নোবেল বঁটা ২০২৫: ওমৰ এম য়াগীৰ আৱিষ্কাৰে বিজ্ঞানক মানৱতাৰ ত্ৰাণকৰ্তা কৰি তুলিছে

Story by  atv | Posted by  [email protected] • 3 h ago
ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা লাভ কৰা প্ৰখ্যাত বিজ্ঞানী ওমৰ এম য়াগী
ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা লাভ কৰা প্ৰখ্যাত বিজ্ঞানী ওমৰ এম য়াগী
 
আৰ্ছলা খান / নতুন দিল্লী

বিজ্ঞানৰ জগতত এই বৰ্ষৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা লাভ কৰা তিনিগৰাকী বিজ্ঞানী হৈছে--সুচুমু কিডাকাৱা, ৰিচাৰ্ড ৰবচন আৰু ওমৰ এম য়াগী। তেওঁলোকক এই সন্মান 'মেটেল-অৰ্গেনিক কাঠামো (Metal–Organic Frameworks - MOFs) ' আৰু 'কোৱালেন্ট অৰ্গেনিক কাঠামো' (Covalent Organic Frameworks - COFs)ৰ বিকাশৰ বাবে প্ৰদান কৰা হৈছে।

এই আৱিষ্কাৰবোৰে কেৱল ৰসায়ন বিজ্ঞানতে নহয়; পৰিৱেশ, শক্তি আৰু জল সংৰক্ষণৰ দৰে ক্ষেত্ৰতো গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। এই বৰ্ষৰ বিজয়ীসকলৰ ভিতৰত ওমৰ এম য়াগীৰ ওপৰত গোলকীয় বৈজ্ঞানিক সমাজৰ বিশেষভাৱে দৃষ্টি পৰিছে। 

তেওঁ ৰাসায়নিক গাঁথনিৰ এনে সূক্ষ্ম আৰু শক্তিশালী প্ৰণালী উদ্ভাৱন কৰিছিল যিয়ে জল সংকট, কাৰ্বন নিৰ্গমন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিৱেশ পুনৰুদ্ধাৰত নতুন সম্ভাৱনা মুকলি কৰিছে। তেওঁৰ নেতৃত্বত বিকশিত MOFs আৰু COFs এতিয়া আধুনিক ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ আটাইতকৈ উপযোগী আৱিষ্কাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। 
 

উমৰ এম য়াগী
 
উমৰ এম য়াগীৰ সম্পূৰ্ণ নাম হৈছে উমৰ মুনিছ য়াগী। তেওঁৰ জন্ম হয় ১৯৬৫ চনৰ ৯ ফেব্ৰুৱাৰীত জৰ্দানৰ আম্মানত। তেওঁ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত এনে উদ্ভাৱন কৰিছে যিয়ে স্বচ্ছ শক্তি, জল সংকট, কাৰ্বন আৱৰণ আৰু প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণকে ধৰি বিশ্বজনীন সমস্যাসমূহৰ সমাধান সম্ভৱ কৰি তুলিছে। য়াগীক মেটেল-অৰ্গেনিক ফ্ৰেমৱৰ্কছৰ পিতৃপুৰুষ বুলি জনা যায়।

তেওঁৰ কামে ৰেটিকুলাৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানত বিপ্লৱ সাধন কৰিছে, য'ত অণুসমূহক মিলাই উচ্চ-শৃংখলিত, ছিদ্ৰযুক্ত স্ফটিকীয় গাঁথনি তৈয়াৰ কৰা হয়, যেনে মেটেল-অৰ্গেনিক ফ্ৰেমৱৰ্ক (MOFs) আৰু কোৱালেন্ট অৰ্গেনিক কাঠামো (COFs)। ইয়াৰ জৰিয়তে স্বচ্ছ শক্তি, জল সংকট, কাৰ্বন আৱৰণ আৰু প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণৰ দৰে বৈশ্বিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সমাধান সম্ভৱ।

