অনিকা মহেশ্বৰী / নতুন দিল্লী
পাকিস্তানৰ পৰাজয়ৰ কাহিনী জানিব বিচাৰিলে আপুনি দিল্লীৰ যুদ্ধ স্মাৰক নিশ্চয়কৈ দৰ্শন কৰিব লাগিব। এই ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ সংগ্ৰহালয় আমাৰ সামৰিক ইতিহাসৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ সংগ্ৰহ। এই সংগ্ৰহালয়ে বৰ্তমান আৰু অতীতত আমাৰ সশস্ত্ৰ বাহিনীয়ে কৰা অবিৰত প্ৰচেষ্টাৰ ইতিহাস সংৰক্ষণ কৰি ৰাখিছে।
ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰকৰ বিশেষত্ব কিঃ
ভাৰত-পাক যুদ্ধৰ ইতিহাসঃ ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰকত ১৯৪৭, ১৯৬৫, ১৯৭১ আৰু ১৯৯৯ চনৰ ভাৰত-পাক যুদ্ধৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিঘটনা লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে। ভাৰতীয় সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ বীৰত্ব আৰু ত্যাগক এই যুদ্ধসমূহত বিশেষভাৱে চিত্ৰিত কৰা হৈছে।
১৯৭১ চনৰ যুদ্ধঃ এই যুদ্ধত ভাৰতৰ বিজয়ে বাংলাদেশ সৃষ্টিৰ পথ প্ৰশস্ত কৰে, যিটো এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ঐতিহাসিক পৰিঘটনা। এই যুদ্ধত ভাৰতীয় সেনাই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল আৰু এই যুদ্ধ ভাৰত-পাকিস্তানৰ সম্পৰ্কত এক টাৰ্নিং পইণ্ট হিচাপে প্ৰমাণিত হৈছিল।
শ্বহীদ হোৱা জোৱানসকলৰ স্মৃতিত নিৰ্মাণ কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ সংগ্ৰহালয়ৰ ভিতৰৰ এক দৃশ্য
সামৰিক সাহসৰ প্ৰতীকঃ এই স্মৃতিসৌধ ভাৰতীয় সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ বীৰত্ব, ত্যাগ আৰু দেশপ্ৰেমৰ প্ৰতীক। শ্বহীদ সৈনিকৰ নাম আৰু তেওঁলোকৰ বীৰত্বৰ কাহিনী ইয়াত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।
শ্বহীদ সৈনিকসকলৰ স্মৰণঃ
দেশ ৰক্ষাৰ বাবে প্ৰাণ আহুতি দিয়া বীৰ জোৱান সকলক ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰকৰ তৰফৰ পৰা শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰা হৈছে। এই স্মৃতিসৌধে তেওঁলোকৰ ত্যাগক সন্মান জনায় আৰু আগন্তুক প্ৰজন্মক অনুপ্ৰাণিত কৰে।
জাতীয় গৌৰৱঃ
এই স্মৃতিসৌধে কেৱল সামৰিক ইতিহাস প্ৰতিফলিত কৰাই নহয়, দেশৰ ঐক্য আৰু অখণ্ডতাৰ প্ৰতি সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ দায়বদ্ধতাও প্ৰদৰ্শন কৰে। এই স্মৃতিসৌধে দেশৰ নাগৰিকৰ মাজত জাতীয় গৌৰৱ আৰু দেশপ্ৰেমৰ অনুভূতিক প্ৰসাৰিত কৰে।
পৰ্যটন স্থানঃ ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মৃতিসৌধটো এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰ্যটন স্থানো। ইয়াত মানুহে দেশৰ সামৰিক ইতিহাস আৰু শ্বহীদ জোৱানসকলৰ বীৰত্বৰ বিষয়ে জানিবলৈ আৰু বুজিবলৈ আহে।
