নতুন দিল্লী
পাকিস্তানৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী খোৱাজা আছিফে কয় যে, নতুন পাৰস্পৰিক প্ৰতিৰক্ষা চুক্তিৰ অধীনত তেওঁৰ দেশৰ পাৰমাণৱিক ক্ষমতা চৌদি আৰবলৈ সম্প্ৰসাৰিত কৰা হব। ইছলামবাদে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৰাজ্যখনক নিজৰ পাৰমাণৱিক সুৰক্ষাৰ অধীনত ৰখাৰ কথা মুকলিকৈ স্বীকাৰ কৰিছে।
পাকিস্তানৰ পাৰমাণৱিক ক্ষমতাৰ বিষয়ে এটা কথা স্পষ্ট কৰি দিওঁ: সেই সামৰ্থ্য বহু আগতেই প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল যেতিয়া আমি পৰীক্ষা কৰিছিলো। তেতিয়াৰ পৰাই আমাৰ যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ বাবে প্ৰশিক্ষণপ্ৰাপ্ত বাহিনী আছে। বৃহস্পতিবাৰে সন্ধিয়া এক সাক্ষাৎকাৰত আছিফে কয় যে, আমাৰ যি সামৰ্থ্য আছে, সেয়া এই চুক্তিৰ অধীনত একেবাৰে উপলব্ধ হ’ব।
বুধবাৰে স্বাক্ষৰিত এই চুক্তিত ঘোষণা কৰা হৈছে যে, এখন ৰাষ্ট্ৰৰ ওপৰত কৰা আক্ৰমণক দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰৰ ওপৰত আক্ৰমণ কৰা বুলি গণ্য কৰা হ’ব। আছিফে ইয়াক দুয়োপক্ষই ইজনে সিজনক আগবঢ়োৱা সুৰক্ষা ব্যৱস্থা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে: যদি কোনো পক্ষৰ বিৰুদ্ধে - যিকোনো পক্ষৰ পৰা - আগ্ৰাসন হয় - তেন্তে ইয়াক যৌথভাৱে ৰক্ষা কৰা হ’ব, আৰু আগ্ৰাসনক সঁহাৰি জনোৱা হ’ব।
পাকিস্তানক “অনুষ্ঠানিক পাৰমাণৱিক শক্তি” বুলি অভিহিত কৰি প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে কয় যে, তেওঁৰ দেশৰ পাৰমাণৱিক স্থাপনসমূহ বৰ্তমান পৰিদৰ্শনৰ বাবে মুকলি। তেওঁ কয়, "আমাৰ সকলো পাৰমাণৱিক স্থাপন পৰিদৰ্শনৰ বাবে মুকলি। আমাৰ সুবিধাসমূহৰ বাবে আমি প্ৰমাণ পত্ৰ লাভ কৰিছো। আমি এখন স্থায়ী পাৰমাণৱিক শক্তি আৰু একো উলংঘা কৰা নাই।"
আছিফৰ এই মন্তব্যই দশক দশক ধৰি সামৰিক সম্পৰ্ক থকা পাকিস্তান আৰু চৌদি আৰৱৰ মাজত চলিত সপ্তাহত সংঘটিত হোৱা প্ৰতিৰক্ষা চুক্তিৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে। ইজৰাইলে পাৰমাণৱিক শক্তি হোৱাৰ পিছতো কাৰো বাবে নিজৰ সুবিধা মুকলি কৰা নাই। পশ্চিমীয়া সকলো ৰাষ্ট্ৰইয়ে সেই কথা জানে। বহু দশকৰ পূৰ্বে ইজৰাইলে প্ৰতিশোধ লৈছিল আৰু ইয়াৰ পাৰমাণৱিক পৰিদৰ্শন কিয় কৰা হৈছে বুলি প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছিল বুলি প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে কয়।