য়াগীৰ এটা বিখ্যাত প্ৰয়োগ হ'ল বায়ুৰ পৰা পানী নিষ্কাশন কৰিব পৰা এটা যন্ত্ৰ। এই প্ৰযুক্তি বিশেষভাৱে শুকান অঞ্চলৰ বাবে আশীৰ্বাদ স্বৰূপ। তেওঁৰ দলটোৱে উদ্ভাৱন কৰা মেটেল-অৰ্গেনিক ফ্ৰেমৱৰ্কসমূহে বায়ুৰ পৰা পোৱা আৰ্দ্ৰতা শোষণ কৰি ইয়াক খোৱা পানীলৈ ৰূপান্তৰিত কৰে। এই আৱিষ্কাৰে ছাহাৰা, আৰৱ আৰু ৰাজস্থানৰ দৰে খৰাং অঞ্চলৰ জল সংকট সমাধানৰ নতুন পথ দেখুৱাইছে।
 
 
য়াগীয়ে এটা সাক্ষাৎকাৰত কৈছিল, "আমাৰ লক্ষ্য হ'ল এনে সামগ্ৰী তৈয়াৰ কৰা যিয়ে প্ৰকৃতিৰ সৈতে সংঘৰ্ষ নকৰে, বৰং সহযোগিতা কৰে।" তেওঁৰ এই ধাৰণা আজি বহনক্ষম বিজ্ঞানৰ দিশত এক শক্তিশালী বাৰ্তা হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। য়াগীৰ মেটেল-অৰ্গেনিক ফ্ৰেমৱৰ্কসমূহে  সমগ্ৰ বিশ্বতে বৃদ্ধি পোৱা গ্ৰীণহাউছ গেছৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণত অত্যন্ত কাৰ্যকৰী প্ৰমাণিত হৈছে।
 
এই গাঁথনিসমূহে বায়ুৰ পৰা নিৰ্বাচিতভাৱে কাৰ্বন ডাই অক্সাইড সংগ্ৰহ কৰিব পাৰে আৰু ইয়াক পুনৰ ব্যৱহাৰৰ বাবে সংৰক্ষণ কৰিব পাৰে। এই প্ৰযুক্তিয়ে ভৱিষ্যতে ঔদ্যোগিক নিৰ্গমন নিয়ন্ত্ৰণত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। বহু দেশে এতিয়া এমঅ'এফ-ভিত্তিক প্ৰণালীসমূহক তেওঁলোকৰ কাৰ্বন সংগ্ৰহ আৰু সঞ্চয় (চিচিএছ) কাৰ্যসূচীত ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাইছে।

বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বিৰুদ্ধে যুঁজত এই আবিষ্কাৰক "এক শক্তিশালী বৈজ্ঞানিক অস্ত্ৰ" হিচাপে দেখা গৈছে। ওমৰ য়াগীৰ গৱেষণাগাৰত কৰা পৰীক্ষাসমূহে প্ৰমাণ কৰে যে বিজ্ঞান আৰু পৰিৱেশ সংৰক্ষণ একেলগে চলিব পাৰে। 

ওমৰ য়াগীৰ নেতৃত্বত বিকশিত এই গাঁথনিৰ শক্তি সঞ্চয়, গেছ বিচ্ছিন্নতা আৰু ঔষধীয় ৰসায়ন বিজ্ঞানত গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ আছে। এম অ' এফৰ ক্ষুদ্ৰ ক্ষুদ্ৰ মেম্ব্ৰেইন সদৃশ গাঁথনিয়ে ইয়াক গেছ সংৰক্ষণ আৰু নিয়ন্ত্ৰিত ৰাসায়নিক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বাবে উপযুক্ত কৰি তোলে। উদাহৰণস্বৰূপে, হাইড্ৰ'জেনৰ সঞ্চয়ৰ বাবে এমঅ'এফৰ ব্যৱহাৰ এক পৰিষ্কাৰ শক্তিৰ ভৱিষ্যতৰ দিশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ।
 
