ফায়েজ আহমেদ ফিজি
হিন্দু পৰম্পৰা আৰু কাশ্মীৰী লোককথাৰ মতে, দক্ষিণ কাশ্মীৰৰ হিমালয়ৰ তুষাৰাবৃত অঞ্চলত ভগৱান শিৱৰ গুহা মন্দিৰ অমৰনাথ ১৮৫০ খ্ৰীষ্টাব্দত এজন স্থানীয় পাছমাণ্ডা গুৰজাৰ ভেড়াৰখীয়া বুটা মালিকে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল। তেওঁ গুহা মন্দিৰলৈ তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে প্ৰথম পদপথ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যিটো সমগ্ৰ বিশ্বৰ হিন্দুসকলৰ বাবে বাৰ্ষিক তীৰ্থস্থান।
২ জুলাইৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা অমৰনাথ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ প্ৰথমটো দল কঠোৰ নিৰাপত্তাৰ মাজত পহলগামত উপস্থিত হোৱাৰ সময়ত স্থানীয় লোক, বিষয়া আৰু নাগৰিক সমাজৰ সদস্যসকলে তীৰ্থযাত্ৰীসকলক উষ্ম আদৰণি জনায়।
বুটা মালিকে এদিন পাহাৰত ভেড়া চৰাওঁতে এজন সন্নাসী আহি তেওঁক কয়লা ভৰা এটা পেকেট দিলে। মালিকে তাক লৈ ঘৰলৈ গ'ল, কিন্তু যেতিয়া বেগটো খুলিলে, সেইটো সোণ হৈ গ'ল। তেওঁ সন্নাসীজনক ধন্যবাদ জনাবলৈ সেই স্থানলৈ উভতি গ'ল। উভতি গৈ তেওঁ সেই স্থানত এটা গুহা আৰু তাৰ ভিতৰত এটা হিমশীতল শিৱ লিংগ বিচাৰি পালে। সেই ঠাইখনে হৈছে বৰ্তমানৰ অমৰনাথ গুহা, য'লৈ লাখ লাখ তীৰ্থযাত্ৰীয়ে হিমবাহৰ ওপৰত থকা বিশাল গুহাত প্ৰাকৃতিকভাৱে গঠিত হিমবাহৰ দৰ্শন কৰিবলৈ যায়।
অমৰনাথ মন্দিৰত প্ৰথমটো আৰতি অৰ্পণ কৰিছে জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ উপ-ৰাজ্যপাল মনোজ সিনহাই
আমি জানো যে পাছমাণ্ডা মুছলমান আৰু হিন্দুসকলৰ পূৰ্বপুৰুষ আৰু সংস্কৃতি প্ৰায় একেই। তেওঁলোক এই ভূমিতে জন্মগ্ৰহণ কৰিছে আৰু তেওঁলোকৰ ডি এন এ আৰু বংশোদ্ভৱ একেই। বুটা মালিকে হিন্দুসকলৰ বাবে এই পবিত্ৰ স্থানটো আৱিষ্কাৰ কৰা আৰু ভগৱান শিৱৰ আশীৰ্বাদ লাভ কৰাটো পাছমাণ্ডা সম্প্ৰদায়ৰ এক বিশেষ সৌভাগ্য আছিল। অমৰনাথ গুহাৰ আৱিষ্কাৰে পাচমণ্ডা আৰু হিন্দুসকলৰ মাজত এক অন্তৰ্নিহিত সম্পৰ্ক দেখুৱাইছে। এই কাহিনী মধ্যযুগৰ নহয়, আধুনিক যুগৰ বাবে ই অধিক বিশ্বাসযোগ্যতা লাভ কৰে।
উল্লেখ্য যে, হিন্দুসকলৰ বাবে অমৰনাথ হৈছে আটাইতকৈ পুৰণি তীৰ্থস্থান। ভৃগু পুৰাণ নামৰ প্ৰাচীন শাস্ত্ৰৰ মতে, ভগৱান শিৱৰ বাসস্থান প্ৰথমবাৰৰ বাবে মহৰ্ষি ভৃগুৱে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল, যাৰ আশ্ৰম উত্তৰ প্ৰদেশৰ বালিয়া জিলাত আছে। কাশ্মীৰ উপত্যকা পানীৰ তলত আছিল, তাত এটা হ্ৰদ আছিল আৰু ই ভূ-তাত্ত্বিক অধ্যয়নৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত। ঋষি কাশ্যপে পাহাৰত এটা গহ্বৰ খান্দি নদী আৰু স্রোতৰ মাজেৰে পানী নিষ্কাশন কৰিছিল। কাশ্মীৰ উপত্যকা এইজন জ্ঞানী ব্যক্তিৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হয়।
