মালিক আছঘৰ হাচমী
যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা উত্তৰ প্ৰদেশক লৈ এক বিশেষ ধাৰণা সৃষ্টি হৈছে যে ইয়াত মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল নিৰাপদ নহয় আৰু তেওঁলোকে আগবাঢ়ি যোৱাৰ কোনো সুযোগ পোৱা নাই। এই ধাৰণাটো বিশেষকৈ ৰাজনৈতিক মঞ্চত শক্তিশালী ৰূপত উত্থাপন কৰা হয় যাতে এটা বিশেষ শ্ৰেণীক আৱেগিকভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিব পৰা যায় আৰু ৰাজনৈতিক লাভালাভ আদায় কৰিব পৰা যায়।
কিন্তু ৰাজনৈতিক চশমা খুলি উত্তৰ প্ৰদেশৰ বাস্তৱ পৰিস্থিতি চালে ছবিখন সম্পূৰ্ণ বেলেগ দেখা যায়। বিশেষকৈ অৰ্থনৈতিক উন্নয়ন, নিয়োগ, পৰম্পৰাগত উদ্যোগৰ কথা আহিলে মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ অংশগ্ৰহণ আৰু সফলতা স্পষ্টকৈ প্ৰতিফলিত হয়।
উত্তৰ-প্ৰদেশৰ যোগী আদিত্যনাথ চৰকাৰে ‘এক জিলা এক সামগ্ৰী’ অৰ্থাৎ অ’ডিঅ’পি আঁচনিৰ জৰিয়তে ৰাজ্যৰ প্ৰতিখন জিলাৰ পৰম্পৰাগত, সাংস্কৃতিক আৰু অৰ্থনৈতিক পৰিচয় সংৰক্ষণ কৰাই নহয়, ইয়াক বিশ্ব পৰ্যায়লৈ লৈ যোৱাৰ বাবেও কাম কৰিছে। এই আঁচনিখন কেৱল চৰকাৰৰ অৰ্থনৈতিক কৌশল নহয়, ই এক সামাজিক-সাংস্কৃতিক অভিযানত পৰিণত হৈছে। এই আঁচনিয়ে লাখ লাখ শিল্পী, কলা-কুশলী আৰু বিশেষকৈ সংখ্যালঘু জনগোষ্ঠীৰ জীৱনলৈ ইতিবাচক পৰিৱৰ্তন আনিছে।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ছবি
ৰাজ্যখনৰ মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ এক বৃহৎ জনসংখ্যা বয়ন, হস্তশিল্প, এম্ব্ৰয়ডাৰী, কাৰ্পেট, খাৰু নিৰ্মাণ, চামৰা উদ্যোগ আৰু কৃষি ভিত্তিক সামগ্ৰীৰ কামত নিয়োজিত হৈ আছে। অ’ডিঅ’পি (ODOP) আঁচনিখনে এই পৰম্পৰাগত ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানসমূহক পুনৰ সজীৱ কৰি তুলিছে আৰু অৰ্থনৈতিকভাৱে সবল কৰি তুলিছে।
মুখ্যমন্ত্ৰী যোগী আদিত্যনাথে কয় যে অ’ডিঅ’পি আঁচনিখন ৰাষ্ট্ৰীয় আৰ্হিত পৰিণত হৈছে। স্বদেশী সামগ্ৰী গ্ৰহণ কৰাটো আজি সময়ৰ আহ্বান। আমাৰ শিপিনী আৰু শিল্পীসকলৰ হাতত যদি ধন থাকে তেন্তে ৰাজ্যৰ উন্নয়ন, সমৃদ্ধি আৰু জনমূৰি আয় বৃদ্ধিৰ দিশত আগবাঢ়ি যাব। প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়েও এই ধাৰণাক সমৰ্থন কৰি কৈছে যে আমি কেৱল সেইবোৰ বস্তুহে কিনিব লাগে যিবোৰ ভাৰতীয়ৰ কষ্টৰে তৈয়াৰ কৰা হয়, আৰু যিবোৰ ভাৰতৰ জনসাধাৰণৰ দক্ষতাৰ ফল। এইটোৱেই হৈছে প্ৰকৃতাৰ্থত ‘ভ’কেল ফৰ লোকেল’।
