ডাঃ দেৱজিৎ বৰ্মন
আমাৰ মানসিকতাই আমাৰ জীৱনৰ ভেটি। জীৱনলৈ অহা প্ৰত্যাহ্বান আমি কেনেকৈ গ্ৰহণ কৰো, বিফলতাৰ পৰা কি শিকো বা সফলতাই আমাক গৰ্বিত কৰি তোলেনে নাই, এই সকলো কথাৰ মূলতেই আমাৰ মানসিকতা৷ মানসিকতা ঠিক নকৰিলে আমি লাভ কৰা উত্তম সুযোগবোৰো আঙুলিৰ মাজেৰে পিছলি যাব পাৰে৷
ইয়াত আমি, সফলতা আৰু ভৱিষ্যত জীৱনৰ প্ৰাপ্তিৰ বাবে আমাৰ চিন্তাধাৰাক বা মানসিকতাক কেনেকৈ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিব পাৰি তাকেই আলোচনা কৰিম৷
১.১ আমাৰ মানসিকতাৰ শক্তি কিমান
আমাৰ মানসিকতাই হৈছে সেইযোৰ চশমা, যাৰ মাজেদিআমি আমাৰ পৃথিৱীখনক চাওঁ।
ই আমাৰ জীৱনত পদে পদে প্ৰভাৱ পেলায়ঃ
• আমি জীৱনলৈ অহা বাধা-বিঘিনি কেনেকৈ চম্ভালিম
• আমি নিজৰ চকুত নিজকে কেনেকৈ দেখো আৰু নিজৰ সম্ভাৱনাক কেনেদৰে চাওঁ
• ব্যক্তিগত বিকাশৰ বাবে আমি কিমান চেষ্টা কৰো
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো
আমেৰিকান মনোবিজ্ঞানী কেৰল ডেৱকৰ মতে মানসিকতা মূলতঃ দুই প্ৰকাৰৰঃ স্থিৰ মানসিকতা বনাম বিকশিত মানসিকতা
স্থিৰ মানসিকতাঃ
• বুদ্ধিমত্তা আৰু প্ৰতিভা নিৰ্দিষ্ট বুলি বিশ্বাস কৰে।
• বিফলতা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ প্ৰত্যাহ্বান এৰাই চলে।
• বাধাৰ সন্মুখীন হ’লে সহজে হাৰ মানি লয়।
• সমালোচনাক ব্যক্তিগত আক্ৰমণ হিচাপে গণ্য কৰে
• আনৰ সফলতাত নিৰাশ হয়
বিকশিত মানসিকতাঃ
• ক্ষমতা বিকাশ কৰিব পাৰি বুলি বিশ্বাস কৰে।
• প্ৰত্যাহ্বানক শিক্ষণৰ সুযোগ হিচাপে আকোৱালি লয়।
• অসুবিধাৰ মাজতো আগবাঢ়ি গৈ থাকে।
• সমালোচনাক নিজৰ উন্নতিৰ আহিলা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে।
• আনৰ সফলতাৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হয়।
যদি ওপৰত আলোচনা কৰা স্থিৰ মানসিকতা আমাৰ কাৰোবাৰ আছে, তেনেহ'লে হয়তো আমি অজানিতে নিজকে ব্যক্তিগত বিকাশৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিছো। কিন্তু ভাল খবৰটো হ’ল মানসিকতা স্থায়ী নহয়, ইয়াক সলনি কৰিব পাৰি।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো
১.২ আত্মবিশ্বাসৰ সীমা অতিক্ৰম কৰি আগবাঢ়ি যোৱা
আত্মবিশ্বাসক সীমিত কৰাটো হৈছে নেতিবাচক চিন্তা যিয়ে আমাক পতিয়ন নিয়ায় যে আমি কিবা এটা কৰিবলৈ সক্ষম নহয়। এই বিশ্বাসবোৰ সাধাৰণতে এনেকুৱাঃ
• “মই ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰিব পৰাকৈ স্মাৰ্ট নহয়।”
• “মই কেতিয়াও ওজন কমাব নোৱাৰিম।”
• “মই টকা পইছাৰ হিচাপ কৰাত তথা ভৱিষ্যত পৰিকল্পনা কৰাত ভাল নহয়।”
সীমিত আত্মবিশ্বাস কেনেকৈ বৃদ্ধি কৰিব পাৰিঃ
১/ নেতিবাচক বিশ্বাস চিনাক্ত কৰক: কোনো প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হ’লে উদ্ভৱ হোৱা নেতিবাচক চিন্তাবোৰৰ প্ৰতি মনোযোগ দিয়ক।
২) প্ৰত্যাহ্বান জনাওক: নিজকে সুধিব, “এইটো সঁচাকৈয়ে সঁচা নেকি, নে কেৱল মই বিশ্বাস কৰা কথা?”
