পুনে
বিশ্ব ঐতিহ্য সমিতিৰ ৪৭ সংখ্যক অধিৱেশনত গ্ৰহণ কৰা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সিদ্ধান্তৰ জৰিয়তে ২০২৪-২৫ বৰ্ষৰ বাবে ভাৰতৰ আনুষ্ঠানিক মনোনয়ন হিচাপে 'মাৰাঠা মিলিটেৰী লেণ্ডস্কেপ' (Maratha Military Landscapes of India)ক ইউনেস্ক'ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। এই স্বীকৃতি লাভ কৰা এইখন ভাৰতৰ ৪৪ সংখ্যক সম্পত্তি।
মাৰাঠা যোদ্ধা চত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজে নিৰ্মাণ কৰা ১২টা দুৰ্গ ইউনেস্ক'ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰত তালিকাভুক্ত হোৱাটোৱে ভাৰতৰ বহুমুখী সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যক উদযাপন কৰাৰ লগতে ইয়াৰ স্থাপত্যৰ উজ্জ্বলতা, আঞ্চলিক পৰিচয় আৰু ঐতিহাসিক ধাৰাবাহিকতাৰ বৈচিত্ৰপূৰ্ণ পৰম্পৰা প্ৰদৰ্শন কৰে।
এই দুৰ্গসমূহে মাৰাঠা জনগোষ্ঠী আৰু তেওঁলোকৰ আত্মাক বিদেশী আক্ৰমণকাৰীৰ কবলৰ পৰা মুক্ত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। শিৱাজী মহাৰাজ আৰু মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ সৈতে তেওঁলোকৰ সম্পৰ্কক আলোকপাত কৰি ভাৰত চৰকাৰে এই দুৰ্গসমূহক Maratha Military Landscapes of India নামেৰে মনোনীত কৰে।
প্ৰতাপগড় দূৰ্গ
পেৰিছত ভাৰতীয় প্ৰতিনিধি দলে ইউনেস্ক'ৰ সমিতিৰ আগত এই দুৰ্গসমূহৰ ঐতিহাসিক আৰু সাংস্কৃতিক গুৰুত্বৰ বিষয়ে অৱগত কৰে। সমিতিয়ে ইয়াক বিশ্বজনীন মূল্যৰ বাবে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰে। এই দুৰ্গসমূহৰ কৌশলগত গুৰুত্ব, ছহ্যদ্ৰী পৰ্বতশ্ৰেণীৰ এক অনন্য স্থাপত্যশৈলী আৰু শিৱাজীৰ গেৰিলা যুদ্ধৰ কৌশল এই সন্মান লাভ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত নিৰ্ণায়ক আছিল।
এখন দেশৰ ঐতিহ্যই তাৰ সাংস্কৃতিক পৰিচয়ক প্ৰতিফলিত কৰে। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সাংস্কৃতিক সংস্থা (ইউনেস্কো) এ এই ঐতিহাসিক সম্পদসমূহৰ সংৰক্ষণ, প্ৰচাৰ আৰু সুৰক্ষাৰ বাবে কাম কৰে। প্ৰতি বছৰে ১৮ এপ্ৰিল তাৰিখটো বিশ্ব ঐতিহ্য দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয়। ইউনেস্ক'ই এই স্থানসমূহৰ সংৰক্ষণৰ বাবে নিৰ্দেশনা দিয়ে আৰু প্ৰয়োজন সাপেক্ষে আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰে।
ঐতিহাসিক আৰু সাংস্কৃতিক গুৰুত্বৰ বাবে এই স্থানসমূহ নিৰ্বাচিত কৰা হয়। দুটাকৈ সংস্থা, আন্তৰ্জাতিক স্মৃতিচিহ্ন আৰু স্থান পৰিষদ আৰু বিশ্ব সংৰক্ষণ সংঘই এই স্থানসমূহক পুংখানুপুংখভাৱে মূল্যায়ন কৰে। এই তালিকাত ঐতিহাসিক ভৱন, চহৰ, মৰুভূমি, বনাঞ্চল, দ্বীপ, হ্ৰদ, স্মৃতিচিহ্ন, পৰ্বত আদি অন্তৰ্ভুক্ত হ'ব পাৰে।
গিংগি দুৰ্গ
এটা স্থানক বিশ্ব ঐতিহ্য তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ মূল লক্ষ্য হ’ল ইয়াৰ অস্তিত্ব নিশ্চিত কৰা। ইয়াৰ ফলত ই অৱহেলা বা অসাৱধানতাৰ বাবে হেৰাই নাযায়। ইউনেস্ক’ই কোনো স্থানক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰিলেই ইয়াৰ সংৰক্ষণৰ দায়িত্ব গোলকীয় স্তৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত হয়। এই ক্ষেত্ৰবোৰ কেৱল এখন দেশৰ বাবেই নহয়, সকলো মানৱতাৰ বাবেও গুৰুত্বপূৰ্ণ।
উল্লেখ্য যে, ভাৰত চৰকাৰে ইউনেস্কোৰ তালিকাত মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ বাৰটা দুৰ্গ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছিল। ইয়াৰে ১১ টা মহাৰাষ্ট্ৰত আছে। সেইবোৰ হৈছেঃ ছালহেৰ, শিভনেৰী, লোহগড়, খান্দেৰী, ৰায়গড়, ৰাজগড়, প্ৰতাপগড়, সুৱৰ্ণদুৰ্গ, পানহালা, বিজয়দুৰ্গ আৰু সিন্ধুদুৰ্গ। জিনজিৰ দ্বাদশ দুৰ্গটো তামিলনাডুত আছে। কৌশলগত স্থানত অৱস্থিত এই দুৰ্গসমূহে মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ ইতিহাসত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
ইবোৰে প্ৰশাসনিক কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰিছিল আৰু শত্ৰুসকলক আঁতৰাই ৰাখিছিল। বিশ্বব্যাপী এগৰাকী দূৰদৰ্শী নেতা হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰা ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজে তেওঁৰ স্বৰাজ্যৰ নিৰ্মাণ আৰু সুৰক্ষাৰ বাবে এই দুৰ্গসমূহক দক্ষতাৰে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। তেওঁলোকৰ প্ৰভাৱ ব্ৰিটিছ যুগতো অব্যাহত আছিল।
সিন্ধুগড় দুৰ্গ
এই সন্মানৰ বাবে গৌৰৱ প্ৰকাশ কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে কয়, "প্ৰতিজন ভাৰতীয়ই এই স্বীকৃতিৰ বাবে উৎফুল্লিত। Maratha Military Landscapes-ত বাৰটা ডাঙৰ দুৰ্গ আছে। ইয়াৰে মহাৰাষ্ট্ৰত এঘাৰটা আৰু তামিলনাডুত এটা দূৰ্গ আছে। যেতিয়া আমি গৌৰৱোজ্জ্বল মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ কথা কওঁ, তেতিয়া আমি ইয়াক সুশাসন, সামৰিক শক্তি, সাংস্কৃতিক গৌৰৱ আৰু সামাজিক কল্যাণৰ সৈতে সংযোগ কৰো। এই মহান শাসকসকলে আমাক অন্যায়ৰ সন্মুখীন নহ'বলৈ তেওঁলোকৰ দৃঢ় সংকল্পৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত কৰে। মই সকলোকে এই দুৰ্গসমূহ পৰিদৰ্শন কৰিবলৈ আৰু মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ সমৃদ্ধিশালী ইতিহাসৰ বিষয়ে জানিবলৈ আহ্বান জনাইছো।"
