হিনা আহমেদ / কলকাতা
কলকাতাৰ ওৱাইজ আছলামে ভাৰতৰ পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মৰ মাজত শান্তিপূৰ্ণ সহাৱস্থান গঢ়ি তুলিছে। এটা আন্তঃধৰ্মীয় পৰিয়ালৰ পৰা অহা ওৱাইজ আছলামে বছৰ বছৰ ধৰি বিভিন্ন ধৰ্মৰ মাজত আন্তঃধৰ্মীয় আলোচনা গঢ়ি তোলাৰ দিশত নিৰৱে কাম কৰি আহিছে। ইণ্ডিয়া প্লুৰালিজম ফাউণ্ডেশ্যন (India Pluralism Foundation)ৰ প্ৰতিষ্ঠাপকজনে যুৱক-যুৱতী আৰু মহিলাৰ মাজত আন্তঃধৰ্মীয় বুজাবুজিৰ প্ৰসাৰ ঘটায়।
“আলোচনাৰ শক্তিৰ ওপৰত মোৰ অটল বিশ্বাস আছে, আৰু মই কেৱল সহানুভূতি আৰু শিক্ষাৰে সজ্জিত। মোৰ ইহুদী, খ্ৰীষ্টান আৰু ইছলামিক শিপা আছে কাৰণ মোৰ আইতা ইহুদী আছিল, মোৰ ককা এজন মুছলমান আছিল, আৰু মোৰ মাতৃৰ ফালৰ ককা খ্ৰীষ্টান আছিল। মই মোৰ পৰিয়ালত সমন্বয়ৰ সহাৱস্থান দেখিছো, আৰু এইবোৰে মোক সমন্বয় প্ৰসাৰৰ বাবে অনুপ্ৰাণিত কৰিলে।"-আছলামে কয়। তেওঁৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নেতৃত্বৰ কাৰ্যসূচীয়ে পাৰস্পৰিক সন্মান আৰু অহিংস যোগাযোগৰ মূল্যবোধসমূহ অন্বেষণ কৰাত সহায় কৰে।
“মোৰ ধৰ্ম জানি লওক” (Know My Religion) এই পদক্ষেপে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক বিভিন্ন বিশ্বাস আৰু ধৰ্ম যেনে-হিন্দু, ইছলাম, ইহুদী, খ্ৰীষ্টান, জৈন ধৰ্ম আদিৰ বিষয়ে অনুশীলনকাৰী আৰু পণ্ডিতসকলৰ পৰা জানিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনায়। ই কু-সংস্কাৰ ভংগ কৰাত সহায় কৰে। আনকি পূজাঘৰ আৰু বিশ্বাস ভিত্তিক সংগঠনৰ ধৰ্মগুৰুসকলকো কৰ্মশালাৰ জৰিয়তে সংবেদনশীল কৰি তোলা হয়। ইহুদী-মুছলমান সংলাপ “ছালাম শ্বালম” (Salaam Shalom) কৰ্মশালা নিয়মিতভাৱে জিহুদী বিৰোধীতা আৰু মুছলমান বিৰোধীৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ অনুষ্ঠিত হয়।
এখন কৰ্মশালাত ওৱাইজ আছলাম
যোৱা বছৰ তেওঁ কলকাতাৰ ছিনাগগ (ইহুদিসকলৰ প্ৰাৰ্থনাগৃহ) ভ্ৰমণ কৰি গঠনমূলক আন্তঃধৰ্মীয় আলোচনা আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শান্তি প্ৰতিষ্ঠাৰ প্ৰচেষ্টাৰ অংশ হিচাপে আশা, সমৃদ্ধি আৰু উমৈহতীয়া দায়িত্বৰ প্ৰতীক হিচাপে গছ পুলি ৰোপণ কৰিছিল। গাজা আৰু ইজৰাইলৰ মাজত চলি থকা সংঘাতৰ প্ৰেক্ষাপটত ওৱাইজ আছলামে কয় যে মানৱ জীৱনৰ প্ৰতি সন্মান থাকিব লাগে। তেওঁ কয়, “ধৰ্মৰ নামত ইমান মেৰুকৰণ আৰু ৰক্তপাত হোৱাটো দুৰ্ভাগ্যজনক। জীৱন ৰক্ষাৰ কালজয়ী জ্ঞান ইহুদী আৰু ইছলাম দুয়োটাৰে কেন্দ্ৰীয় বিষয়।”
চাহৰ ষ্টলৰ পৰা শ্ৰেণীকোঠালৈকে তেওঁক শান্তি নিৰ্মাণৰ কাম-কাজৰ প্ৰচাৰৰ সঁজুলিৰ সৈতে বিচাৰি পোৱা যায়। ফাউণ্ডেচনে বিদ্যালয় আৰু মহাবিদ্যালয়সমূহত শান্তি অনুশীলন কৰ্মশালাৰ আয়োজন কৰে যাতে তেওঁলোকৰ আন্তঃধৰ্মীয় সম্পৰ্ক সমৃদ্ধ হয় আৰু আন্তঃসংযোগৰ পৰিৱেশ তন্ত্ৰ গঢ়ি তোলে।