৩) বিশ্বাস স্থাপন কৰক: “মই এইটো কৰিব নোৱাৰো” বুলি কোৱাৰ পৰিৱৰ্তে কওক, “মই হয়তো এতিয়া নাজানো, কিন্তু মই শিকিব পাৰিম।”
৪) প্ৰমাণ কৰিবলৈ সৰু সৰু পদক্ষেপ লওক: যদি আপুনি ৰাজহুৱা ভাষণ দিয়াত বেয়া বুলি বিশ্বাস কৰে, তেন্তে বক্তৃতা দিবলৈ আৰম্ভ কৰক বা বন্ধু-বান্ধৱীৰ সন্মুখত অভ্যাস কৰক। আপোনাৰ আত্মবিশ্বাসে আপোনাৰ বাস্তৱতাক গঢ় দিয়ে—নিশ্চিত হওক যে ই আপোনাৰ বিৰুদ্ধে নহয়, আপোনাৰ হৈ কাম কৰিব।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো
১.৩ বিকাশৰ মানসিকতা আকোৱালি লোৱা
যদি আমি এক উন্নত ভৱিষ্যত বিচাৰো তেন্তে প্ৰত্যাহ্বানক পথ অৱৰোধ বুলি নধৰি সুযোগ হিচাপে চাবলৈ নিজকে প্ৰশিক্ষণ দিব লাগিব। কেনেকৈ:
১/ বিফলতাক এক পাঠ হিচাপে চাব লাগিব, বিপৰ্যয় বুলি নহয়
“মই বিফল হ’লোঁ, গতিকে মই ভাল নহয়” বুলি ভবাৰ পৰিৱৰ্তে ইয়াক এনেকৈ ভাবিব লাগিব, যেনে “মই শিকিলোঁ যে এই কামটো এনেদৰে নহয়। এতিয়া মই এটা বেলেগ পন্থাৰে চেষ্টা কৰিম।”
উদাহৰণঃ
• স্থিৰ মানসিকতা: “চাকৰিটো মই নাপালোঁ। মই এজন অযোগ্য বিফল লোক।”
• বিকাশৰ মানসিকতা: “মই চাকৰিটো নাপালোঁ। পৰৱৰ্তী বিজ্ঞাপনৰ সময়ৰ বাবে মই আগতীয়াকৈ প্ৰস্তুতি চলাম আৰু ইন্টাৰভিউৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় দক্ষতা বৃদ্ধি কৰিম।”
২/ বিকাশৰ মানসিকতা থকা মানুহৰ সৈতে নিজকে যুক্ত কৰক:
যদি আমি নেতিবাচক তথা স্থিৰ মানসিকতাৰ ব্যক্তিৰ সৈতে সময় কটাও, তেন্তে তেওঁলোকে আমাকো তললৈ টানি নিব অৰ্থাৎ আমিও কথাবোৰ নেতিবাচক ভাৱে চাবলৈ আৰম্ভ কৰিম৷ ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে এনে লোকক বিচাৰক যিয়ে:
• আপোনাক শিকিবলৈ আৰু ব্যক্তিগত বিকাশৰ বাবে উৎসাহিত কৰি তোলে।
• বাধাৰ পৰিৱৰ্তে সম্ভাৱনা চাব লাগিব।
• নিজকে ভাল কৰি গঢ়ি তুলিম বুলি নিজেই প্ৰত্যাহ্বান গ্ৰহণ কৰিব লাগিব।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো
৩/ প্ৰত্যাহ্বানসমূহক সুযোগ হিচাপে গ্ৰহণ কৰাৰ মানসিকতাঃ
আমি সন্মুখীন হোৱা প্ৰতিটো প্ৰত্যাহ্বানেই হৈছে ব্যক্তিগত বিকাশৰ এক সুযোগ। কঠিন পৰিস্থিতিৰ পৰা আঁতৰি থকাৰ পৰিৱৰ্তে নিজকে সুধিব লাগিব:
• “ইয়াৰ পৰা মই কি শিকিব পাৰো?”
