কোন হয় মুফতি শ্বমাইল নদৱী?
মুফতি শ্বমাইল আহমেদ আব্দুল্লা নদৱী কেৱল এগৰাকী পৰম্পৰাগত মৌলানাই নহয়, তেওঁ এনে এটা প্ৰজন্মক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে, যিটো প্ৰজন্ম প্ৰাচীন ইছলামিক জ্ঞানৰ সমান্তৰালকৈ আধুনিক বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ সৈতেও জড়িত। তেওঁ বিখ্যাত ইছলামিক বিশ্ববিদ্যালয় দাৰুল উলুম নদৱতুল উলমাৰ স্নাতক। তেওঁ কেৱল তফছীৰ আৰু উলুমুল কোৰাণ (কোৰাণৰ ব্যাখ্যা আৰু বিজ্ঞান) ত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰাই নহয়, তেওঁ 'তদৰীব আল ইফতা' (মুফতিৰ প্ৰশিক্ষণ) ত বিশেষ জ্ঞান অৰ্জন কৰি ধৰ্মীয় ব্যৱস্থাৰ গভীৰ ধাৰণাক বিকশিত কৰিছে।
২০২১ চনত তেওঁ 'মৰ্কজ আল-ৱহিয়ান' নামৰ এটা অনলাইন প্ৰতিষ্ঠান স্থাপন কৰে, যিয়ে আজি ডিজিটেল মাধ্যমত সমগ্ৰ বিশ্বৰ মুছলমান যুৱক-যুৱতীসকলক গুণগত শিক্ষা প্ৰদান কৰি আছে। ইয়াৰ লগতে তেওঁ ২০২৪ চনত 'ৱহিয়ান ফাউণ্ডেচন' স্থাপন কৰে, যি শিক্ষা আৰু জনকল্যাণৰ ক্ষেত্ৰত সক্ৰিয়তাৰে কাম কৰি আছে।
সামাজিক মাধ্যম আৰু আধুনিক ইছলামৰ চৰিত্ৰ
মুফতি শ্বমাইল নদৱী ছ'চিয়েল মিডিয়াত সক্ৰিয় আৰু সমসাময়িক সমস্যাৰ ওপৰত ইছলামিক দৃষ্টিভংগীৰ বাবে জনাজাত। তেওঁ প্ৰায়েই আজিৰ যুৱ প্ৰজন্মৰ উদ্বেগ সৃষ্টিকাৰী সমস্যাসমূহৰ সমাধান আগবঢ়াই আহিছে। সেয়া গীত শুনাৰ মৰ্যাদাই হওক, বিবাহৰ পিছত ৰুখসতীৰ সময়ে হওক বা পশ্চিমীয়া চিন্তাধাৰাৰ প্ৰভাৱত ইছলামৰ প্ৰতিচ্ছবিয়ে হওক, মুফতি নদৱীয়ে সদায় যুক্তিৰ সৈতে বক্তব্য দাঙি ধৰি আহিছে। তেওঁৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল পশ্চিমীয়া মতাদৰ্শক বৌদ্ধিকভাৱে প্ৰতিহত কৰা আৰু ইছলামক এটা ব্যৱহাৰিক 'ৱে অফ লাইফ'(জীৱনৰ পথ) হিচাপে উপস্থাপন কৰা।
প্ৰত্যাহ্বানৰ পটভূমিঃ কলকাতাৰ পৰা দিল্লীলৈ যাত্ৰা
জাভেদ আখতাৰ আৰু মুফতি নদৱীৰ মাজত এই যুঁজৰ ভেটি এই বছৰৰ আগষ্ট মাহতে গঢ় লৈ উঠিছিল। জাভেদ আখতাৰে কলকাতাত 'ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব' অস্বীকাৰ কৰা এটা অনুষ্ঠানত অংশ লোৱাৰ কথা আছিল। স্থানীয় মুছলমান সম্প্ৰদায় আৰু মুফতি নদৱীয়ে ইয়াৰ তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। মুফতি নদৱীয়ে এখন সংবাদমেলৰ আয়োজন কৰি জাভেদ আখতাৰক মুকলি মঞ্চত বিতৰ্কত ভাগ লোৱাৰ বাবে প্ৰত্যাহ্বান জনায়।
কলকাতাৰ অনুষ্ঠান সেই সময়ত বাতিল কৰা হৈছিল, কিন্তু মুফতি নদৱী পিছ হোহোকা নাছিল। ছেপ্টেম্বৰৰ প্ৰথম সপ্তাহত তেওঁ জাভেদ আখতাৰলৈ ই-মেইলযোগে আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰত্যাহ্বান জনায়। মাত্ৰ চাৰিদিনৰ ভিতৰতে জাভেদ আখতাৰৰ পৰা উত্তৰ আহে যে তেওঁ বিতৰ্কত ভাগ লোৱাৰ বাবে প্ৰস্তুত আৰু ইয়াৰ বাবে তেওঁ পাঁচটা মূল চৰ্ত নিৰ্ধাৰণ কৰি দিয়ে।
চৰ্ত আৰু মতাদৰ্শগত পাৰ্থক্য
জাভেদ আখতাৰৰ চৰ্তসমূহত কিছুমান পইণ্ট আছিল অতি সংবেদনশীল। তেওঁ দাবী কৰিছিল যে মুফতিয়ে জমিয়ত উলেমা-ই-হিন্দ আৰু মৌলবাদৰ সমালোচনা কৰিব লাগিব। তদুপৰি, আলোচনাৰ বাবে তৃতীয় চহৰ (দিল্লী) নিৰ্বাচন কৰা, শ্ৰোতাৰ সংখ্যা সীমিত ৰখা আৰু সম্পূৰ্ণ আলোচনা ৰেকৰ্ডিং কৰাৰ চৰ্তও আছিল অন্যতম।
মুফতি নদৱীয়ে স্পষ্ট স্থিতি গ্ৰহণ কৰি জমিয়ত উলেমা-ই-হিন্দক সমালোচনা কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে। তেওঁ যুক্তি আগবঢ়ায় যে সংগঠনটোৰ দেশৰ স্বাধীনতা আৰু মুছলিম সমাজৰ উত্তৰণত এক ঐতিহাসিক অৱদান আছে। কেইবাটাও পৰ্যায়ৰ আলাপ-আলোচনাৰ অন্তত দুয়োপক্ষই অৱশেষত ২০ ডিচেম্বৰৰ তাৰিখত বিতৰ্কত ভাগ ল’বলৈ সহমতত উপনীত হয়।
এই বিতৰ্কৰ স্বৰূপ কি হ'ব?
