নকুল শিবানী / নতুন দিল্লী
২০০৭ চনত দিল্লীস্থিত বন্যপ্ৰাণী এছ অ’ এছে কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণৰ বাবে জম্মু-কাশ্মীৰত তেওঁলোকৰ পইণ্টপাৰ্চন হিচাপে আলিয়া মিৰক নিযুক্তি দিছিল। তেতিয়াৰ পৰাই আলিয়াই নিজৰ জন্মস্থানত বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণ কৰা আৰু স্থানীয় ৰাইজক বন্যপ্ৰাণীৰ সৈতে সু-সম্পৰ্ক ৰক্ষা কৰাৰ জ্ঞান প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত আগৰণুৱাৰ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰি আহিছে।
পশু চিকিৎসকৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হোৱা আলিয়াৰ অভিযানৰ যাত্ৰা তেতিয়া আৰম্ভ হৈছিল যেতিয়া বিপথে পৰিচালিত হৈ মানুহৰ মাজলৈ অহা এটা ভালুকক নিৰ্মমভাৱে তেওঁৰ সন্মুখতে হত্যা কৰা হৈছিল। এই ঘটনাটোৱে আলিয়াক কল্পনাৰ বাহিৰলৈ লৈ গৈছিল। আলিয়াই নিসহায় জন্তুটোৰ জীৱন ৰক্ষাৰ বাবে একো কৰিব নোৱাৰাৰ বাবে নিজকে ক্ষমা কৰিব নোৱাৰি নিজে প্ৰতিশ্ৰুতি লৈছিল যে বন্যপ্ৰাণীবোৰক জীৱন ৰক্ষা কৰিবলৈ আৰু মানুহকো তেনে কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে জ্ঞান দিবলৈ যত সম্ভৱ প্ৰয়াস কৰিব।
আলিয়াই 'আৱাজ-দ্য-ভইচ’ৰ সৈতে তেওঁৰ যাত্ৰা আৰু আবেগৰ বিষয়ে কৈছিল। এই কথোপকথনৰ একাংশ হ'ল:
বনৰীয়া জীৱ-জন্তুৰ জীৱন ৰক্ষা কৰা অভিযানৰ প্ৰতি আপোনাৰ আগ্ৰহ কেনেকৈ জন্ম হ’ল?
কাশ্মীৰৰ দুষ্প্ৰাপ্য বন্যপ্ৰাণীৰ জীৱন ৰক্ষা কৰিবলৈ সহায় কৰাৰ মোৰ সংকল্প এটা মৰ্মান্তিক পৰিঘটনাৰ পৰাই গঢ় লৈ উঠিছিল। ৰাজ্যখনত মানৱ-বন্যপ্ৰাণীৰ সংঘাত বৃদ্ধি পোৱাৰ পিছত এটা এছিয়াটিক ক’লা ভালুকক ৰাজপথত জীৱন্তে জ্বলাই টানি অনা দেখিছিলোঁ৷ এই ভয়ংকৰ নিষ্ঠুৰতাৰ প্ৰদৰ্শনে মোক মোৰ সমাজৰ বন্যপ্ৰাণীক সহায় কৰিবলৈ কিবা এটা কৰাৰ উদ্যোগ লবলৈ বাধ্য কৰিছিল।
Wildlife SOS ৰ বাবে আপুনি কেনেধৰণৰ কাম কৰে?
২০০২ চনত দিল্লীত স্বেচ্ছাসেৱক হিচাপে মই কাম আৰম্ভ কৰিছিলো। পাঁচ বছৰৰ পাছত কাশ্মীৰত পূৰ্ণকালীনভাৱে তেওঁলোকৰ সৈতে যোগদান কৰিছিলোঁ আৰু বৰ্তমান কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত তেওঁলোকৰ সংৰক্ষণ কাৰ্যসূচীৰ নেতৃত্ব দি আছো। মই উদ্ধাৰ অভিযান আৰু ইয়াত বন্যপ্ৰাণীৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ সৈতে জড়িত।
জন্তু-মানৱৰ সংঘাতৰ ওৱান-ষ্টপ সমাধান আপোনাৰ হাতত আছেনে?
এই সমস্যাৰ তৎক্ষণিক সমাধান নাই। শিক্ষা আৰু সজাগতা হৈছে এক দীৰ্ঘম্যাদী বিনিয়োগ যাৰ লক্ষ্য হৈছে মানুহৰ ধাৰণা আৰু মনোভাৱৰ পৰিৱৰ্তন ঘটোৱা। কিন্তু যদিও ই লেহেমীয়া প্ৰক্ৰিয়া, তথাপিও এইটো মানুহ আৰু প্ৰকৃতিৰ মাজত এক শক্তিশালী সংযোগ গঢ়ি তোলাৰ এক নিশ্চিত উপায়, আৰু এনে এক মনোভাৱ গঢ়ি তোলাৰ উপায় য’ত তেওঁলোকে নিজৰ চৌপাশৰ প্ৰকৃতি আৰু বন্যপ্ৰাণীৰ মংগলৰ বাবে দায়বদ্ধ অনুভৱ কৰে।
জম্মু-কাশ্মীৰত কাম কৰি আপুনি কি কি বিশেষ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে?