• “এইটো অতিক্ৰম কৰিলে মই নিজকে শক্তিশালী কৰিব পাৰিমনে?”
• “আটাইতকৈ বেয়া কি হ’ব পাৰে আৰু মই তাৰ পৰা কেনেকৈ নিজকে চম্ভালিম?”
১.৪ মানসিক দৃঢ়তা গঢ়ি তোলা
জীৱন বাটত আমি বহু ঘাট-প্ৰতিঘাট, বিফলতা আৰু হতাশা লাভ কৰো৷ মানসিক দৃঢ়তাই কষ্টৰ মাজতো আমাক আগুৱাই লৈ যায়। ইয়াক কেনেকৈ বিকশিত কৰিব পাৰি তাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰো আহকচোনঃ
১/ অস্বস্তি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ নিজকে প্ৰশিক্ষিত কৰক:
বেছিভাগ মানুহেই কামবোৰ কঠিন হ’লে চাকৰি বা সংস্থাপনৰ পুৰণি বাট এৰি দিব খোজে। কিন্তু আমাৰ বিকাশৰ বাবে অস্বস্তি বা আমনি প্ৰয়োজনীয়।
• আমি পাৰিলে নিয়মিতভাৱে নিজকে নিজৰ আৰাম ক্ষেত্ৰৰ বাহিৰলৈ লৈ যাব লাগে।
• নিজৰ ভাল নলগা, ভয় লগা কাম কৰি চাওক৷ (ৰাজহুৱা ভাষণ, নতুন মানুহৰ লগত বন্ধুত্ব, নতুন দক্ষতা শিকা, নতুন ভাষা শিকা)।
• নিজকে সোঁৱৰাই দিয়ক যে অস্বস্তি সাময়িক, কিন্তু বিকাশ চিৰদিনৰ বাবে৷
২/ কৃতজ্ঞতাৰ অভ্যাস কৰক
কৃতজ্ঞতাই আপোনাৰ মগজুক ইতিবাচক দিশত মনোনিৱেশ কৰিবলৈ বাধ্য কৰে৷ প্ৰতিদিনে লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰকঃ
• কি তিনিটা কথাৰ বাবে আপুনি আজি কৃতজ্ঞ
• এনেকুৱা এটা প্ৰত্যাহ্বান যাৰ পৰা আপুনি কিবা এটা শিকিলে
• কি কথাত আজি আপুনি উৎসাহিত অনুভৱ কৰিছিল
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো
৩/ সমাধানমুখী মানসিকতা গঢ়ি তোলা
সমস্যাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াৰ পৰিৱৰ্তে সমাধান বিচাৰিবলৈ নিজকে প্ৰশিক্ষণ দিয়ক। কোনো বাধাৰ সন্মুখীন হ’লে সুধিবঃ
• “এইটো সমাধান কৰাৰ সকলোতকৈ ভাল উপায় কি?”
• “এই ক্ষেত্ৰত মোক কোনে সহায় কৰিব পাৰে?”
• “এতিয়াই মই কি এটা সৰু পদক্ষেপ ল’ব পাৰো?”