COFs (Covalent Organic Frameworks) ৰ সহায়ত য়াগীয়ে আণৱিক পৰ্যায়ত ৰাসায়নিক অভিযান্ত্ৰিকৰ নতুন অধ্যায় আৰম্ভ কৰিছে। এই গাঁথনিসমূহ জৈৱিক উপাদানৰ ওপৰত আধাৰিত আৰু সৌৰ শক্তি সংগ্ৰহ, পানী শোধন, আৰু প্ৰদূষক নিৰ্গমনৰ দৰে বিশেষ প্ৰয়োগত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। 
 
 
ওমৰ এম য়াগী কেৱল এজন ৰসায়নবিদ হিচাপে পৰিচিত নহয়, তেওঁ এজন পৰিৱেশ সংস্কাৰক হিচাপেও পৰিচিত। জৰ্দানত জন্মগ্ৰহণ কৰি আমেৰিকাত ডাঙৰ-দীঘল হোৱা য়াগীয়ে বিজ্ঞানক পৰীক্ষাগাৰৰ ভিতৰত সীমাবদ্ধ ৰখা নাছিল। 

তেওঁ 'গ্ল'বেল ছায়েন্স ইনিছিয়েটিভ'ৰ জৰিয়তে উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ যুৱক-যুৱতীসকলক উদ্ভাৱন আৰু গৱেষণাৰ বাবে অনুপ্ৰাণিত কৰে। তেওঁ বিশ্বাস কৰে যে প্ৰকৃত আৱিষ্কাৰেই হ'ল মানৱ জীৱনৰ উন্নতি সাধন কৰা।

তেওঁৰ গৱেষণাগাৰত বিকশিত চিন্তাধাৰাই জল সংকট, প্ৰদূষণ আৰু শক্তি সংকটৰ দৰে বৈশ্বিক প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলাত বিজ্ঞানৰ ভূমিকাক নতুনকৈ সংজ্ঞায়িত কৰিছে। বহুতো বিশেষজ্ঞই বিশ্বাস কৰে যে য়াগীৰ প্ৰযুক্তিসমূহে অনাগত বছৰবোৰত বহনক্ষম বিকাশৰ লক্ষ্য (এছডিজি) ৰ প্ৰাপ্তিত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব।

 
নোবেল কমিটীয়ে এক বিবৃতিত কয় যে এই বঁটা 'বিজ্ঞান আৰু সমাজৰ মাজত সেতুবন্ধন সৃষ্টি কৰা উদ্ভাৱনসমূহ'লৈ উৎসৰ্গিত, যিবোৰে অনাগত দশকসমূহত মানৱতাৰ দিশ নিৰ্ণয় কৰিব। সুচুমু কিডাকাৱা আৰু ৰিচাৰ্ড ৰবচনে যিসমূহ মৌলিক নীতিৰ ওপৰত কাম কৰিছিল, সেইবোৰক ওমৰ য়াগীয়ে বাস্তৱ আৰু ব্যৱহাৰিক ৰূপত ৰূপান্তৰিত কৰিছিল।

জলবায়ু সংকট, প্ৰদূষণ আৰু সম্পদৰ সংকটৰ সৈতে যুঁজি থকা বিশ্বত ওমৰ য়াগীৰ এই গৱেষণাই প্ৰমাণ কৰে যে বিজ্ঞান কেৱল পৰীক্ষাগাৰতে সীমাবদ্ধ নহয়, বৰং ই পৃথিৱীৰ ভৱিষ্যতৰ সমাধানো হ'ব পাৰে। ২০২৫ চনৰ ৰসায়নৰ নোবেল বঁটা কেৱল তিনিজন বিজ্ঞানীৰ কৃতিত্বৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ এয়া এক মানৱীয় ভৱিষ্যতৰ প্ৰতি আস্থাৰ পুনঃপ্ৰতিষ্ঠা, য'ত উদ্ভাৱন আৰু প্ৰকৃতি একেলগে আগবাঢ়িব পাৰে।