মুফতি নদৱীৰ সংগঠনে এটা চৰকাৰী বিবৃতি জাৰি কৰি স্পষ্ট কৰি দিয়ে যে এয়া কোনো 'ধৰ্মীয় যুদ্ধ' নহয়, বৰং এক 'বন্ধুত্বপূৰ্ণ মতাদৰ্শগত আলোচনা’হে। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হ'ল সত্যৰ সন্ধান কৰা আৰু যুক্তিৰ যোগেদি ইজনে সিজনৰ দৃষ্টিভংগী বুজি উঠা। এই আলোচনাত দৰ্শকৰ ৰূপত কেৱল নিৰ্বাচিত বুদ্ধিজীৱী, ইছলামিক পণ্ডিত আৰু গৱেষক ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে অংশগ্ৰহণ কৰিব, যাতে শান্ত আৰু শৈক্ষিক পৰিৱেশ অক্ষুণ্ণ থাকে।
বৌদ্ধিক জগতত সক্ৰিয়তা
এই সম্ভাব্য তৰ্ক-যুদ্ধই কেৱল সাধাৰণ জনতাকে নহয়, আন পণ্ডিতসকলকো সক্ৰিয় কৰি তুলিছে। বিশিষ্ট ইছলামিক পণ্ডিত ড০ মুফতি ইয়াছিৰ নদীম বজীদীয়ে এটা ভিডিঅ' প্ৰকাশ কৰি কয় যে এসময়ত জাভেদ আখতাৰে তেওঁৰ সৈতেও আলোচনাৰ বাবে প্ৰস্তুত হৈছিল যদিও পিছত তেওঁ তাৰ পৰা আঁতৰি আছিল। এনে পৰিস্থিতিত মুফতি নদৱীৰ এই পদক্ষেপক অতি সাহসী বুলি গণ্য কৰা হৈছে।
কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ এই আলোচনা?
আজিৰ সময়ত ধৰ্মীয় আৰু নাস্তিক মতাদৰ্শৰ মাজত আলোচনা হ্ৰাস পাইছে, এনে আলোচনাই সমাজত যুক্তিবাদৰ প্ৰসাৰ ঘটায়। জাভেদ আখতাৰে এই আলোচনাত নিজৰ অভিজ্ঞতা আৰু নাস্তিক দৰ্শনৰ আধাৰত নিজৰ যুক্তি দাঙি ধৰাৰ বিপৰীতে মুফতি শ্বমাইল নদৱীয়ে 'দাৰুল উলুম’ৰ ঐতিহ্য আৰু কোৰাণৰ বিজ্ঞানৰ আধাৰত ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব প্ৰমাণ কৰাৰ প্ৰয়াস কৰিব।
বৰ্তমান সময়ত ধৰ্মীয় আৰু নাস্তিক মতাদৰ্শসমূহৰ মাজত বাৰ্তালাপৰ অভাৱ ঘটিছে, এনেধৰণৰ আলোচনাই সমাজত যুক্তিবাদক উৎসাহিত কৰে। জাভেদ আখতাৰে এই অনুষ্ঠানত নিজৰ অভিজ্ঞতা আৰু নাস্তিক দৰ্শনৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি যুক্তি আগবঢ়াব আৰু মুফতি শ্বমাইল নদৱীয়ে দাৰুল উলামৰ ৰীতি আৰু কোৰাণৰ বিজ্ঞানৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি 'ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব’ প্ৰমাণ কৰাৰ চেষ্টা কৰিব।
যেতিয়া 'আদাব আৰু শ্বায়েৰী'ৰ যুক্তি 'অকীদ আৰু ইল্ম'ৰ যুক্তিৰ সৈতে বিতৰ্কত লিপ্ত হ’ব, তেতিয়া এই আদৰ্শগত মন্থনৰ পৰা কি অমৃত নিগৰি ওলাব, সেয়া লক্ষণীয় হ’ব। সেয়ে ২০ ডিচেম্বৰত দিল্লীৰ ওপৰত সমগ্ৰ বিশ্বৰ দৃষ্টি নিবদ্ধ হৈ আছে, য'ত শতিকা পুৰণি প্ৰশ্নটোৰ উত্তৰ আধুনিক প্ৰেক্ষাপটত বিচাৰি উলিওৱাৰ প্ৰয়াস কৰা হ'ব।