মূল্যৱান জ্ঞান কলকাতাৰ ৰাজপথৰ পৰা আহে, য’ত আমি মন্দিৰ আৰু মছজিদক লৈ ৰাজনীতিবিদসকলৰ বিতৰ্ক দেখিবলৈ পাওঁ, আৰু আড্ডা বা কথা-বতৰাই বেলেগ ৰূপ লৈছে। আছলামে কয়, “কলকাতাত প্ৰকৃত আন্তঃধৰ্মীয় সংলাপ চাইৱালা আৰু চানাৱালাৰ গাড়ীৰ ঠিক কাষতে অনুষ্ঠিত হয়। “ইণ্টাৰফেথ আড্ডা: মিৰ্চি, মছলা এণ্ড মিউচুৱেল ৰেচপেক্ট”ৰ দৰে সৃষ্টিশীল সংযোগে চহৰৰ ৰাজপথৰ বিক্ৰেতাসকলৰ পৰা শক্তিশালী কথোপকথনসমূহ ধৰি ৰাখে—য’ত খাদ্য, বিশ্বাস আৰু বন্ধুত্বই আনুষ্ঠানিক পৰিৱেশতকৈ প্ৰায়ে অধিক সহজে ছেদ কৰে।”
“শান্তি চালাম”-এ হিন্দু আৰু মুছলমান যুৱক-যুৱতী, মহিলা, আৰু ধৰ্মীয় নেতাসকলক একত্ৰিত কৰি উমৈহতীয়া মূল্যবোধৰ সন্ধান কৰি আখ্যানক সহনশীলতাৰ পৰা সক্ৰিয় সহ-অস্তিত্বলৈ স্থানান্তৰিত কৰে। এই ফাউণ্ডেচনে মহিলাসকলক তৃণমূল পৰ্যায়ত আন্তঃধৰ্মীয় প্ৰচেষ্টাৰ নেতৃত্ব দিবলৈ শক্তিশালী কৰে আৰু তেওঁলোকক আলোচনা আৰু সংঘাতৰ ৰূপান্তৰত লিপ্ত হ’বলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।"-আছলামে কয়। প্ৰতিষ্ঠাপকগৰাকীৰ মতে, “ভাৰতত আন্তঃধৰ্মীয় কাম নাৰীৰ নেতৃত্ব অবিহনে সম্পূৰ্ণ হ’ব নোৱাৰে—বিশেষকৈ সম্প্ৰদায় পৰ্যায়ত।”
এগৰাকী শিখ ধৰ্মীয় নেতাৰ সৈতে ওৱাইজ আছলাম
ওৱাইজ আছলামে আৰু উল্লেখ কৰে যে হিন্দু আৰু মুছলমান নেতাসকলে কলকাতাৰ শ্ৰী সত্য সাই সেৱা কেন্দ্ৰত একত্ৰিত হৈ ঐক্য আৰু সেৱাৰ বাৰ্তা উদযাপন কৰাটো আন্তঃধৰ্মীয় সম্প্ৰীতিৰ এক হৃদয়স্পৰ্শী প্ৰদৰ্শন।
তেওঁ কয়, “এই সমাৱেশ ভাৰতৰ বহুত্ববাদী মনোভাৱৰ প্ৰমাণ আছিল, য’ত ধৰ্মীয় বিশ্বাসে ভাগ-বতৰা কৰা মানৱতাৰ জৰিয়তে সংযোগ স্থাপন কৰে। এই অনুষ্ঠানত আত্মাস্পৰ্শী ভজন আৰু কোৰান আবৃত্তিৰ আয়োজন কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত পাৰস্পৰিক সন্মানৰ এক শক্তিশালী পৰিৱেশৰ সৃষ্টি হৈছিল।”
আন্তঃধৰ্মীয় সম্পৰ্কত নিজৰ জ্ঞান আৰু অভিজ্ঞতা গভীৰ কৰিবলৈ ওৱাইজ আছলামে একাধিক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পাঠ্যক্ৰম গ্ৰহণ কৰিছে। তেওঁ উলফ ইনষ্টিটিউট, কেম্ব্ৰিজ, কেআইচিআইডি, অক্সফৰ্ড ইন্টাৰফেথ, আৰু ইউনিভাৰ্চিটি ফৰ পীচ (University for Peace)ত বিভিন্ন পাঠ্ক্ৰম অধ্যয়ন কৰিছে।
ইণ্ডিয়া প্লুৰালিজম ফাউণ্ডেচনে ব্ৰিটিছ উপ উচ্চায়ুক্ত আৰু ৰুবাৰুৰ সৈতেও সহযোগিতা কৰি বাৰ্ষিক আন্তঃধৰ্মীয় যুৱ নেতৃত্ব কাৰ্যসূচী আয়োজন কৰে। ইয়াত প্ৰতি বছৰে ১০০ জনতকৈ অধিক যুৱ পৰিৱৰ্তনকাৰীক ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্য (এছডিজি)ৰ সৈতে আন্তঃধৰ্মীয় শিক্ষণৰ সংমিশ্ৰণেৰে সম্প্ৰদায়কেন্দ্ৰিক সামাজিক কাৰ্য্য প্ৰকল্পৰ ডিজাইন কৰিবলৈ প্ৰশিক্ষণ দিয়া হয়।
ইণ্ডিয়া প্লুৰালিজম ফাউণ্ডেচনৰ প্ৰতিষ্ঠাপকগৰাকীয়ে এনে স্থান সৃষ্টিৰ মিছন অব্যাহত ৰাখিব য’ত বিশ্বাস সংঘাত নহয়, সংযোগৰ শক্তি হ’ব পাৰে।
