চফিউৰ ৰহমান শইকীয়া

এই হাতপুথিখনত অভিযান্ত্রিক নির্মাণৰ বিভিন্ন মাপ, জোখ, নিৰ্মাণৰ শিল, বালি, চিমেণ্টৰ পৰিমাণ, ঘৰ আৰু পথ নিৰ্মাণৰ পদ্ধতি আদি দিশবোৰ ইমান সুন্দৰ আৰু সহজভাৱে প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল যে সকলো অভিযন্তাই কম সময়ৰ ভিতৰতে ইয়াৰ সহায়ত এখন প্ৰাককলন প্রস্তুত কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। এইখন হাতপুথি প্রথম প্রকাশ হয় ১৯৪২ চনত আৰু তাৰ পছিত ক্ৰমে ইয়াৰ কেইবাটাও সংস্কৰণ কৰাৰ পিছত শেষত চতুৰ্থ সংস্কৰণটো ১৯৬৩ চনত হয়।

সেই সময়ত অসমত এখনো অভিযান্ত্রিক মহাবিদ্যালয় নাছিল। গুৱাহাটীত এখন অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যালয় স্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত ৰাজমোহন নাথ তৎপৰ হৈ পৰিছিল আৰু সেই সময়ৰ প্ৰসিদ্ধ মুখ্য অভিযন্তা হৰি প্ৰসাদ বৰুৱাকে আদি কৰি কেবাজনো ব্যক্তিৰ সহযোগত এটা জনমত গঠন কৰি চৰকাৰৰ ওপৰত হেঁচা প্ৰয়োগ কৰিছিল আৰু ফলস্বৰূপে ১৯৫৫ চনত অসম তথা উত্তৰ-পূৱৰ প্রথমখন অভিযান্ত্রিক মহাবিদ্যালয় গুৱাহাটীত প্রতিষ্ঠিত হয়। ইয়াৰ প্রাস্তণিক কাম-কাজ গুৱাহাটীৰ অসম অভিযান্ত্রিক প্রতিষ্ঠান প্রাংগনতে আৰম্ভ হয় মাত্র ৭২ জন ছাত্ৰৰে। কলেজৰ অধ্যক্ষৰূপে হৰিপ্ৰসাদ বৰুৱা নির্বাচিত হ'লেও ইয়াৰ সংশ্লিষ্ট গুৰুত্বপূর্ণ কামবোৰত সক্রিয় সহযোগ আগবঢ়ায় ৰাজমোহন নাথ ডাঙৰীয়াই। মুখ্য অভিযন্তা পদৰ পৰা বঞ্চিত হৈ ক্ষুণ্ণ হোৱা ৰাজমোহন নাথে ১৯৫৭ চনত চৰকাৰী চাকৰীৰ পৰা স্বেচ্ছামূলক অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে।  

অসমীয়া সাহিত্যত অনুদান আগবঢ়োৱাৰ উপৰিও ১৩খন গ্রন্থ প্রণয়নেৰে বাংলা সাহিত্যলৈ আগবঢ়োৱা তেওঁৰ অৰিহণা উল্লেখনীয়। ইংৰাজী ভাষাত Hand Book for Assam Engineersৰ বাহিৰেও তেওঁ আন চাৰিখন অমূল্য গ্রন্থ প্রণয়ন কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত ( 1 ) The background of Assamese Culture (1948) (2) Rig Veda Summary (1965), (3) Antiquities of Kachar (1942), (4) Glorious Assam (1948) উল্লেখযোগ্য গ্রন্থ। 

সাহিত্যিক হিচাপে স্বীকৃতিপ্রাপ্ত এইজন পণ্ডিতক ১৯৫৮ চনত তিনিচুকীয়াত অসম সাহিত্য সভাৰ বুৰঞ্জী অধিৱেশনত সভাপতিৰ আসনেৰে সন্মানিত কৰা হয়। সেই অধিৱেশনতে তেওঁ দাঙি ধৰে অসমৰ ইতিহাসৰ অপ্ৰকাশিত বহুতো পৌৰাণিক তত্ত্ব আৰু কাহিনী। তেতিয়া তেওঁক এজন অভিযন্তা নহয়, এজন বিদগ্ধ বুৰঞ্জীবিদ যেন অনুভৱ হৈছিল। 