যদি আমি পৰিসংখ্যাৰ দিশলৈ চাও, তেন্তে স্পষ্টকৈ দেখা যায় যে যিবোৰ জিলাত মুছলমান জনসংখ্যা বেছি আৰু পৰম্পৰাগত উদ্যোগসমূহ দীৰ্ঘদিন ধৰি তেওঁলোকৰ জীৱিকাৰ মূল ভিত্তি হৈ আহিছে, সেইবোৰ জিলাতো অ’ডিঅ’পি আঁচনিয়ে প্ৰচণ্ড প্ৰভাৱ পেলাইছে। বেনাৰসী ৰেচম শাৰী আৰু হস্তশিল্পৰ বাবে বিখ্যাত বাৰাণসীৰ মুঠ ৰপ্তানি হৈছে ৪৩০.৪৪ কোটি টকা। বাহৰেইচ জিলাৰ পৰা আলু, বুট, কল, চাউল আৰু খাণ্ডছাৰী চেনিৰ ৰপ্তানি ৬২৯.৯৯ কোটি টকা হৈছেগৈ।
বিজনুৰৰ পৰা প্ৰাকৃতিক মৌ, আলু আৰু শাক-পাচলিৰ ৰপ্তানি ১৪৬.৭০ কোটি টকা হৈছেগৈ। গাজীপুৰ জিলাৰ পৰা ৫,০৯৭ কোটি টকাত থুলান ডুৰী আৰু অন্যান্য হস্তশিল্প সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰা হৈছে। গাজিয়াবাদ জিলাৰ পৰা অভিযান্ত্ৰিক সামগ্ৰী, অটো পাৰ্টছ, আৰু স্পেয়াৰ পাৰ্টছ ১৪,৯৪৮.৭৯ কোটি টকাত ৰপ্তানি কৰা হৈছে। খাৰু আৰু অন্যান্য কাঁচৰ সামগ্ৰীৰ বাবে বিখ্যাত ফিৰোজাবাদৰ ৰপ্তানি হৈছে ৭০৫.৮৮ কোটি টকা। বাৰেইলীয়ে ৬৮৯.৭৩ কোটি টকাত বাছমতী চাউল, খাণ্ডছাৰী চেনি আৰু প্ৰাকৃতিক মেন্থল ৰপ্তানি কৰিছে। কাৰ্পেট উদ্যোগৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত বিখ্যাত ভাদোহীয়ে ৮১৩.৩৬ কোটি টকাৰ চাউল, প্ৰাকৃতিক মেন্থল আৰু পদিনা আদি সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰিছে। বুলণ্ডশ্বৰে ১,৪৫৪.৭৬ কোটি টকাত কৃত্ৰিম আঁহ, ড্ৰেছ, পেইন্টিং আৰু অন্যান্য হস্তশিল্প সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰিছে।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ছবি
কাৰ্পেটৰ কামৰ বাবে বিখ্যাত লক্ষ্ণৌৰ ষ্টেইনলেছ ষ্টীলৰ ঢালাই সামগ্ৰীকে ধৰি মুঠ ৰপ্তানি ১৭৩৯.২৯ কোটি টকা। চামৰাৰ সামগ্ৰীৰ কেন্দ্ৰস্থল আগ্ৰাৰ মুঠ ৰপ্তানি হৈছে ৭,৫৫৫.৩ কোটি টকা। দশক দশক ধৰি এই পৰম্পৰাগত বৃত্তিসমূহৰ সৈতে জড়িত বৃহৎ সংখ্যক মুছলমান কাৰিকৰ, শিপিনী আৰু ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ী এই জিলাসমূহৰ এক সুকীয়া পৰিচয়। অ’ডিঅ’পি আঁচনিৰ জৰিয়তে তেওঁলোকক প্ৰশিক্ষণ, আৰ্থিক সাহায্য, বিপণন, জিআই টেগ, ব্ৰেণ্ডিং, ৰপ্তানিৰ সুবিধা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে।
