আছা খোছা
স্বাধীনোত্তৰ যুগত ভাৰতত নাৰীৰ ভূমিকা আৰু মৰ্যাদা সংজ্ঞায়িত কৰা মোৰ প্ৰিয় দহগৰাকী ভাৰতীয় মহিলাৰ বিষয়ে এই প্ৰতিবেদনত আলোচনা কৰা হৈছে। নিজৰ নিজৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰণী ভূমিকাৰ বাবেই এই মহিলাসকলে ভাৰতৰ উন্নয়ন আৰু প্ৰগতিৰ দিশত পুৰুষৰ সৈতে হাতে হাত ধৰি খোজ আগবঢ়াইছে। তেওঁলোক হৈছে--
ইন্দিৰা গান্ধীঃ
সত্তৰৰ দশকত মানুহে প্ৰায়ে কৈছিল, “ইন্দিৰা গান্ধী কা ৰাজ হায়”। নাৰীও যে শক্তিশালী নেত্ৰী হ’ব পাৰে, সেই কথা এই বাক্যশাৰীৰ পৰাই প্ৰমাণ হৈছিল। ভাৰতৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীৰ অধীনত ১৯৭১ চনত পাকিস্তানৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধত জয়লাভ কৰি ভাৰতে প্ৰথমটো বৃহৎ সামৰিক বিজয়ৰ সূচনা কৰে।
ভাৰতৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধী
ইন্দিৰা গান্ধীৰ এই যাত্ৰা আছিল উল্লেখনীয়। এবাৰ পুৰুষ নেতাই “গুংগী গুড়িয়া” (মৌন পুতলা) বুলি বৰ্খাস্ত কৰা ইন্দিৰা গান্ধীয়ে অদম্য সাহস আৰু দৃঢ়তাৰ বলত এগৰাকী নেত্ৰী হ’ব পাৰিছিল।
তেওঁক নিজৰ সাহসৰ বাবে সকলোৱে “দুৰ্গা” বুলি কৈছিল। ভাৰতত নাৰীক কেনেকৈ গণ্য কৰা হয়, সেই ধাৰণা তেওঁ সলনি কৰিলে। নাৰীয়ে এখন দেশৰ নেতৃত্ব দিব পাৰে আৰু পুৰুষৰ সমানে সমানে থিয় দিব পাৰে। তেওঁ বিশ্বৰ নেতাসকলক লগ পোৱাৰ সময়তো খাদী বা পৰম্পৰাগত ৰেচমৰ শাৰী পিন্ধি এক সুকীয়া পৰিচয় দিছিল আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ সিদ্ধান্তই ভাৰতৰ গৌৰৱ অক্ষুন্ন ৰাখিছিল।
১৯৭৫ চনত জৰুৰীকালীন অৱস্থা জাপি দিয়াৰ সিদ্ধান্ত এতিয়াও বিতৰ্কিত হৈ আছে যদিও বহু একনায়কত্ববাদীৰ দৰে নহয়, পিছলৈ তেওঁ নিৰ্বাচনৰ সন্মুখীন হৈছিল, পৰাজয় মানি লৈছিল আৰু গণতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰ কৰিছিল। ইন্দিৰা গান্ধীৰ নেতৃত্বত ভাৰতীয় মহিলাসকলে বৃহৎ অগ্ৰগতি অৰ্জন কৰে আৰু পুৰুষৰ সমানে সমানে দেশ গঢ়াত খোজ আগবঢ়াইছে।
কিৰণ বেদীঃ
১৯৭২ চনত কিৰণ বেদীয়ে ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাত যোগদান কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা হিচাপে দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ মহিলাসকলৰ কল্পনা জগাই তুলিছিল। তেওঁ কেৱল এগৰাকী আৰক্ষী বিষয়াই নাছিল, তেওঁ হৈ পৰিছিল সাহস আৰু অনুশাসনৰো প্ৰতীক।
ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাত যোগদান কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা কিৰণ বেদী
ইণ্টাৰনেট বা ছ’চিয়েল মিডিয়া অবিহনেও তেওঁৰ সাহসী কাৰ্য্যই শিৰোনাম দখল কৰিছিল। দিল্লীত যান-বাহন নিয়ম উলংঘা কৰা বাহনসমূহ টানি নিয়াৰ বাবে ক্ৰেন ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে তেওঁ “ক্ৰেন বেদী” উপনাম লাভ কৰিছিল —য’ত প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীৰ কনভয়ৰ বাহন এখনো আছিল।
নিৰ্ভীক আৰু কৰ্তব্যৰ প্ৰতি দায়বদ্ধ কিৰণ বেদীয়ে পুৰুষ প্ৰধান ক্ষেত্ৰ আৰক্ষীত বহুতো বাধা ভাঙিলে। তেওঁৰ আদৰ্শই বহু কণমানি ছোৱালীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল আৰু আজি যদি ভাৰতীয় মহিলাসকলে সামৰিক আৰু আৰক্ষীত সেৱা আগবঢ়াই আছে, তেন্তে ইয়াৰ কৃতিত্বৰ এটা অংশ কিৰণ বেদীলৈ যায়।
পি টি উষাঃ
কেৰালাৰ পায়োলিৰ সাগৰৰ পাৰত খালী ভৰিৰে দৌৰি থকা এগৰাকী ওখ, পাতল মহিলাৰ ছবিখন এতিয়াও বহুতৰে মনত সতেজ হৈ আছে। পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁ ভাৰতৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ মহিলা খেলুৱৈ পি টি উষা হিচাপে পৰিগণিত হয়।
আশীৰ দশকত ভাৰতীয় মহিলাৰ উপস্থিতি অতি কম হোৱা ক্ৰীড়াক্ষেত্ৰখনত সামাজিক বাধা ভাঙি ইতিহাস ৰচনা কৰা পি টি উষাক দেশৰ ক্ৰীড়াপ্ৰেমীয়ে “পায়োলি এক্সপ্ৰেছ” উপনাম দিয়ে।
ভাৰতৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ মহিলা খেলুৱৈ পি টি উষা
১৯৮৪ চনৰ লছ এঞ্জেলছ অলিম্পিকত তেওঁ ৪০০ মিটাৰ হাৰ্ডলছ দৌৰিছিল আৰু ব্ৰঞ্জৰ পদকটো মাত্ৰ কেইটামান মাক্ৰ-চেকেণ্ডৰ বাবেহে হেৰুৱাইছিল। তেওঁৰ এই প্ৰদৰ্শনে বিশ্ববাসীক দেখুৱাই দিয়ে যে ভাৰতীয় মহিলাসকল উচ্চতম পৰ্যায়ত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিব পাৰে। তেওঁৰ সফলতাই ভাৰতৰ বহু কণমানি ছোৱালীৰ মনত আশাৰ সঞ্চাৰ কৰিছিল আৰু ক্ৰীড়াত মহিলাৰ বিষয়ে থকা পুৰণি ধাৰণাক প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল।
