আশ্বাৰ আলম/ নতুন দিল্লী
১৯৪৯ চনত ভাৰতৰ সংবিধানৰ খচৰা প্ৰস্তুত কৰা সংবিধান সভাৰ একমাত্ৰ মুছলমান মহিলা আছিল বেগম কুদছিয়া ৰাছুল। তেওঁৰ মৃত্যুৰ ২৪ বছৰ পিছত বেগম কুদছিয়া ৰাছুলৰ অন্তিমখন গ্ৰন্থ উন্মোচন কৰা হয়। গ্ৰন্থ উন্মোচন অনুষ্ঠানটোত তেহমিনা পোনভানীয়ে তেওঁৰ আইতাৰ জীৱনৰ এক বিৰল আভাস দাঙি ধৰে। তেওঁৰ আইতাক বেগম কুদছিয়া ৰাছুল কোনো সাধাৰণ মহিলা নাছিল।
তেহমিনা পোনভানী, এগৰাকী অধিবক্তা, বেগম কুদছিয়াৰ কন্যাৰ কন্যা, অৰ্থাৎ নাতিনী।
দিল্লীত গ্ৰন্থ উন্মোচনী অনুষ্ঠানত তেহমিনাই কয়, "বিশ্বৰ বাবে তেওঁ এগৰাকী সাহসী ৰাজনৈতিক মহিলা আছিল, কিন্তু মোৰ বাবে তেওঁ আছিল মোৰ আম্মিজান, কোমল হৃদয়ৰ গৰাকী, স্থিৰ আৰু নিজৰ সততাত অটল থকা এগৰাকী মহিলা।
পোনভানীয়ে ৰাজহুৱা জীৱনত প্ৰৱেশ কৰাৰ বাবে ৰাছুলৰ বিৰুদ্ধে ফতৱা জাৰি কৰা সময়ৰ কথাও সোঁৱৰণ কৰে। তেওঁৰ পৰিয়ালৰ লোকসকল ভয়ত আতুৰ হৈ আছিল যদিও ৰাছুল শান্ত হৈ আছিল।
'যদি মোৰ বিবেক শুদ্ধ হয়, কোনো ফটোৱাই মোক ভয় খুৱাব নোৱাৰে,' তেওঁ কৈছিল।
বেগম কুদছিয়া ৰছুলৰ প্ৰকাশিত গ্ৰন্থ
বেগম কুদছিয়া ৰাছুল আছিল সংবিধান সভাৰ একমাত্ৰ মুছলমান মহিলা। অসাধাৰণ জীৱন নামৰ গ্ৰন্থখন তেওঁৰ আত্মজীৱনী "ফ্ৰম পুৰ্দা টু পাৰ্লিয়ামেন্টঃ দ্য মেম'য়ৰ্ছ অৱ এ মুছলিন ৱমেন ইন ইণ্ডিয়ান পলিটিক্স"ৰ পুনঃপ্ৰকাশ।
এই অনুষ্ঠানত সাংবাদিক, অধিবক্তা আৰু ৰাজনৈতিক নেতাসকল উপস্থিত আছিল, যাতে মূলসুঁতিৰ ঐতিহাসিক কাহিনীসমূহত পাহৰি যোৱা এগৰাকী মহিলাৰ অৱদানৰ বিষয়ে পুনৰ আলোচনা কৰিব পৰা যায়।
সাংবাদিক নিধি ৰজদানে আঁত ধৰা এই আলোচনা চক্ৰত ছলমান খুৰছিদ, ইন্দিৰা জয়ছিং, মনিষ তিৱাৰী আৰু জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা তেহমিনা পোনভানী উপস্থিত আছিল।
১৯০৯ চনত জন্মগ্ৰহণ কৰা বেগম কুদছিয়া ৰাছুল ভাৰতৰ সংবিধান সভাৰ একমাত্ৰ মুছলমান মহিলা আছিল। এগৰাকী পথপ্ৰদৰ্শক ৰাজনীতিবিদ হিচাপে তেওঁ ধৰ্মীয় সংৰক্ষণৰ বিৰোধিতা কৰিছিল, সংখ্যালঘুৰ অধিকাৰক প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু মহিলাৰ হকীক প্ৰচাৰ কৰিছিল।
ৰাজ্যসভা আৰু উত্তৰ প্ৰদেশ বিধানসভালৈ নিৰ্বাচিত হৈ ২০০০ চনত পদ্মভূষণ বঁটাও লাভ কৰিছিল।