সমাধান বিচাৰিবলৈ মনটোক যিমানেই প্ৰশিক্ষণ দিব সিমানেই জীৱনৰ অসুবিধাবোৰ চম্ভালিবলৈ সহজ হৈ পৰিব।
১.৫ কাৰ্য্য পৰিকল্পনা:
আজিয়েই আমি আমাৰ মানসিকতা ঠিক কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিব পাৰো। মানসিকতা সলনি কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিবলৈ ৩ দিনীয়া এটা সহজ প্ৰত্যাহ্বান ইয়াত দিয়া হ’ল:
প্ৰথম দিন: এটা স্থিৰ মানসিক বিশ্বাস চিনাক্তকৰণ আৰু প্ৰত্যাহ্বান
• আপোনাক বাধা দিয়া এটা বিশ্বাস লিখক (যেনে, “মই নতুন বন্ধুত্ব গঢ়িবলৈ বেয়া পাও”)
• প্ৰত্যাহ্বান জনাওক: সঁচা নে কেৱল আপুনি নিজে কোৱা কাহিনী?
• ইয়াৰ ঠাইত এটা নতুন বিশ্বাস: “অভ্যাসৰ দ্বাৰা মোৰ সামাজিক দক্ষতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰিম। নতুন মানুহ লগ পালে নিজে আগবাঢ়ি কথা পাতিম৷”
দ্বিতীয় দিন: এটা বিফলতাক শিক্ষণৰ সুযোগ হিচাপে গ্ৰহণ কৰা
• এটা শেহতীয়া ব্যৰ্থতাৰ কথা ভাবি চাওক।
• সুধিব: ইয়াৰ পৰা মই কি শিকিলোঁ?
• অহাবাৰ উন্নতি কৰিব পৰা এটা উপায় কি হ'ব পাৰে!
তৃতীয় দিনঃ আপোনাৰ আৰামৰ ক্ষেত্ৰৰ বাহিৰত এটা সৰু পদক্ষেপ
• অলপ অস্বস্তিকৰ কিবা এটা চেষ্টা কৰক (যেনে, কোনো অচিনাকি মানুহৰ লগত কথা-বতৰা আৰম্ভ কৰক, আপুনি অযোগ্য বুলি অনুভৱ কৰা চাকৰি এটাৰ বাবে আবেদন কৰক, বা আপোনাৰ ভাববোৰ অনলাইনত পোষ্ট কৰক)।
• মন কৰক তাৰ পিছত কেনে লাগিছিল—আপুনি ভবাৰ দৰে ভয়াবহ নেকি? সৰু সৰু, সংগতিপূৰ্ণ পদক্ষেপ লৈ আপুনি আপোনাৰ মগজুক বিকাশৰ মানসিকতাৰ বাবে পুনৰ নিৰ্মাণ কৰক আৰু নিজকে এটা উন্নত ভৱিষ্যতৰ বাবে সাজু কৰক৷
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো
সামৰণি চিন্তাঃ
আমাৰ মানসিকতাই সকলো। যদি আমি আমাৰ চিন্তাধাৰা সঠিক কৰো তেন্তে জীৱনটো সঠিক কৰি গঢ় দিব পাৰিম। সফলতা, সুখ, ব্যক্তিগত বিকাশ আদি সকলো প্ৰথমে আৰম্ভ হয় নিজৰ মনত।
আজিৰ আলোচনাৰ পৰা আমি শিকিব পাৰিলো যে-
• আমাৰ মানসিকতাৰ ওপৰতেই আমাৰ সফলতা বা বিফলতা নিৰ্ভৰ কৰে।
• বিকাশৰ মানসিকতাই আমাক প্ৰত্যাহ্বানক আকোৱালি লোৱাত আৰু ব্যক্তিগত উন্নয়ন কৰাত সহায় কৰে।
• ব্যক্তিগত বিকাশৰ বাবে স্থিৰ মানসিকতা অতিক্ৰম কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়।
• মানসিক স্থিতিস্থাপকতাই অসুবিধাৰ মাজেৰে আমাক আগুৱাই লৈ যাব পাৰে৷
• সৰু সৰু, সংগতিপূৰ্ণ বিকাশৰ পদক্ষেপে আমাক দীৰ্ঘম্যাদী বিকাশৰ বাবে সাজু কৰে৷
(ডাঃ দেৱজিত বৰ্মন এগৰাকী হোমিওপেথিক চিকিৎসক তথা বৰ্তমান অসম ডাউন টাউন মহাবিদ্যালয়ৰ গৱেষক ছাত্ৰ আৰু অসম চৰকাৰৰ শিক্ষা বিভাগত কৰ্মৰত৷)
