জেব আখতাৰ / ৰাঁচী
এটা সময়ত জামছেদপুৰৰ আজাদ বস্তি নামটোৱে মানুহৰ মনত ভয়ৰ সৃষ্টি কৰিছিল। ধানবাদৰ ৱাছেইপুৰৰ দৰে সেই সময়ত ই অপৰাধ আৰু নেতিবাচক কাম-কাজৰ বাবে জনাজাত আছিল। কিন্তু আজি এজন ব্যক্তিৰ দৃষ্টিভংগী আৰু অক্লান্ত প্ৰচেষ্টাৰ বাবে আজাদ বস্তি গৌৰৱৰ সৈতে পৰিচিত হৈছে। এই ব্যক্তিজন হৈছে--মুখতাৰ আলম খান।
মুখতাৰ এজন পৰিৱৰ্তন সাধক (চেঞ্জমেকাৰ) হিচাপে পৰিগণিত হৈছে, যাৰ নিঃস্বাৰ্থ কৰ্মই তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ ভাবমূৰ্তি আৰু মানসিকতা পৰিৱৰ্তন কৰিছে। আৰু এই অভিযানত তেওঁ কেতিয়াও অকলশৰীয়া নাছিল। তেওঁৰ ঘনিষ্ঠ সতীৰ্থ ছৈয়দ মতিনুল হক আনছাৰী, মহম্মদ মইনুদ্দিন আনছাৰী আৰু ছায়েদ আছিফ আখতাৰে তেওঁৰ প্ৰতিটো পদক্ষেপত সহায় কৰিছে। তেওঁলোকে একেলগ হৈ জামছেদপুৰৰ দৰিদ্ৰ, দুৰ্বল আৰু অভাৱী লোকসকলক সহায়ৰ হাত আগবঢ়াইছে।
বিদ্যালয়ৰ এক অনুষ্ঠানত মুখতাৰ আলম
ৰোগীৰ বাবে তেজ আৰু ঔষধৰ ব্যৱস্থা কৰা, ভোকাতুৰ লোকক খাদ্য যোগান ধৰা, বা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক প্ৰতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰাত সহায় কৰাৰ ক্ষেত্ৰত মুখতাৰ আলম আৰু তেওঁৰ দল সদায়েই সস্তম হৈ থাকে। তেওঁলোকৰ কাম-কাজসমূহ সমবেদনা আৰু মানৱতাৰ প্ৰতীক হৈ পৰিছে। পুঁজিৰ বিষয়ে সোধাত মুখতাৰে বিনম্ৰতাৰে কয়, "ইয়াৰ কিছু অংশ আমাৰ নিজৰ পকেটৰ পৰা আহে, আৰু কিছু অংশ জনগোষ্ঠীয় অনুদানৰ পৰা আহে। ৰমজানৰ সময়ত আমি দৰিদ্ৰ লোকসকলক সহায় কৰিবলৈ জাকাতৰ ধন ব্যৱহাৰ কৰো।"
২০১৯-২০ চনত, যেতিয়া ক'ভিড-১৯ লকডাউনে জীৱন স্থবিৰ কৰি তুলিছিল, তেতিয়া অধিকাংশ লোক ঘৰৰ ভিতৰত আৱদ্ধ হৈ আছিল। কিন্তু মুখতাৰ আৰু তেওঁৰ দলে মানুহক সহায় কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়। তেওঁলোকে আজাদ বস্তি আৰু ওচৰৰ অঞ্চলসমূহত খাদ্য, কাপোৰ আৰু ঔষধ বিতৰণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তেওঁলোকে গুৰুতৰ ৰোগীসকলক চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল, অক্সিজেনৰ চিলিণ্ডাৰ বিচাৰিছিল আৰু জৰুৰীকালীন অৱস্থাত ৰক্তদানকাৰীৰ সন্ধান কৰিছিল। তেওঁলোকে আনক ৰক্ষা কৰিবলৈ নিজৰ জীৱনকো বিপদাপন্ন কৰিছিল।
যেতিয়া লকডাউন শেষ হোৱাত জীৱনটো স্বাভাৱিক হ’বলৈ ধৰিলে, তেতিয়া মুখতাৰে এটা কথা স্পষ্টকৈ ক’লে— “এই কাম অনাগত দিনতো বন্ধ নহয়।” এইদৰে তেওঁ লকডাউনৰ পিছত জামছেদপুৰৰ সৰ্ববৃহৎ চৰকাৰী চিকিৎসালয় এম জি এম হাস্পতালত দৰিদ্ৰ ৰোগী আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ বাবে খাদ্য সেৱা আৰম্ভ কৰে। এই প্ৰচেষ্টাক ভালদৰে সংগঠিত কৰিবলৈ তেওঁ হিউমেন ৱেলফেয়াৰ ট্ৰাষ্ট, জামছেদপুৰ (Human Welfare Trust, Jamshedpur) গঠন কৰে।