ভাৰতত মহিলা এথলেটিকছক অধিক সমৰ্থন আৰু সন্মান লাভ কৰাত পি টি উষাৰ সাফল্যই অভূতপূৰ্বভাৱে সহায় কৰিছিল। আজি যুৱ খেলুৱৈসকলক উন্নতমানৰ প্ৰশিক্ষণ দি নিজৰ সপোন জীয়াই ৰাখিবলৈ তেওঁ নিজাকৈ এখন প্ৰশিক্ষক একাডেমী চলাই আছে।
সুষমা স্বৰাজঃ
ভাৰতীয় ৰাজনীতিত সুষমা স্বৰাজ আছিল এগৰাকী ব্যতিক্ৰমী নেত্ৰী। শক্তিশালী ৰাজনৈতিক দক্ষতাৰ সৈতে জনসাধাৰণ প্ৰথম দৃষ্টিভংগীৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাই তেওঁ জনতাৰ মনত স্থায়ী প্ৰভাৱ পেলাইছিল।
যি সময়ত বিজেপি দলটো বেছিভাগেই পুৰুষ প্ৰধান আছিল, সেই সময়তে তেওঁ বিজেপিৰ আগশাৰীৰ নেত্ৰী হৈ উঠিছিল। শীৰ্ষ পদবীত উপনীত হোৱা কেইগৰাকীমান মহিলাৰ ভিতৰত তেওঁ অন্যতম হৈ পৰিছিল। তেওঁ বিৰোধীৰ নেত্ৰী, দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী (১৯৯৮ চনত কিছুদিনৰ বাবে), আৰু ভাৰতৰ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী (২০১৪–২০১৯) হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁৰ এই যাত্ৰাই বহু মহিলাক ৰাজনীতিত যোগদান কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।
সুষমা স্বৰাজ
সংসদত চোকা তৰ্ক দক্ষতা, স্পষ্ট চিন্তাধাৰা আৰু হাস্যৰসময়ী ভাষণৰ বাবে তেওঁ বিশেষভাৱে পৰিচিত আছিল। সকলো দলৰ নেতাই সুষমা স্বৰাজক সন্মান জনাইছিল। বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী হিচাপে তেওঁৰ মন্ত্ৰালয়ে মানুহক সহায় কৰাৰ ধৰণ সলনি কৰিছিল।
বিদেশত থকা ভাৰতীয়সকলক পোনপটীয়াকৈ সহায় কৰিবলৈ তেওঁ ছ’চিয়েল মিডিয়া ব্যৱহাৰ কৰিছিল। এইদৰে তেওঁ যুদ্ধক্ষেত্ৰত শ্ৰমিকক উদ্ধাৰ কৰিছিল আৰু নাগৰিকক ভ্ৰমণৰ নথি-পত্ৰ লাভ কৰাত সহায় কৰিছিল। সুষমা স্বৰাজৰ ব্যক্তিগত আচৰণ আৰু মানুহৰ প্ৰতি আদৰ-সম্ভাষণৰ বাবেই মানুহে তেওঁক “The People’s Minister” বুলি মাতিছিল।
ছিমি গৰেৱালঃ
ছিমি গৰেৱালে কেইখনমান স্মৰণীয় হিন্দী ছবিত অভিনয় কৰিছিল যদিও এগৰাকী অগ্ৰণী টিভি পৰিচালক হিচাপে তেওঁ সঁচা অৰ্থত বিখ্যাত হৈছিল। তেওঁৰ শ্ব’ ৰেণ্ডেজ উইথ ছিমি গৰেৱাল (১৯৯৭–২০১২)-এ ভাৰতত চেলিব্ৰিটিৰ সাক্ষাৎকাৰ লোৱাৰ ধৰণ সলনি কৰি দিলে।
তেওঁৰ শ্ব’টো তেওঁৰ মৃদু অথচ গভীৰ প্ৰশ্নৰ বাবে বিখ্যাত আছিল। ই দেশত টক শ্ব’ৰ বাবে এক নতুন মানদণ্ড নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল। টিভি হ'ষ্টৰ উপৰিও তেওঁ টিভি তথ্যচিত্ৰ আৰু অনুষ্ঠানৰ প্ৰযোজনা আৰু পৰিচালনা কৰিছিল—যিটো ১৯৮০ আৰু ৯০ দশকৰ মহিলাসকলৰ বাবে অতি বিৰল।