কাশ্মীৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰে অতি চহকী। ইয়াত স্নো লিঅ’পাৰ্ড, হিমালয়ান ব্ৰাউন বিয়াৰ, হিমালয়ান মনাল, লেভান্টাইন ভাইপাৰ, হাংগুল আদি নানা ধৰণৰ প্ৰাণী পোৱা যায়। অৱশ্যে শেহতীয়াকৈ আমি উপত্যকাটোত মানৱ-ভালুকৰ সংঘাতৰ বহু পৰিমাণে দেখা পাইছো। কাশ্মীৰ উপত্যকাৰ অধিকাংশ অঞ্চলতে য'ত মানৱ-বন্যপ্ৰাণী সংঘাত সংঘটিত হয়। মানৱ বসতি বন্যপ্ৰাণী অঞ্চলৰ সমীপতে বা ইয়াৰ ভিতৰত থাকে, সেয়েহে সংঘাতৰ সূচনা হয়। যিয়ে কৃষি আৰু উদ্যান শস্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে, পশুধন আৰু পোহনীয়া জীৱ-জন্তুৰ ক্ষতি কৰাৰ লগতে মানুহ আৰু বন্যপ্ৰাণীৰ হতাহতি আদিৰ দৰে অনুৰূপ ঘটনা সংঘটিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা দেখা যায়।
এই সংঘাতসমূহ যাতে সঠিকভাৱে মোকাবিলা কৰা হয়, তাৰ বাবে আমি স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে কথা পাতো আৰু তেওঁলোকৰ দৃষ্টিভংগী বা চিন্তাধাৰা বিষয়ে জানিবলৈ পাওঁ। আমি তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ কণ্ঠক উজ্জ্বল কৰি তুলিবলৈ আৰু নাগৰিক আৰু কৰ্তৃপক্ষৰ মাজৰ ব্যৱধান দূৰ কৰিবলৈ এক মঞ্চও প্ৰদান কৰোঁ।
নাৰী হিচাপে ক্ষেত্ৰত কাম কৰাটো আপোনাৰ বাবে কঠিন নেকি?
উদ্ধাৰকাৰী হিচাপে কাম কৰা এগৰাকী মহিলাও বুলি ভবা এনে লোকে মোক প্ৰায়ে চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰিছিল বা তুচ্ছজ্ঞান কৰিছিল। যিসকলে বিশ্বাস কৰা নাছিল যে মই এই কামৰ বাবে উপযুক্ত।
উদ্ধাৰকাৰী স্থানত মানুহে ফুচফুচাই মোক কাষতে থিয় হ’বলৈ কোৱা শুনিবলৈ পাওঁ কাৰণ মোৰ বাবে জন্তুটোক চম্ভালিবলৈ কঠিন হ’ব । কিন্তু বেছিভাগ সময়তে, মই প্ৰত্যক্ষ কৰিছিলো যে যেতিয়া মই জন্তুটোক সফলতাৰে উদ্ধাৰ কৰি সকলো কাম সম্পন্ন কৰো তেতিয়া তেওঁলোক আচৰিত হৈ পৰে।
এগৰাকী পশু সংৰক্ষণবিদ হিচাপে আপোনাৰ সপোন কি?
এগৰাকী পশু সংৰক্ষণবিদ হিচাপে মই সংৰক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াৰ অংশ হ’বলৈ আৰু বহনক্ষম নীতিৰ পোষকতা কৰিবলৈ আগ্ৰহী।
মই জনসাধাৰণক বন্যপ্ৰাণী আৰু পৰিৱেশৰ যত্ন লোৱাৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে জ্ঞান দিব বিচাৰো আৰু বন্যপ্ৰাণীৰ ক্ষতিৰ প্ৰতি মানুহৰ সহনশীলতা বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিব বিচাৰো। বন্যপ্ৰাণী আৰু প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশৰ ওপৰত মানুহৰ প্ৰভাৱ বুজিব বিচাৰো আৰু ইয়াক হ্ৰাস কৰিব বিচাৰো। মই এনে এখন পৃথিৱী সৃষ্টি কৰিব বিচাৰো য’ত আমি জীৱ-জন্তুৰ সৈতে শান্তিপূৰ্ণভাৱে জীয়াই থাকিবলৈ শিকিব পাৰো।