মুখতাৰ আলম আৰু তেওঁৰ দলে খাদ্য বিতৰণ কৰাৰ এক দৃশ্য
তেওঁ কয়, "বেছিভাগ ৰোগীয়ে দূৰৈৰ গাঁৱৰ পৰা আহে। তেওঁলোকৰ চিকিৎসা ঠিকে-ঠাকে হৈ যায়, কিন্তু তেওঁলোকে পৰ্যাপ্ত খাদ্য বা আশ্ৰয় লাভ নকৰে। গতিকে, আমি সপ্তাহত দুবাৰকৈ বিনামূলীয়াকৈ খাদ্যৰ ব্যৱস্থা কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিলো।" আজি প্ৰতি সপ্তাহত ৫০০ৰো অধিক ৰোগী আৰু পৰিচাৰকে স্বাস্থ্যসন্মত আহাৰ গ্ৰহণ কৰে — আৰু এই সেৱা এতিয়াও অব্যাহত আছে। ই মুখতাৰৰ পৰিচয় আৰু বহুতৰে জীৱনৰেখা হৈ পৰিছে। খাদ্য সেৱাৰ পিছত মুখতাৰে আন এক অভিযান আৰম্ভ কৰে— বিনামূলীয়া ঔষধ যোগান ধৰা আৰু ৰক্তদান অভিযানৰ আয়োজন কৰা।
তেওঁৰ নেতৃত্বত হাজাৰ হাজাৰ ইউনিট ৰক্তদান কৰা হৈছে। কোনো ধৰণৰ বৈষম্য নোহোৱাকৈ প্ৰতিটো সেৱা বিনামূলীয়া আৰু সকলোৰে বাবে মুকলি ৰখা হৈছে। মুখতাৰ আৰু তেওঁৰ সতীৰ্থসকলে পিছপৰা জনজাতীয় গোট ছাবাৰ সম্প্ৰদায়ৰ কাষ চাপে আৰু মাহে এবাৰকৈ ছাবাৰ সম্প্ৰদায়ৰ ল’ৰা-ছোৱালীক চহৰলৈ আনি ভ্ৰমণলৈ লৈ যায় আৰু উপহাৰ আৰু খাদ্য সামগ্ৰী বিতৰণ কৰে।যেতিয়া টুনা ছাবাৰ আৰু তেওঁৰ পত্নী চুমি ছাবাৰক চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰা হৈছিল, তেতিয়া হিউমেন ৱেলফেয়াৰ ট্ৰাষ্টে পুষ্টিকৰ পৰিপূৰক, ঔষধ, আৰু ফল-মূলৰ যোগান ধৰিছিল। ইয়াৰ ফলত তেওঁলোকে সম্পূৰ্ণ চিকিৎসা সহায় লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।
প্ৰতিটো বৰদিনত মুখতাৰৰ দলে ছাবাৰ গাঁৱলৈ গৈ গৰম কাপোৰ, জোতা, ষ্টেচনাৰী আৰু খাদ্য বিতৰণ কৰে। তেওঁলোকৰ সেৱা এতিয়া চহৰৰ বাহিৰলৈ গৈ গ্ৰাম্য আৰু জনজাতীয় অঞ্চললৈকে বিস্তৃত হৈছে। মুখতাৰে জানিছিল যে সমাজলৈ প্ৰকৃত পৰিৱৰ্তন শিক্ষাৰ পৰাহে আহে। স্থানীয় শিশুসকলক প্ৰেৰণা যোগাবলৈ তেওঁ NEET, Civil Services, CA, আৰু Judiciary পৰীক্ষাৰ পৰা সফল প্ৰাৰ্থীক আমন্ত্ৰণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। শীঘ্ৰে ইয়াৰ ফলাফল দেখিবলৈ পোৱা গ’ল। আজাদ বস্তিৰ যুৱক-যুৱতীসকলে ডাঙৰ সপোন দেখিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে আৰু সফলতা লাভৰ বাবে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰিবলৈ ধৰিলে।
মুখতাৰ আলমে দিয়া নতুন স্কুল বেগ লৈ থকা শিশুসকল