উত্তৰ প্ৰদেশত মুছলমানে সুযোগ পোৱা নাই বুলি কোৱা ধাৰণাক এই বাস্তৱতাই সম্পূৰ্ণৰূপে খণ্ডন কৰে। অ’ডিঅ’পি আঁচনিৰ কথা ক’বলৈ গ’লে এতিয়ালৈকে ইয়াৰ অধীনত ১৫টা কমন ফেচিলিটি চেণ্টাৰ (চিএফচি) সম্পূৰ্ণ হৈছে, আৰু আন ১৩টা নিৰ্মাণৰ কাম চলি আছে। এই কেন্দ্ৰসমূহত শিল্পীসকলক আধুনিক মেচিন, ডিজাইনিং সমৰ্থন, পেকেজিং আৰু গুণগত নিয়ন্ত্ৰণৰ দৰে সুবিধা প্ৰদান কৰা হৈছে, যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ সামগ্ৰীৰ গুণগত মান আৰু উৎপাদন ক্ষমতা প্ৰচণ্ডভাৱে বৃদ্ধি পাইছে। প্ৰশিক্ষণ আৰু সঁজুলি বিতৰণৰ অধীনত ১.০৮ লাখতকৈ অধিক শিল্পীক প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছে আৰু তেওঁলোকক আধুনিক সঁজুলিও যোগান ধৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত কেৱল দক্ষতা বৃদ্ধি হোৱাই নহয়, বজাৰত সামগ্ৰীৰ চাহিদাও বৃদ্ধি পাইছে।
জিআই টেগৰ কথা ক’বলৈ গ’লে এতিয়ালৈকে অ’ডিঅ’পিৰ ৪৪টা সামগ্ৰীয়ে জিআই টেগ পাইছে, আৰু ২০২৬ চনৰ ভিতৰত ৭৫টা সামগ্ৰীক জিআই টেগ দিয়াৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। জিআই টেগে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত যিকোনো সামগ্ৰীৰ স্বকীয়তা আৰু পৰিচয় প্ৰতিষ্ঠা কৰাত সহায় কৰে, যিয়ে ৰপ্তানি আৰু চাহিদা দুয়োটা বৃদ্ধি কৰে। এই আঁচনিখনে ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়তো স্বীকৃতি লাভ কৰিছে। উত্তৰ প্ৰদেশে প্ৰথমটো ৰাষ্ট্ৰীয় অ’ডিঅ’পি বঁটাত প্ৰথম স্থান লাভ কৰিছে, যাৰ পৰা বুজা যায় যে অ’ডিঅ’পি কেৱল ৰাজ্যিক আঁচনি নহয়, ই ৰাষ্ট্ৰীয় উন্নয়নৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ হৈ পৰিছে।
২০১৮ চনৰ পৰা ৫০০ৰো অধিক প্ৰচাৰমূলক কাৰ্যসূচী, ৯টা অ’ডিঅ’পি শীৰ্ষ সন্মিলন আৰু বহুতো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰদৰ্শনীৰ আয়োজন কৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত ঘৰুৱা আৰু বিদেশী বজাৰত অ’ডিঅ’পিৰ সামগ্ৰীসমূহক নতুন পৰিচয় দিয়া হৈছে।তিনিখন ডাঙৰ চহৰ ক্ৰমে আগ্ৰা, বাৰাণসী আৰু লক্ষ্ণৌত অ’ডিঅ’পি ইউনিটি মল স্থাপনৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে য’ত অ’ডিঅ’পিৰ সামগ্ৰীসমূহ প্ৰদৰ্শন আৰু বিক্ৰী কৰা হ’ব। ইয়াৰ দ্বাৰা শিল্পীসকলে তেওঁলোকৰ সামগ্ৰীৰ বাবে এক স্থায়ী বজাৰ লাভ কৰিব। লগতে, এই উদ্যোগসমূহক আৰ্থিকভাৱে সুস্থিৰ কৰি তোলাৰ ক্ষেত্ৰত এক শক্তিশালী ভিত্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰা অ’ডিঅ’পি মাৰ্জিন মানি আঁচনিৰ অধীনত এতিয়ালৈকে ৪,০০০ কোটি টকাৰ প্ৰকল্প অনুমোদন কৰা হৈছে।