মহৰ্ষি ভৃগুৱে হিমালয়লৈ গৈ থাকোতে তেওঁৰ চকু অমৰনাথ গুহাত পৰিছিল। তেওঁ ভগৱান অমৰনাথৰ পবিত্ৰ লিংগৰ দৰ্শন লাভ কৰা প্ৰথম ব্যক্তি আছিল। তেতিয়াৰ পৰা মানুহে অমৰনাথ গুহাত ভগৱান শিৱক পূজা কৰিবলৈ আৰু তেওঁৰ আশীৰ্বাদ ল'বলৈ গৈ আছে।
ভগৱান অমৰনাথৰ গুহা মন্দিৰৰ বিষয়ে কেইটামান জানিবলগীয়া তথ্যঃ
বুটা মালিকৰ বংশধৰসকল অমৰনাথৰ বাটকট গাঁৱত বাস কৰে। বুটা মালিকৰ নাম অনুসাৰে এই গাঁওখনৰ নাম বাটকট ৰখা হৈছিল। বুটা মালিকৰ বংশধৰসকলে শাঁওন মাহৰ অমৰনাথ যাত্ৰাৰ সময়ত মাংস নাখায়। পৰিয়ালৰ লোকসকলে বিশ্বাস কৰে যে এই পবিত্ৰ সময়ছোৱাত মাংস খোৱাটো পাপ, কিয়নো ই অমৰনাথ যাত্ৰাৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষভাৱে জড়িত। অমৰনাথত তিনি ধৰণৰ মানুহ থাকে। কাশ্মীৰী পণ্ডিত, মালিক পৰিয়াল আৰু মহন্ত।
অমৰনাথ যাত্ৰাত অংশ লোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকল
কিছুমান হিন্দু ভক্তৰ মতে, তীৰ্থযাত্ৰীসকলে তীৰ্থযাত্ৰা সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছত বুটা মালিকৰ বংশধৰসকলৰ ঘৰলৈ নোযোৱালৈকে তেওঁলোকৰ যাত্ৰা সম্পূৰ্ণ নহয়।
বাটকটৰ গাঁওবাসীৰ মতে, ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে তেওঁৰ কাশ্মীৰ ভ্ৰমণৰ সময়ত মালিক পৰিয়ালক সাক্ষাৎ কৰিছিল। অৱশ্যে, লাহে লাহে এই পৰিয়ালৰ গুৰুত্ব হ্ৰাস পাইছিল আৰু ফাৰুক আব্দুল্লাৰ চৰকাৰৰ দিনত তীৰ্থযাত্ৰীৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকৰ ভূমিকা হ্ৰাস পাইছিল। অমৰনাথ গুহাৰ এই আৱিষ্কাৰে হিন্দুসকলৰ সৈতে পাছমাণ্ডাসকলৰ আন্তৰিক সম্পৰ্কক প্ৰতিফলিত কৰে। আনহাতে আছৰাফসকল (যি সকলক বাহিৰৰ লোক বুলি গণ্য কৰা হয়) ৰ একেই অনুভূতি নাছিল।
জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ জনপ্ৰিয় কাহিনী অনুসৰি, বুটা মালিকৰ বংশধৰসকল এই মন্দিৰৰ ৰক্ষক আছিল। ইয়াৰ উপৰিও, দশনামী আখৰা আৰু পুৰোহিত সভা মত্তানৰ পুৰোহিতসকলক পবিত্ৰ স্থানৰ যত্ন লোৱাৰ দায়িত্ব দিয়া হৈছিল। ২০০০ চনত অমৰনাথ মন্দিৰৰ চোৱা-চিতা কৰিবলৈ অমৰনাথ দেৱোত্তোৰ ব'ৰ্ড গঠন কৰা হৈছিল আৰু এতিয়া ই ৰাজ্যপালৰ নেতৃত্বত আছে। কিন্তু বুটা মালিকৰ বংশধৰসকলে পবিত্ৰ গুহালৈ আধ্যাত্মিক আৰু আৱেগিকভাৱে সংলগ্ন হৈ আছে যদিও ইয়াৰ বিষয়ত তেওঁলোকৰ কোনো মতামত নাই।
(লেখক এজন চিকিৎসক আৰু আগশাৰীৰ পাছমাণ্ডা সমাজকৰ্মী)