ছিমি গৰেৱাল
তেওঁৰ সম্পূৰ্ণ বগা কাপোৰ, মৃদু কথন স্বভাৱ আৰু পৰিশোধিত শৈলী তেওঁৰ ব্যক্তিগত ব্ৰেণ্ড হৈ পৰিছিল। ভাৰতৰ মনোৰঞ্জন উদ্যোগত ব্যক্তিগত ব্ৰেণ্ডিং সাধাৰণ পৰিঘটনা হোৱাৰ বহু আগতেই ছিমি গৰেৱালে নিজস্ব শৈলীৰে এক ব্ৰেণ্ড হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।
শ্বাহনাজ হুছেইনঃ
সৌন্দৰ্য্যৰ পাঠ্যক্ৰম জনপ্ৰিয় কেৰিয়াৰ বিকল্প হোৱাৰ বহু আগতেই শ্বাহনাজ হুছেইনে এখন বিশেষ সৌন্দৰ্য্য বিদ্যালয় আৰম্ভ কৰিছিল আৰু তাত সম্পূৰ্ণ পেছাদাৰী প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছিল। ইয়াৰ ফলত বহু মহিলাই সৌন্দৰ্য্য আৰু সুস্থতাৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিয়াৰ গঢ়ি তোলাত সহায় কৰিছিল।
'দাদি মা কে নুস্কে' নামৰ এক ব্ৰেণ্ডেৰে তেওঁ প্ৰাচীন ভাৰতীয় ৰেচিপি আৰু স্থানীয় বনৌষধি ব্যৱহাৰ কৰি সৌন্দৰ্য্য সামগ্ৰী তৈয়াৰ কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা উদ্যোগী। তেওঁৰ বনৌষধি ক্ৰীম, তেল, ছালৰ সামগ্ৰী আদি অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল।
শ্বেহনাজ হুছেইনে ৰাষ্ট্ৰপতি এ পি জে আব্দুল কালামৰ পৰা পদ্মশ্ৰী গ্ৰহণ কৰাৰ এক দৃশ্য
ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ এটা অনন্য ফ্ৰেঞ্চাইজি ব্যৱস্থা আৰম্ভ কৰিছিল য’ত গৃহিণীসকলে নিজৰ ঘৰত “শ্বাহনাজ হাৰ্বেল” নামেৰে বিউটি পাৰ্লাৰ খুলিব পাৰে। ইয়াৰ ফলত মহিলাসকলে পৰিয়ালৰ সৈতে থাকি ধন উপাৰ্জনৰ উপায় লাভ কৰিছিল।
তেওঁৰ সৌন্দৰ্য্য একাডেমীয়ে ৪০ হাজাৰতকৈ অধিক পিছপৰা মহিলাক প্ৰশিক্ষণ আৰু প্ৰমাণপত্ৰ প্ৰদান কৰিছে। আনকি তেওঁ মহিলাসকলক টুলকিটো দিছিল যাতে তেওঁলোকে নিজাকৈ ঘৰতে ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰিব পাৰে।
সূধা মূৰ্তিঃ
সূধা মূৰ্তি এগৰাকী বিখ্যাত লেখিকা, সমাজকৰ্মী, আৰু দানবীৰ যিয়ে ভাৰতৰ শিক্ষা, গ্ৰাম্য উন্নয়ন, স্বাস্থ্যসেৱাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন আনিছে। ইনফ’ছিছ ফাউণ্ডেশ্যনৰ অধ্যক্ষ হিচাপে তেওঁ বহুতো প্ৰকল্পৰ নেতৃত্ব দিছে, যেনে—দূৰ্গম গাঁৱত হাজাৰ হাজাৰ বিদ্যালয় স্থাপন, পুথিভঁৰাল আৰু ৰাজহুৱা পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ সুবিধা নিৰ্মাণ কৰা।