ইমান সময় তেওঁৰ অভিযান্ত্রিক আৰু সাহিত্যৰ কথা সমালোচনা কৰিছো যদিও তেওঁৰ পাণ্ডিত্যৰ আনকেইটা দিশৰ কথা এতিয়ালৈকে উত্থাপন কৰা হোৱা নাই। এজন সুদক্ষ অভিযন্তা আৰু দার্শনিক ভিত্তৰ সুলেখক হোৱাৰ উপৰিও ৰাজমোহন নাথ আছিল এজন প্রত্নতত্ত্ব, বুৰঞ্জী পুৰাতত্ত্ব, নৃতত্ত্বৰ ওপৰত সমানে দক্ষতা থকা এজন পণ্ডিত। চাকৰি জীৱনত তেওঁ অসমৰ হাবিয়ে বননীয়ে ঘুৰি ফুৰিছিল আৰু পুৰণি পৰিত্যক্ত শিলালিপি, প্ৰস্তৰমূর্তি আদি পৌৰাণিক সমল বিচাৰি ফুৰিছিল।

অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত সিঁচৰিত পৌৰাণিক মূৰ্ত্তি শিলালিপি, আহিলা আদিৰ উদ্ধাৰ আৰু সংৰক্ষণৰ মহা উদ্দেশ্যে আগত ৰাখি 'কামৰূপ অনুসন্ধান সমিতি' নামেৰে প্রতিষ্ঠিত হোৱা সমিতিখনৰ এজন সক্ৰিয়  সদস্য আছিল ৰাজমোহন নাথ। তেওঁ ৰায়বাহাদুৰ কনকলাল বৰুৱাৰ  লগলাগি অসমত এটা সংগ্ৰহালয় প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ প্ৰচেষ্টা হাতত লয়। দুয়োজন পুৰোধা সক্ৰিয় ব্যক্তিৰ পৰিশ্ৰমৰ ফলস্বৰূপে গুৱাহাটী দীঘলীপুখুৰীৰ পাৰত অসম সংগ্ৰহালয়  ১৯৪০ চনত প্রতিষ্ঠিত হয় আৰু এটি ন্যাসৰ অধীনত ই পৰিচালিত হয়, অৱশ্যে ১৯৫৫ চনতহে এই সংগ্ৰহালয়টো চৰকাৰীকৰণ হয়।

এই প্রসংগত শিশু ভূপেন হাজৰিকাক ৰাজমোহন নাথ ডাঙৰীয়াই তেজপুৰত লগ পাই কোৱা এটা কথা ইয়াত উল্লেখ কৰিব পাৰি। তেখেতে ভূপেন হাজৰিকাক কৈছিল— 'তুমি শিল এটা তুলি লোৱা আৰু প্রশ্ন কৰা, শিলটোৱে তেতিয়া হয়তো বহুত কথা ক'ব — মোৰ ওপৰেদি এসময়ত হিউৱেনচাং খোজ কাঢ়ি গৈছিল, মোৰ বুকুৰ ওপৰতে বহি এদিন উষাই স্নান কৰিছিল। 

তেওঁ লিখিছিল গল্প, কবিতা, ব্যংগ কাহিনী, গৱেষণাৰ প্রবন্ধ, প্রত্নতাত্ত্বিক আৰু পুৰাতত্ত্ব বিষয়ত গভীৰ দার্শনিক নিবন্ধ। সেই সময়ৰ অসমৰ অসমীয়া আলোচনীবোৰত ৰাজমোহন নামৰ গভীৰ ভাবধাৰাৰ লিখনীবোৰ প্ৰকাশ পাইছিল। তেওঁৰ দিনত প্ৰচলিত উচ্চ মানদণ্ডৰ আলোচনী আৱাহন, জয়ন্তী, সুৰভি, পঞ্চতন্ত্র, আলোক  আদিত তেখেতৰ গাম্ভীর্যপূর্ণ লিখনীবোৰ পঢ়ি পঢ়ুৱৈ সমাজে আনন্দ লাভ কৰাৰ উপৰিও বহুতো নজনা জ্ঞান আহৰণ কৰিছিল।

ভাবিলে আচৰিত লাগে কেনেকৈ একেজন মানুহৰ মাজত ইমানবোৰ প্ৰতিতা, দক্ষতা বিৰাজমান আছিল। তেওঁ যাতে হাত দিছিল, তাতে প্ৰকাশ পাইছিল তেখেতৰ দক্ষতা আৰু বিশাল প্রতিভা। এনেকুৱা অসাধাৰণ ব্যক্তিত্বৰ মানুহ এজন অসমত জন্মগ্রহণ কৰিছিল বাবে গোটেই অসমবাসী আজি গৌৰান্বিত হোৱা উচিত।