ইয়াৰ পূৰ্বে আছিফে সংবাদ সংস্থাক জনাইছিল যে, প্ৰতিৰক্ষা চুক্তিখন উপসাগৰীয় অন্যান্য ৰাষ্ট্ৰসমূহকো সামৰি ল’ব পৰা যাব আৰু পাকিস্তানে এই চুক্তিখন কোনো ধৰণৰ আগ্ৰাসনৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰাৰ কোনো উদ্দেশ্য নাই। এই চুক্তিখন কোনো ধৰণৰ আক্ৰমণাত্মকতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰাৰ আমাৰ কোনো উদ্দেশ্য নাই। কিন্তু যদি দলসমূহক ভাবুকি দিয়া হয়, তেন্তে স্পষ্টভাৱে এই ব্যৱস্থা কাৰ্যকৰী হ’ব বুলিও তেওঁ কয়।
হামাছৰ শীৰ্ষ নেতাসকলক লক্ষ্য কৰি ডোহাত মাৰাত্মক আক্ৰমণকে ধৰি সমগ্ৰ অঞ্চলটোত ইজৰাইলে আক্ৰমণ চলোৱাৰ পিছত উপসাগৰীয় অঞ্চলত উত্তেজনা বৃদ্ধি পোৱাৰ সময়তে পাকিস্তান আৰু চৌদি আৰৱৰ মাজত এই প্ৰতিৰক্ষা চুক্তি কৰা হৈছে। বিশ্লেষকসকলে এই চুক্তিক ইজৰাইলৰ বাবে এক সংকেত হিচাপে লয়, যিটো ৰাষ্ট্ৰক দীৰ্ঘদিন ধৰি মধ্যপ্ৰাচ্যৰ একমাত্ৰ পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ সজ্জিত ৰাষ্ট্ৰ বুলি বিশ্বাস কৰা হৈছিল।
ছৌদি আৰবে পাকিস্তানৰ পাৰমাণৱিক কাৰ্যসূচীক আৰ্থিকভাৱে সহায় কৰাৰ সন্দেহ দীৰ্ঘদিন ধৰি চলি আহিছে। ভাৰতক প্ৰতিহত কৰিবলৈ নিজৰ অস্ত্ৰভাণ্ডাৰ নিৰ্মাণ কৰা পাকিস্তানৰ হাতত প্ৰায় ১৭০টা ৱাৰহেড আছে বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে, যিটো চুবুৰীয়া ভাৰতৰ ১৭২টা ৱাৰহেডৰ প্ৰায় সমান বুলি প্ৰকাশ পাইছে।
শুকুৰবাৰে সাপ্তাহিক সংবাদ মেলত বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ মুখপাত্ৰ ৰণধীৰ জয়ছৱালে কয় যে, ইছলামবাদৰ সৈতে ৰিয়াদে প্ৰতিৰক্ষা চুক্তি কৰাৰ পিছত চৌদি আৰবে পাৰস্পৰিক স্বাৰ্থ আৰু সংবেদনশীলতাক মনত ৰাখিব বুলি ভাৰতে আশা কৰিছে।
জয়ছৱালে লগতে কয় যে, ভাৰতে নিজৰ জাতীয় স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ লগতে সকলো ক্ষেত্ৰতে সৰ্বাংগীন ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা সুনিশ্চিত কৰাৰ বাবে সকলো পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিব। তেওঁ লগতে কয় যে, নতুন দিল্লীয়ে নিজৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তাৰ লগতে আঞ্চলিক আৰু বিশ্বৰ স্থিতিশীলতাৰ ক্ষেত্ৰতো এই চুক্তিৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰিব।
শুকুৰবাৰে এক সাক্ষাৎকাৰত ভূ-ৰাজনৈতিক বিশ্লেষক ইয়ান ব্ৰেমাৰে কয় যে, পাকিস্তান-ছৌদি আৰৱৰ প্ৰতিৰক্ষা চুক্তিয়ে ইছলামবাদক শক্তিশালী কৰাই নহয়, নতুন দিল্লীৰ নিৰাপত্তাৰ ক্ষেত্ৰতো পৰিৱৰ্তন ঘটাব।