সেই সময়ৰ প্ৰথম মহিলা চিভিল ইঞ্জিনিয়াৰৰ ভিতৰত অন্যতম হোৱাৰ যাত্ৰাত তেওঁ বহুতো প্ৰত্যাহ্বান উফৰাবলৈ সক্ষম হৈছে। পিছলৈ তেওঁ স্বামীৰ এটা সৰু কোম্পানী আৰম্ভ কৰাৰ সপোনক সমৰ্থন কৰিছিল, যিটো পিছলৈ চফ্টৱেৰ জগতৰ আগশাৰীৰ প্ৰতিষ্ঠান ইনফ’ছিছলৈ পৰিণত হৈছিল।
সূধা মূৰ্তি
সমাজসেৱা আৰু সাহিত্য ক্ষেত্ৰৰ প্ৰতি আগবঢ়োৱা অনবদ্য সেৱাৰ বাবে তেওঁ পদ্মশ্ৰী আৰু পদ্মভূষণ বঁটা লাভ কৰিছে। ৰাজ্যসভাৰ সদস্য হিচাপেও সূধা মূৰ্তিক মনোনীত কৰা হৈছিল। তেওঁৰ জীৱনটো হৈছে দয়া-মমতা আৰু বিনম্ৰতাৰে ভৰা। যিসকলক শিক্ষা আৰু সম্পদৰ আটাইতকৈ প্ৰয়োজন, তেওঁলোকক শিক্ষা আৰু সম্পদ দিয়াৰ ক্ষেত্ৰত সূধা মূৰ্তি এক সমৰ্পণৰ প্ৰতীক।
জোয়া আখতাৰঃ
জোয়া আখতাৰ এগৰাকী আধুনিক চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা যিয়ে চোকা কাহিনী কোৱাৰ সৈতে এক সতেজ, বিশ্বব্যাপী শৈলীৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাই নিজৰ কাহিনীবোৰ ভাৰতীয় জীৱনৰ সৈতে গভীৰভাৱে সংযুক্ত কৰি ৰাখিছে। হিন্দী ছবিৰ সাধাৰণ মেলোড্ৰামাৰ পৰা আঁতৰি আহি প্ৰকৃত আৱেগেৰে তেওঁ বাস্তৱ চৰিত্ৰ সৃষ্টি কৰিছিল।
তেওঁৰ ছবিসমূহ হৈছে—লাক বাই চান্স, জিন্দাগী না মিলেগী দুবাৰা, দিল ধড়কনে ডো, গালি বয়, আৰু ৱেব ছিৰিজ মেড ইন হেভেন। এইবোৰ সৰল অথচ শক্তিশালী আৰু অতি সফল আছিল। তেওঁ প্ৰমাণ কৰিলে যে ডাঙৰ ছবিবোৰ সফল হ’বলৈ সদায় অভাৰ-দ্য-টপ একচন বা গীত-নৃত্যৰ প্ৰয়োজন নহয়।
জোয়া আখতাৰ এগৰাকী আধুনিক চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা
ৱেব কন্টেন্টে পৰম্পৰাগত ছবিতকৈ গভীৰ কাহিনী ক’ব পাৰে বুলি জানিও তেওঁ অ’টিটি প্লেটফৰ্মক আকোৱালি লোৱা প্ৰথম শীৰ্ষ পৰিচালকসকলৰ ভিতৰত অন্যতম আছিল। তেওঁ লাষ্ট ষ্ট’ৰীজ, মেড ইন হেভেন, দ্য আৰ্চিছৰ দৰে শ্ব’ আৰু ছবি নিৰ্মাণ কৰিছিল। জোয়া আখতাৰে দেখুৱাইছে যে ভাৰতীয় চিনেমা কলাত্মক, অৰ্থপূৰ্ণ হ’লেও বক্স অফিচত ভাল প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে—য’ত এটা সাধাৰণ মুহূৰ্তেও দৰ্শকক গ্ৰেণ্ড ক্লাইমেক্সৰ দৰেই অনুভৱ কৰাব পাৰে।
ৰিনি চাইমন-খান্নাঃ
