবাহ সুখ অৰ্জন আৰু মানৱ জাতিৰ ধাৰাবাহিকতা অব্যাহত ৰখাৰ এক মাধ্যম। সমাজ যিয়েই নহওক কিয়, বিবাহ আৰু সম্পৰ্ক বিচাৰি উলিওৱাৰ পদ্ধতি একেই।
আপুনি যি শ্ৰেণীৰ নহওক কিয়, আপোনাৰ পৰিয়ালে আপোনাৰ বাবে সম্পৰ্ক বিচাৰে। কোনোবা ল’ৰা বা ছোৱালীয়ে যদি কাৰোবাক ভাল পায়, তেন্তে পৰিয়ালটোৱে সম্পৰ্কটোক আগুৱাই লৈ যায়। এই ধাৰাটো দীৰ্ঘদিন ধৰি জনপ্ৰিয় হৈ আহিছে। আমাৰ দেশত ই বহু পিছত গ্ৰহণযোগ্যতা লাভ কৰে।
আমাৰ সমাজত বিবাহৰ অনেক ৰীতি-নীতি প্ৰচলিত, য'ত ক্ৰীম ঘঁহি, হেনা লগোৱা, কইনা বনোৱা, যোৰ পিন্ধা, জোতা চুৰি কৰা হয়। সাজ-পোছাকৰ কথা ক'বলৈ গ'লে ইয়াৰ বহু প্ৰকাৰ আছে, য'ত উবতান, মেহন্দী, ছাদি, শ্বাহানে আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
বহুতে এই ৰীতি-নীতিবোৰক ব্যক্তিগত আৰু পাৰিবাৰিক গৌৰৱৰ বিষয় কৰি তুলিছে। যদি কোনো দৰা বা তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ লোকে এই ৰীতি-নীতিৰ পৰা মুক্তি পাব বিচাৰে তেন্তে তেওঁলোকে এইধৰণৰ বিভিন্ন ঠাট্টা-মস্কৰা শুনিব লাগেঃ ‘আপোনালোকে আমাৰ নাক-কাণ কাটি পেলালে’, ‘মেহেন্দিৰ দৰে আচাৰ-ব্যৱহাৰত খৰচ কৰিবলৈ সামৰ্থ্য নাথাকিলে আমাক ক'ব লাগিছিল, আমি সকলোৱে সহায় কৰিলেহেঁতেন, অন্ততঃ নাক-কাণ কটা নগ'লহেঁতেন৷'
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ছবি
উল্লেখ্য যে, মুছলমানসকলৰ মাজত সকলো সম্প্ৰদায়ৰ নিৰ্দিষ্ট আৰু ভিন্ন ৰীতি-নীতি আছে। বিবাহৰ পূৰ্বে বাগদান অনুষ্ঠানৰ পিছত বিভিন্ন ধৰণৰ ৰীতি-নীতি পালন কৰা হয়, য’ত প্ৰায় সকলোতে মেহেন্দী ৰীতি-নীতি প্ৰচলিত। এই অনুষ্ঠানত বিয়াৰ কেইদিনমান আগতে কইনাজনীয়ে হালধীয়া ৰঙৰ পোছাক পিন্ধি শৰীৰত হালধিৰ পেষ্ট লগায়। বেছিভাগ পৰিয়ালতে কইনাক মেটত বহিবলৈ দি কইনাৰ গাত হালধি প্ৰয়োগ কৰা হয়।
এই উপলক্ষে দৰাৰ ঘৰৰ পৰা মেহেন্দী আহে আৰু বিয়াৰ কেইদিনমান আগতে বিশেষ অনুষ্ঠানত কইনাৰ গাত প্ৰয়োগ কৰা হয়। সময় আৰু পৰিস্থিতিৰ লগে লগে এই অনুষ্ঠানবোৰৰ পৰিৱৰ্তন ঘটিছে। ইয়াৰ পূৰ্বে বিয়াৰ কমেও এসপ্তাহ পূৰ্বে মেহেন্দী অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হৈছিল।