ভাৰত-পাকিস্তান যুদ্ধ ১৯৪৭: কাশ্মীৰ বিবাদৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এই যুদ্ধৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিঘটনা।
শ্বহীদ হোৱা জোৱানসকলৰ স্মৃতিত নিৰ্মাণ কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ সংগ্ৰহালয়ৰ বাহিৰৰ এক দৃশ্য
ভাৰত-পাকিস্তান যুদ্ধ ১৯৬৫: কাশ্মীৰ আৰু সীমা বিবাদক লৈ এই যুদ্ধৰ ডাঙৰ পৰিঘটনা।
১৯৭১ চনৰ ভাৰত-পাকিস্তানী যুদ্ধঃ এই যুদ্ধত ভাৰতৰ বিজয়ৰ ফলত বাংলাদেশ মুক্তি যুদ্ধৰ সমৰ্থনত যুঁজি বাংলাদেশৰ সৃষ্টি হয়।
কাৰ্গিল যুদ্ধ ১৯৯৯: অনুপ্ৰৱেশকাৰীক খেদি পঠিয়াবলৈ ভাৰতীয় সেনাৰ পদক্ষেপ আৰু এই যুদ্ধৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ঘটনা।
এই যুদ্ধসমূহত শ্বহীদ হোৱা জোৱানসকলৰ স্মৃতিত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰক, যিয়ে তেওঁলোকৰ বীৰত্ব আৰু দেশৰ ৰক্ষাৰ বাবে ত্যাগক সন্মান জনাইছে। এই স্মৃতিসৌধে ভাৰতৰ সামৰিক বিজয়ৰ স্মৃতিত নহয়, দেশ ৰক্ষাৰ বাবে প্ৰাণ আহুতি দিয়া জোৱানসকলকো শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনায়। ২০১৯ চনৰ ২৫ ফেব্ৰুৱাৰীত প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰক উদ্বোধন কৰি দেশলৈ উৎসৰ্গা কৰে।
ইয়াত লেণ্ডস্কেপিং আৰু স্থাপত্যৰ সৰলতাক গুৰুত্ব দি পৰিৱেশৰ গুৰুত্ব বজাই ৰখা হৈছে। মূল স্মৃতিসৌধৰ উপৰিও যুদ্ধত দেশৰ সৰ্বোচ্চ বীৰত্ব বঁটা ‘পৰমবীৰ চক্ৰ’ লাভ কৰা ২১ জন জোৱানৰ প্ৰতিমূৰ্তিৰ বাবে উচৰ্গা কৰা এলেকা আছে। মূল স্মৃতিসৌধৰ ডিজাইনে উদাহৰণ দাঙি ধৰে যে কৰ্তব্যৰত এজন সৈনিকে দিয়া পৰম ত্যাগৰ দ্বাৰা তেওঁক অমৰ কৰি তোলাই নহয়, সৈনিকৰ আত্মা যে চিৰন্তন হৈ থাকে, সেই কথাও দেখুৱাইছে।
ইয়াৰ দুয়ো মূৰত যেনেকৈ ইণ্ডিয়া গেট আৰু ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱন আছে, তেনেকৈয়ে নতুন ভাৰতীয় যুদ্ধ সংগ্ৰহালয়ে গৌৰৱবোধক আৰু অধিক বৃদ্ধি কৰিব, য’ত সমগ্ৰ ভাৰতৰ লোকসকলে ভাৰতক সাৰ্বভৌম গণৰাজ্য হিচাপে অটুট ৰখাৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা কাৰ্যৰ কালক্ৰম প্ৰত্যক্ষ আৰু অনুভৱ কৰিব পাৰিব।
ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ সংগ্ৰহালয়ত থকা এক ছবি
এই নতুন গাঁথনিটোৱে সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ শক্তি আৰু তেওঁলোকৰ সন্মুখৰ প্ৰচেষ্টাক প্ৰদৰ্শন কৰে। ভাৰতীয় জনসাধাৰণৰ মাজত ক্ৰমবৰ্ধমান দেশপ্ৰেমৰ মনোভাৱ বৃদ্ধিৰ বাবে এই সংগ্ৰহালয়টো এক আদৰ্শ স্থান। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ আৰু তৃতীয় এংলো-আফগান যুদ্ধৰ লগতে ভাৰতৰ স্বাধীনোত্তৰ সংঘাতত সৰ্বোচ্চ বলিদান দিয়া বীৰ আত্মাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনোৱা পবিত্ৰ স্মৃতিসৌধ ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰকে দেশ-বিদেশৰ অজস্ৰ পৰ্যটকক স্বাগতম জনায়।
ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰক কেৱল স্মাৰকে নহয়; ভাৰতৰ শ্বহীদ বীৰসকলৰ অদম্য সাহস আৰু অদম্য সমৰ্পণৰ প্ৰতি ই এক সজীৱ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি। ইয়াৰ পবিত্ৰ চৌহদৰ মাজেৰে খোজ কাঢ়ি যোৱাৰ সময়ত আপোনাক শ্ৰদ্ধাৰ পৰিৱেশে আগুৰি ধৰে, য’ত মনোমোহা বাগিচা আৰু সুন্দৰ স্থাপত্যই চিন্তা আৰু কৃতজ্ঞতাৰ বাবে এক সুকীয়া স্থান সৃষ্টি কৰে। ইয়াত ৰাজধানীৰ হুলস্থুলৰ মাজত সময় যেন স্তবিৰ হৈ ৰয়।
ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰকৰ কেন্দ্ৰত অমৰ জোৱান জ্যোতি ভাৰতৰ বীৰসকলৰ প্ৰতি থকা চিৰস্থায়ী সন্মানৰ প্ৰতীক হিচাপে আলোকিত হৈ উঠে। ১৯৭২ চনত প্ৰথমে আইকনিক ইণ্ডিয়া গেটৰ তলত পোহৰাই ৰখা অমৰ জ্যোতিয়ে ২০২২ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ইয়াত নতুন ঠিকনা পাইছিল। ওলোটা বেয়নেট আৰু সৈনিকৰ হেলমেটৰ সৈতে এই শিখাই ১৯৭১ চনৰ ভাৰত-পাকিস্তানী যুদ্ধৰ সময়ত কৰা ত্যাগ আৰু তাৰ পিছৰ সকলো সংঘাতৰ মৰ্মস্পৰ্শী সোঁৱৰণী বহন কৰে।
ভাৰত আৰু বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ বিশিষ্ট ব্যক্তিসকলে ইয়াত পুষ্পাঞ্জলি জনোৱাৰ সময়তে অমৰ জোৱান জ্যোতিয়ে দেশৰ সামূহিক স্মৃতি আৰু কৃতজ্ঞতাক মূৰ্ত কৰি নীৰৱ সজাগতা অব্যাহত ৰাখিছে। এই পবিত্ৰ শিখাই দৰ্শনাৰ্থীসকলক থমকি ৰ’বলৈ, চিন্তা কৰিবলৈ আৰু দেশৰ বাবে নিজৰ সকলোখিনি দিয়াসকলৰ অদম্য মনোভাৱক সন্মান জনাবলৈ আমন্ত্ৰণ জনায়। ইয়াৰ ফলত ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মৃতিসৌধ গভীৰ জাতীয় তাৎপৰ্য্য আৰু ব্যক্তিগত প্ৰতিফলনৰ স্থান হৈ পৰে।
গ্ৰেনাইটৰ ফিটাবোৰত সোণালী আখৰেৰে শ্বহীদ জোৱানসকলৰ নাম লিখা থকা দেৱালত
ইয়াৰ দেৱালত থকা গ্ৰেনাইটৰ ফিটাবোৰত সোণালী আখৰেৰে শ্বহীদ জোৱানসকলৰ নাম লিখা আছে। শেষত ৰক্ষা চক্ৰ (Circle of Protection) ই আটাইতকৈ বাহিৰৰ বৃত্ত গঠন কৰে, ইয়াৰ গছবোৰ ভাৰতৰ ৰক্ষকসকলৰ অটল প্ৰতিৰক্ষাৰ প্ৰতীক।
এই চক্ৰবোৰৰ মাজেৰে যোৱাৰ লগে লগে প্ৰতিটো পদক্ষেপে আপোনাক ত্যাগৰ গভীৰতা আৰু জাতিটোৰ বাবে নিজৰ সকলোখিনি দিয়াসকলৰ স্থায়ী উত্তৰাধিকাৰ বুজি পোৱাৰ ওচৰলৈ লৈ যায়। এই চিন্তাশীল ডিজাইনে শ্বহীদসকলক সন্মান জনায় আৰু সামৰিক সেৱাৰ সংজ্ঞা দিয়া কৰ্তব্য, সাহস আৰু সুৰক্ষাৰ চিৰন্তন চক্ৰক প্ৰতিফলিত কৰে।
ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মৃতিসৌধৰ পবিত্ৰ খেলপথাৰৰ ভিতৰত পৰম যোধা স্থানত ভাৰতৰ সাহসী যোদ্ধাসকলক সম্বৰ্ধনা জনোৱা হয়। এই অনন্য স্থানত ভাৰতৰ বীৰত্বৰ বাবে সৰ্বোচ্চ সামৰিক সন্মান পৰম বীৰ চক্ৰ লাভ কৰা ২১ গৰাকীক সন্মান জনোৱা হয়। ইয়াত আপুনি এই অসাধাৰণ ব্যক্তিসকলৰ ব্ৰঞ্জৰ মূৰ্তি পাব, প্ৰত্যেকেই এই বীৰসকলৰ সাদৃশ্যই নহয়, তেওঁলোকৰ অদম্য মনোভাৱকো প্ৰতিফলিত কৰে।
এই নিৰৱ চেণ্টিনেলবোৰৰ মাজত খোজ কাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে তেওঁলোকৰ অতুলনীয় সাহস আৰু ত্যাগৰ কাহিনীবোৰ সজীৱ হৈ উঠে। পৰম যোধ ছাইটে গভীৰ চিন্তাৰ মুহূৰ্ত আগবঢ়ায়, যাৰ ফলত দেশৰ আটাইতকৈ বীৰত্বপূৰ্ণ কৰ্মৰ আঁৰৰ মুখবোৰৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিব পাৰি। এই অঞ্চলটোৱে ভাৰতৰ সামৰিক ইতিহাস গঢ় দিয়া অসাধাৰণ বীৰত্বৰ এক শক্তিশালী সোঁৱৰণী, ভৱিষ্যত প্ৰজন্মক সেৱা আৰু দেশপ্ৰেমৰ উচ্চতম আদৰ্শক অক্ষুণ্ণ ৰাখিবলৈ প্ৰেৰণা যোগাইছে।
সঁচাকৈয়ে সমৃদ্ধিশালী অভিজ্ঞতাৰ বাবে সন্ধিয়া ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মৃতিসৌধলৈ যোৱাৰ পৰিকল্পনা কৰক। যিহেতু এই সময়ত সন্ধিয়াৰ সময়বোৰে পৰিৱেশটো আৰু ভাল কৰি তোলে, আৰু আপুনিও দৈনিক ‘ৰিট্ৰিট ড্ৰিল’ অনুষ্ঠানৰ সাক্ষী হ’ব। স্মৃতিসৌধত প্ৰৱেশ মাচুল নাই, দেওবাৰৰ সন্ধিয়াবোৰ বিশেষভাৱে উল্লেখযোগ্য, কিয়নো ৰিট্ৰিট ড্ৰিলৰ পূৰ্বে ‘চেঞ্জ অৱ দ্য গাৰ্ড চেৰেমনি’ আৰু বেণ্ডৰ অনুষ্ঠানো চাব পাৰি।
যদিও গাইড ট্যুৰ নাই, তথাপিও কীৰ্তিচিহ্নটোৰ চিন আৰু বৰ্ণনা তথ্যসমৃদ্ধ। অধিক গভীৰ অভিজ্ঞতাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰক এপটো ডাউনলোড কৰক, যিয়ে স্ব-নিৰ্দেশিত ভ্ৰমণৰ বাবে প্ৰচুৰ তথ্য প্ৰদান কৰে। আপুনি খেলপথাৰখন অন্বেষণ কৰাৰ সময়ত, ইয়াত সন্মানিত ত্যাগসমূহৰ ওপৰত চিন্তা কৰিবলৈ সময় উলিয়াই স্মৃতিসৌধৰ প্ৰতিটো উপাদানৰ বিষয়ে জানিবলৈ এপটো ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। এই চিন্তাশীল পদ্ধতিয়ে আপোনাক কীৰ্তিচিহ্নটোৰ তাৎপৰ্য্য আৰু ইয়াৰ ইতিহাসৰ বিষয়ে গভীৰভাৱে বুজিবলৈ সহায় কৰিব।
ৰাষ্ট্ৰীয় যুদ্ধ স্মাৰকত দেশপ্ৰেমৰ মনোভাৱ অনুভৱ কৰাৰ পিছত নতুন দিল্লীৰ আন বহুমূলীয়া ৰত্ন দৰ্শন কৰিব পাৰিব। মহিমামণ্ডিত ইণ্ডিয়া গেটখন মাত্ৰ অলপ দূৰৈত, আৰু আকৰ্ষণীয় ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱন আৰু ৰসাল মোগল উদ্যানসমূহো সহজে পোৱা যায়, যিয়ে ভাৰতৰ চৰকাৰী আৰু উদ্যান শস্যৰ ঐতিহ্যৰ আভাস দিয়ে।
শিল্প আৰু সংস্কৃতিৰ প্ৰতি আগ্ৰহীসকলৰ বাবে নেচনেল মিউজিয়াম আৰু নেচনেল গেলেৰী অৱ মডাৰ্ণ আৰ্ট ওচৰতে আছে, য’ত ভাৰতীয় সৃষ্টিশীলতা আৰু ইতিহাসৰ শতিকাজুৰি চলি থকা চহকী সংগ্ৰহসমূহ প্ৰদৰ্শিত হৈছে।
