নতুন দিল্লী
ভাৰতৰ নদী ক্ৰুজ পৰ্যটন খণ্ড দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে, যিটো শক্তিশালী নীতিগত সমৰ্থন, বৰ্ধিত আন্তঃগাঁথনি, আৰু বিশ্বব্যাপী অপাৰেটৰৰ আগ্ৰহ বৃদ্ধিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈ আছে। ২০২৪-২৫ চনত ৰাষ্ট্ৰীয় জলপথত ক্ৰুজ যাত্ৰা ৪৪৩ লৈ বৃদ্ধি পাইছে, যিটো পূৰ্বৰ বছৰৰ ৩৭১ৰ তুলনাত ১৯.৪% বৃদ্ধি হৈছে। এই উত্থানে ভাৰতত অভ্যন্তৰীণ জলভিত্তিক পৰ্যটনৰ ক্ৰমবৰ্ধমান আবেদন আৰু কাৰ্য্যক্ষমতাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে।
ভাৰতক বিশ্বব্যাপী নদী ক্ৰুজ হাব হিচাপে স্থান দিবলৈ ভাৰতীয় আভ্যন্তৰীণ জলপথ কৰ্তৃপক্ষই পৰিৱৰ্তনশীল পদক্ষেপৰ নেতৃত্ব দিছে। ইয়াৰে অন্যতম অভিলাষী ক্ৰুজ ভাৰত অভিযান, যিয়ে ২০২৭ চনৰ ভিতৰত ১৪খন ৰাজ্য আৰু ৩খন কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ ৪৭টা ৰাষ্ট্ৰীয় জলপথত ৫১টা নতুন নদী ক্ৰুজ চাৰ্কিট গঢ়ি তোলাৰ লক্ষ্য লৈছে।
আটাইতকৈ এটা ডাঙৰ কথাটো হৈছে ভাইকিং ক্ৰুজছৰ ভাৰতত প্ৰৱেশৰ ঘোষণা, য’ত কলকাতাৰ হুগলী কোচিন শ্বিপয়াৰ্ড লিমিটেডে থলুৱাভাৱে নিৰ্মাণ কৰিবলগীয়া ৮০ জনীয়া নদী ক্ৰুজ জাহাজ ভাইকিং ব্ৰহ্মপুত্ৰ মুকলি কৰা হৈছে। ২০২৭ চনৰ শেষৰ ফালে ৰাষ্ট্ৰীয় জলপথ-২ (ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী)ত কাৰ্যক্ষমতা আৰম্ভ হোৱাৰ কথা আছিল, ই বিদেশী বিনিয়োগক আকৰ্ষণ কৰাৰ লগতে বিশ্বৰ মঞ্চত ভাৰতৰ ক্ৰুজ সম্ভাৱনা প্ৰদৰ্শনৰ ক্ষেত্ৰত এক উল্লেখযোগ্য মাইলৰ খুঁটি হিচাপে চিহ্নিত কৰিছে।
২০১৩-১৪ চনৰ পৰা যেতিয়া মাত্ৰ পাঁচখন ক্ৰুজ জাহাজে তিনিটা জলপথত কাম কৰিছিল, তেতিয়াৰ পৰা এই খণ্ডটোৱে ২০২৪-২৫ চনলৈকে ১৩টা ৰাষ্ট্ৰীয় জলপথত ২৫খন জাহাজলৈ সম্প্ৰসাৰিত হৈছে। ব্ৰহ্মপুত্ৰ (অসম), সুন্দৰবন (পশ্চিম বংগ), আৰু আলাপ্পুঝা (কেৰালা)ৰ দৰে উল্লেখযোগ্য ক্ৰুজ চাৰ্কিটে ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পোৱা পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰিছে।
এই খণ্ডৰ অন্যতম ল্যাণ্ডমাৰ্ক কৃতিত্ব আছিল ভাৰতৰ পাঁচখন ৰাজ্য আৰু বাংলাদেশৰ মাজেৰে ৩২০০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্য অতিক্ৰম কৰি বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া নদী ক্ৰুজ এম ভি গংগা বিলাস যাত্ৰা। ২০২৩ চনত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে মুকলি কৰা এই ছবিখন এতিয়া লিমকা বুক অৱ ৰেকৰ্ডছত স্থান পাইছে।
এই বৃদ্ধি আৰু অধিক বৃদ্ধিৰ বাবে আই ডব্লিউ এ আইয়ে ৰাজ্য চৰকাৰসমূহৰ সৈতে ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰি আছে। শেহতীয়াকৈ গুজৰাট, মধ্যপ্ৰদেশ, দিল্লী, আৰু জম্মু-কাশ্মীৰৰ সৈতে নৰ্মদা, যমুনা, ঝেলুম, ৰবি, আৰু চেনাবৰ দৰে নদীত ক্ৰুজ পৰ্যটনৰ বিকাশৰ বাবে বুজাবুজিৰ চুক্তি স্বাক্ষৰিত হৈছে। বাৰাণসী, গুৱাহাটী, পাটনা, আৰু কলকাতাতো ডাঙৰ ডাঙৰ ক্ৰুজ টাৰ্মিনেলৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে, উত্তৰ-পূবত শিলঘাট, বিশ্বনাথ ঘাট, নিয়ামতী আৰু গুইজানত অতিৰিক্ত চাৰিটা টাৰ্মিনেল স্থাপনৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে।
ক্ৰুজ যাত্ৰীৰ সংখ্যা ৫ লাখৰ পৰা ১৫ লাখলৈ তিনিগুণ বৃদ্ধি কৰাৰ স্পষ্ট লক্ষ্যৰে ক্ৰুজ ভাৰত অভিযানে ভাৰতত পৰিৱেশ অনুকূল, সাংস্কৃতিকভাৱে সমৃদ্ধ আৰু অৰ্থনৈতিকভাৱে সজীৱ নদী পৰ্যটনৰ এক নতুন যুগৰ সূচনা কৰিছে।