সেইদিনা কইনাৰ হালধীয়া পোছাকত মেহেন্দী লগোৱা হয়। এই উপলক্ষে উপহাৰ দিয়াটোও সাধাৰণ কথা। সময়ৰ লগে লগে ই বৃদ্ধি পোৱা দেখা গৈছে। ছোৱালী বা পেছাদাৰী গায়কে গান গায় আৰু ঢোলৰ তালত নাচে।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ছবি
সেইদিনাৰ পৰা কইনাই ঘৰৰ পৰা ওলাই যাব নোৱাৰে। ঘৰৰ কিছুমান বিশেষ মানুহেহে তেওঁক চাব পাৰে। এই সময়ত ঘৰৰ বাহিৰলৈ যোৱাটো মংগলজনক নহয় বুলি গণ্য কৰা হয়। প্ৰাচীন কালত ভাৰতত বিবাহ ঠিক হোৱাৰ পিছত কইনাৰ ঘৰখনেই ৰীতি-নীতিৰ কেন্দ্ৰবিন্দু আছিল।
কেইবামাহো ধৰি তেওঁলোকে প্ৰস্তুতি চলিছিল। ঘেঁহুৰ আটা পিহি লোৱা ৰীতিৰ পৰা আৰম্ভ কৰি চাউল, ঘেঁহু চাফ-চিকুণ কৰি পিহি লোৱাৰ ৰীতিলৈকে। গাঁৱৰ মহিলাসকলে পিঠাগুৰি খুন্দাৰ সময়ত গান গাইছিল। বহু ঠাইত চাউল বিভিন্ন আত্মীয়ৰ পৰা আহিছিল। ঘৰখন বিবাহৰ বাবে আৰু অতিথিসকলক আতিথ্য দিবলৈ এইদৰে সাজু হয়। বিয়াৰ আগতে ঘৰখন ৰঙো কৰা হয়।
একেদৰে মেহেন্দীৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰ আৰু সংগীতো আছে। সাধাৰণতে বিয়াৰ এদিন আগতে এইকাৰণেই মেহেন্দী অনুষ্ঠান আয়োজন কৰা হয়, যাতে কইনাৰ গাত লগোৱা ৰংবোৰ ধুনীয়াকৈ ফুটি উঠে। মেহেন্দী অনুষ্ঠানত দৰা ঘৰৰ পৰা অহা মেহেন্দী কইনাৰ হাতত সজাই তোলাৰ বিপৰীতে কইনাৰ বান্ধৱীসকলেও হাতত মেহেন্দী লগায়। বহু পৰিয়ালত এই অনুষ্ঠানৰ সময়ত মিৰাচী গীত আৰু সংগীতৰ এক অনুষ্ঠানো আয়োজন কৰা হয়।
কিছুমান বিয়াত এই প্ৰথা থাকে য'ত দৰা-কইনাই নিজৰ কোঠালৈ যাবলৈ ওলোৱাৰ সময়ত দৰাৰ ভনীয়েকহঁতে বাট বন্ধ কৰি দিয়ে। ভনীয়েকসকলে তেওঁলোকৰ পৰা দাবী কৰা ধন পোৱাৰ পিছতহে দৰা-কইনাক নিজৰ কোঠালৈ যোৱাৰ অনুমতি দিয়া হয়।
বিবাহ উপলক্ষে পত্নীক উপহাৰ দিয়াৰ পৰম্পৰা কোনে আৰম্ভ কৰিছিল কোনেও নাজানে। কিন্তু সাধাৰণতে জীৱনৰ আৰম্ভণিৰ এই উপলক্ষে প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে নিজৰ পত্নীক এটা স্মৰণীয় উপহাৰ দিব বিচাৰে। এই প্ৰথা মুছলমানসকলৰ মাজতো প্ৰচলিত। এই উপলক্ষে একাংশ লোকে দামী গহনা আৰু গাড়ী বা মোবাইল ইত্যাদি উপহাৰ দিয়ে, কিন্তু এনে কিছুমান ব্যক্তি আছে যিয়ে নিজৰ অনন্য উপহাৰেৰে নিজৰ কইনাক আপ্লুত কৰে।