প্ৰতিনিধিত্বমূলক ছবি
ৰাজ্যখনৰ সামগ্ৰিক ৰপ্তানিৰ কথা যদি কওঁ তেন্তে ২০১৭ চনত উত্তৰ প্ৰদেশৰ ৰপ্তানি ৮০,০০০ কোটি টকা আছিল, যিটো ২০২৫ চনৰ ভিতৰত ২,০০,০০০ কোটি টকালৈ বৃদ্ধি পাইছে। অৰ্থাৎ যোৱা ৮ বছৰত ৰপ্তানি ১.২ লাখ কোটি টকালৈ বৃদ্ধি পাইছে। এয়া কেৱল এটা পৰিসংখ্যা নহয়, উত্তৰ প্ৰদেশ যে এতিয়া দেশৰ এক প্ৰধান ঔদ্যোগিক আৰু ৰপ্তানি কেন্দ্ৰত পৰিণত হৈছে তাৰো প্ৰমাণ। বস্ত্ৰ উদ্যোগ, ইলেক্ট্ৰনিকছ, খাদ্য প্ৰক্ৰিয়াকৰণ আৰু হস্তশিল্পৰ দৰে উচ্চ সম্ভাৱনাপূৰ্ণ খণ্ডৰ সম্প্ৰসাৰণৰ বাবেই এই বৃদ্ধি সম্ভৱ হৈছে। বৰ্তমান উত্তৰ প্ৰদেশ ভাৰতৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম অৰ্থনীতি আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় জিডিপিত ইয়াৰ অৱদান ৯.২%। উত্তৰ-প্ৰদেশ হৈছে ৯৬ লাখৰো অধিক এমএছএমই ইউনিট থকা দেশৰ শীৰ্ষ ৰাজ্য।
২০২১ চনৰ সুশাসন সূচকাংকত প্ৰথম আৰু ৰপ্তানি প্ৰস্তুতি সূচকাংকত ৰাজ্যখনে দ্বিতীয় স্থান লাভ কৰিছে। ২০২৩ চনৰ লজিষ্টিক ইজ এক্ৰছ ডিফেৰেণ্ট ষ্টেটছ ৰেংকিঙতো (Logistics Ease Across Different States Ranking 2023) উত্তৰ প্ৰদেশে এচিভাৰ ষ্টেট হিচাপে স্থান লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। এই সকলোবোৰ কৃতিত্বৰ কেন্দ্ৰবিন্দুত আছে অ’ডিঅ’পিৰ দৰে আঁচনি আৰু ইয়াত কাম কৰা শিল্পী, ব্যৱসায়ী, আৰু কলা-কুশলীসকল। ইয়াৰে বৃহৎ সংখ্যক মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ লোক। গতিকে উত্তৰ প্ৰদেশত মুছলমানে আগবাঢ়ি যোৱাৰ সুযোগ পোৱা নাই বুলি কোৱাটো কেৱল ভ্ৰান্ত ধাৰণা নহয়, বৰং নিজৰ দক্ষতাৰে ৰাজ্য আৰু দেশৰ অৰ্থনীতিক আগুৱাই নিবলৈ দিনে-নিশাই কাম কৰি থকা কঠোৰ পৰিশ্ৰমী শ্ৰেণীটোক অপমানো কৰা হৈছে।
আজি ৰাজনৈতিক লাভালাভৰ বাবে সৃষ্টি হোৱা নেতিবাচক ধাৰণাৰ পৰা ওলাই আহি সত্যক বুজাৰ প্ৰয়োজন আছে। উত্তৰ প্ৰদেশৰ যোগী চৰকাৰৰ নীতিয়ে প্ৰমাণ কৰিছে যে চৰকাৰৰ উদ্দেশ্য আৰু নীতি যদি স্পষ্ট হয়, তেন্তে প্ৰতিটো শ্ৰেণীৰ, প্ৰতিটো ধৰ্মৰ, প্ৰতিটো সম্প্ৰদায়ৰ মানুহে উন্নয়নৰ সুবিধা লাভ কৰে। অ’ডিঅ’পিৰ দৰে আঁচনি ইয়াৰ জীৱন্ত উদাহৰণ, যিয়ে পৰম্পৰাগত উদ্যোগসমূহক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাই নহয়, লাখ লাখ লোকক সন্মানজনক কৰ্মসংস্থাপনো প্ৰদান কৰিছে।