আটাইতকৈ গৌৰৱৰ মুহূৰ্তটো আহিছিল ২০২৪ চনত, যেতিয়া এজন ফল-মূল বিক্ৰেতাৰ কন্যা কাহকাশন পাৰবীনে NEET-UGত ৭২০ৰ ভিতৰত ৭২০ নম্বৰ লাভ কৰি ভাৰতৰ অন্যতম শীৰ্ষ স্ক’ৰাৰ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। তেওঁৰ এই কৃতিত্বই কেৱল পৰিয়ালৰ বাবেই নহয়, সমগ্ৰ জামছেদপুৰ সমাজলৈ আনন্দ আৰু গৌৰৱ কঢ়িয়াই আনিছিল।
২০২৫ চনত ঈদ মিলাদ-উন-নবীত হিউমেন ৱেলফেয়াৰ ট্ৰাষ্টে আজাদ মেৰেজ হলত মেগা ৰক্তদান শিবিৰৰ আয়োজন কৰে। সংগঠনটোৱে এক দিনত অভিলেখসংখ্যক ৩০৩ ইউনিট তেজ সংগ্ৰহ কৰে। অনুষ্ঠানটোৰ মুখ্য অতিথি ঝাৰখণ্ডৰ অতিৰিক্ত সচিবে ট্ৰাষ্টৰ এই প্ৰচেষ্টাক প্ৰশংসা কৰি কয় যে, “মানৱ কল্যাণ ট্ৰাষ্টে সদায় বৈষম্যহীনভাৱে মানৱতাৰ সেৱা কৰি আহিছে। যেতিয়াই কাৰোবাক তেজৰ প্ৰয়োজন হয় তেতিয়াই ই প্ৰথমে সঁহাৰি জনায়।”
মুখতাৰৰ পদক্ষেপৰ সম্প্ৰসাৰণ অব্যাহত আছে। তেওঁৰ দলটোৱে ৰাজহুৱা খোৱাপানীৰ ষ্টেচন স্থাপন কৰে, শীতকালত কম্বল বিতৰণ কৰে, দুৰ্যোগত আক্ৰান্তসকলক সহায় কৰে, আৰু মেধাৱী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ শিক্ষাৰ বাবে ধন আগবঢ়ায়। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁলোকে শিশুসকলক স্প’ৰ্টছ কিট প্ৰদান কৰে, সাফল্য লাভ কৰা লোকসকলক সন্মান জনায়, ৰিক্সা টানিব পৰাসকলক নিজাকৈ বাহন কিনাত সহায় কৰে, আৰু ক্ষুদ্ৰ বিক্ৰেতাসকলক ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰাত সহায় কৰে। আনকি বিপদত পৰা লোকসকলৰ বাবেও ট্ৰাষ্টে হেল্প ডেস্ক চলায়।
স্থানীয় লোকৰ সৈতে মুখতাৰ আলম
২০২৩ চনত তেওঁলোকে আটাইতকৈ ডাঙৰ স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল। জিলা প্ৰশাসনে গণৰাজ্য দিৱসত মানৱ কল্যাণ ন্যাসক অসাধাৰণ সমাজসেৱাৰ বাবে সন্মানিত কৰে। আজি জামছেদপুৰত মুখতাৰ আলম খানৰ হিউমেন ৱেলফেয়াৰ ট্ৰাষ্ট আশাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ পৰিছে। সামাজিক মংগলৰ বাবে প্ৰতিটো পদক্ষেপ তেওঁলোকৰ বেনাৰত চলি থাকে। এসময়ত অপৰাধ আৰু ভয়ৰ বাবে পৰিচিত আজাদ বস্তিক এতিয়া পৰিৱৰ্তন, মমতা, ঐক্যৰ প্ৰতীক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে।
এই ৰূপান্তৰ এদিনতে হোৱা নাই। ইয়াৰ বাবে বছৰ জোৰা কষ্ট, সাহস আৰু শুদ্ধ উদ্দেশ্যৰ প্ৰয়োজন হৈছিল। আজাদ বস্তিৰ সংকীৰ্ণ পথৰ পৰা জামছেদপুৰৰ মানৱতাবাদী আন্দোলনলৈ মুখতাৰ আলমৰ যাত্ৰাই এটা চিৰন্তন সত্য দেখুৱাইছে যে যেতিয়া সেৱা হৃদয়ৰ পৰা আহে, তেতিয়া আটাইতকৈ আন্ধাৰ ঠাইবোৰো পোহৰেৰে জিলিকি উঠিব পাৰে।