১৯৪৬ চনৰ সংবিধান সভাৰ একমাত্ৰ মুছলমান মহিলা হোৱাৰ উপৰিও তেওঁ সংখ্যালঘু সমতাৰ বাবে যুঁজিছিল আৰু ধৰ্মীয় সংৰক্ষণৰ বিৰোধিতা কৰিছিল।
কুদছিয়া বেগম উত্তৰ প্ৰদেশৰ বিধানসভা, ৰাজ্যসভালৈ নিৰ্বাচিত হৈছিল আৰু মন্ত্ৰী হিচাপেও কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।
মহিলাৰ হকীক প্ৰচাৰ কৰাৰ বাবে তেওঁক যথেষ্ট প্ৰশংসা কৰা হৈছিল আৰু তেওঁৰ নামেৰে এটা হকী কাপৰো নামকৰণ কৰা হয়। তেওঁ পৰ্দা ত্যাগ কৰাৰ বাবে এগৰাকী পথ প্ৰদৰ্শক মহিলা আছিল। তেওঁৰ আত্মজীৱনীখনৰ উপৰিও তেওঁ ভূপালৰ বেগমসকলৰ বিষয়ে মহাত্মা গান্ধী আৰু হায়াত-ই-কুদছিৰ ওপৰত লিখা এখন ভ্ৰমণ কাহিনী, 'আমাৰ বাপু' নামৰ গ্ৰন্থ ৰচনা কৰিছিল।
তেহমিনাই কয় যে ৰাছুলে ৰাজনৈতিক সফলতা পোৱা সত্ত্বেও তেওঁ তৃণমূলৰ সৈতে ঘনিষ্ঠ আছিল। তেওঁ প্ৰতিদিনে মহিলাসকলক লগ পাইছিল, তেওঁলোকৰ উদ্বেগ শুনিছিল, আৰু তেওঁলোকৰ বাবে কাম কৰিছিল। সক্ৰিয়তা তেওঁৰ বাবে আছিল এক কৰ্তব্য, পৰিচয় নহয়।
অন্যান্য বক্তাসকলে মুছলিম মহিলাসকলে সামাজিক বাধাৰ সন্মুখীন হোৱা সময়ত ৰাছুলৰ ব্যতিক্ৰমী স্থিতিস্থাপকতাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
প্ৰাক্তন কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী ছলমান খুৰছিদে ব্যাখ্যা কৰিছিল যে বহুতো কাৰিকৰী বাধাৰ সত্ত্বেও কুদছিয়াই সংযুক্ত প্ৰদেশৰ বিধানসভাত সাধাৰণ আসনৰ পৰা জয়লাভ কৰিছিল। "এয়া আছিল এক অসাধাৰণ সাহসিকতাৰ প্ৰদৰ্শন", তেওঁ কয়।
কংগ্ৰেছ সাংসদ মনীষ তিৱাৰীয়ে তেওঁৰ ৰাজহুৱা জীৱনৰ গণতান্ত্ৰিক তাৎপৰ্যৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি কয়, "সংবিধান সভাত তেওঁৰ উপস্থিতিয়ে প্ৰচুৰ ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক অস্থিৰতাৰ সময়ত ভাৰতৰ মুকলি মনোভাৱক প্ৰতিফলিত কৰে।"
বিশিষ্ট অধিবক্তা ইন্দিৰা জয়ছিঙে ৰাছুলৰ নৈতিক স্বচ্ছতা আৰু সহানুভূতিশীল নেতৃত্বৰ প্ৰশংসা কৰি তেওঁক "বিশ্বাস আৰু নম্ৰতাৰ এক বিৰল সংমিশ্ৰণ" বুলি অভিহিত কৰে।
বক্তাসকলে বেগম কুদছিয়া ৰাছুলৰ অৱদান আৰু ভাৰতৰ ৰাজনৈতিক ইতিহাসত তেওঁৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থানৰ স্বীকৃতিৰ আহ্বান জনায়।
উল্লেখযোগ্য যে,ৰ'লি বুকছে এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ কৰিছে।