ৰিনি চাইমন-খান্নাৰ গভীৰ আৰু স্পষ্ট কণ্ঠস্বৰ আছিল অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ’ (এআইআৰ) আৰু দূৰদৰ্শনত শুনিবলৈ পোৱা প্ৰথম মহিলা কণ্ঠ। ১৯৮০ আৰু নব্বৈৰ দশকত নিউজ ৰুম বেছিভাগেই পুৰুষে পৰিচালনা কৰিছিল যদিও আত্মবিশ্বাস আৰু কৰ্তৃত্বৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাতৰি প্ৰেৰণ কৰা কেইগৰাকীমান মহিলাৰ ভিতৰত অন্যতম হিচাপে ৰিনি চাইমন-খান্নাই থিয় দিছিল।
তেওঁৰ নিখুঁত উচ্চাৰণ, শান্ত উপস্থাপন, আৰু পেছাদাৰী শৈলীয়ে ভাৰতৰ টিভি আৰু ৰেডিঅ’ সাংবাদিকতাৰ বাবে এক নতুন মানদণ্ড স্থাপন কৰিছিল। বাতৰিৰ বাহিৰেও তেওঁ জনসাধাৰণৰ বাবে হৈ পৰিছিল এক চিনাকি কণ্ঠ। দিল্লী মেট্ৰ’ৰ ঘোষণাত, চৰকাৰী ডাঙৰ ডাঙৰ অনুষ্ঠানত, আনকি বিজ্ঞাপনতো তেওঁৰ মধুৰ কণ্ঠ শুনিবলৈ পোৱা গৈছিল।
ৰিনি চাইমন-খান্না
ৰিনিৰ সফলতাই বাতৰিত মানুহে নাৰীক কেনেদৰে গ্ৰহণ কৰে, সেই ধাৰণা সলনি কৰি দিলে। তেওঁৰ পৰাই বহু মহিলাই সাংবাদিকতা আৰু এংকৰ ডেস্কত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত হ’ল।
বাচেন্দ্ৰী পালঃ
১৯৮৪ চনৰ ২৩ মে’ত উত্তৰাখণ্ডৰ এখন সৰু গাঁৱৰ পৰা বাচেন্দ্ৰী পালে মাউণ্ট এভাৰেষ্ট আৰোহণ কৰে। ভাৰতীয় মহিলাৰ সবলীকৰণৰ বাবে এয়া আছিল এক ডাঙৰ পদক্ষেপ। ২৯ বছৰ বয়সত বিশ্বৰ সৰ্বোচ্চ শিখৰত উপনীত হোৱা তেওঁ আছিল প্ৰথমগৰাকী ভাৰতীয় মহিলা আৰু বিশ্বৰ পঞ্চমগৰাকী মহিলা।
সৰুৰে পৰাই তেওঁ পাহাৰ ভাল পাইছিল। আৰম্ভণিতে তেওঁৰ পৰিয়ালৰ লোকে বাচেন্দ্ৰী পালক স্কুলৰ শিক্ষয়িত্ৰী হ’বলৈ পঢ়িবলৈ পঠিয়াইছিল। কিন্তু যেতিয়া তেওঁ শিক্ষকৰ সলনি পেছাদাৰী পৰ্বতাৰোহী হোৱাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল, তেতিয়া তেওঁৰ পৰিয়ালটো সুখী নাছিল। কিন্তু তেওঁ নিজৰ হৃদয়ৰ কথা শুনি ইতিহাস ৰচনা কৰিলে।
বাচেন্দ্ৰী পাল
তেওঁৰ ঐতিহাসিক আৰোহণ চতুৰ্থ ভাৰতীয় এভাৰেষ্ট অভিযান (fourth Indian Everest Expedition)ৰ অংশ আছিল, আৰু ই তেওঁক ৰাষ্ট্ৰীয় নায়ক কৰি তুলিছিল। পিছলৈ তেওঁ ভাৰত-নেপালী মহিলা এভাৰেষ্ট অভিযান আৰু “গংগা ৰাফটিং অভিযান” আদি বহুতো অভিযানৰ নেতৃত্ব দিছিল।
ভাৰতীয়সকলক বাধা আৰু প্ৰত্যাহ্বান ভাঙি ডাঙৰ সপোন দেখাৰ বাবে অনুপ্ৰাণিত কৰাৰ বাবে বাচেন্দ্ৰী পালে পদ্মশ্ৰীকে ধৰি বহু বঁটা লাভ কৰিছে।
