এহছান ফাজিলী / শ্ৰীনগৰ
জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ এটা কম জনপ্ৰিয় জনগোষ্ঠীৰ পৰা অহা পাহাৰী জনগোষ্ঠীৰ এজন সদস্যৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত প্ৰৱেশ কৰা আৰু দেশজুৰি জনজাতীয় জনগোষ্ঠীৰ ৪০ জন নেতাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰাটো এক বিৰল সুযোগ আছিল। কেন্দ্ৰীয় জনজাতি পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ 'আদি কৰ্মযোগী অভিযান'ৰ অংশ হিচাপে ছৈয়দ ছাবিৰ আহমেদ গিলানী আৰু অন্যান্য জনজাতীয় নেতাসকলক ৰাষ্ট্ৰপতি দ্ৰুপদী মুৰ্মুক সাক্ষাৎ কৰিবলৈ ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছিল। এই কাৰ্যসূচীৰ উদ্দেশ্য হৈছে জনজাতীয় সম্প্ৰদায়সমূহৰ ভৱিষ্যত গঢ়াৰ বাবে মত-বিনিময় আৰু সহযোগিতা সৃষ্টি কৰা।
"মই জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ পাহাৰী সমূদায়ৰ পৰা আহিছো", ৰাষ্ট্ৰপতি দ্ৰুপদী মুৰ্মুৰ সন্মুখত গিলানীয়ে কয়। ইফালে, তেওঁ আৱাজ-দ্য ভইচক কয় যে যিদিনা ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই শব্দবোৰ শুনিলে, সেই মুহূৰ্তত তেওঁ এতিয়াও শংকিত হৈ আছে। ছৈয়দ ছাবিৰ আহমেদ গিলানী আছিল আগশাৰীৰ পাহাৰী নেতাসকলৰ ভিতৰত যাৰ ২০ বছৰীয়া সংগ্ৰামৰ পৰিণতিত জনগোষ্ঠীটোক অনুসূচিত জনজাতিৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰা হয়।
জম্মু আৰু কাশ্মীৰ আৰক্ষীৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত জ্যেষ্ঠ আৰক্ষী অধীক্ষক গিলানীৰ ঘৰ উত্তৰ কাশ্মীৰৰ কুপৱাৰা জিলাৰ নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ অন্তৰ্গত কৰ্ণা নামৰ দুৰ্গম অঞ্চলত। জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ পাহাৰী সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে তিনি দশক ধৰি অনুসূচিত জনজাতিৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যুঁজ দি আছিল। আনহাতে, গুজাৰ আৰু বাকৰৱাল সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে ১৯৯১ চনত এই মৰ্যাদা লাভ কৰিছিল। কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে ২০২২ চনত বাৰামুল্লা আৰু ৰাজৌৰীত জনসভাত এই বিষয়ে ঘোষণা কৰাৰ পিছত ২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ পাহাৰীসকলক অনুসূচিত জনজাতি (ST)ৰ মৰ্যাদা প্ৰদানৰ বাবে বিধেয়কখন গৃহীত কৰা হৈছিল।
ৰাষ্ট্ৰপতিৰ সৈতে জনজাতীয় নেতাসকলৰ গ্ৰুপ ফটো
একে বছৰতে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে লালকিল্লাত স্বাধীনতা দিৱসৰ ভাষণত একে আশ্বাস প্ৰদান কৰিছিল। গিলানীয়ে কয়, "জম্মু-কাশ্মীৰৰ ৰাজৌৰী আৰু পুঞ্চ জিলাত আৰু কাশ্মীৰৰ বাৰমুল্লা আৰু কুপৱাৰাত এক লাখতকৈও অধিক পাহাৰী (প্ৰায় ১০ লাখ) আছে। অৱশ্যে, এই সম্প্ৰদায়টোৱে অনুসূচিত জনজাতিৰ মৰ্যাদা লাভ কৰাৰ দুবছৰ পাছতো ইয়াৰ সা-সুবিধাসমূহ লাভ কৰা নাই।
গিলানীয়ে কয় যে জনগোষ্ঠীয় নেতাসকলে এই মৰ্যাদাৰ সুবিধাসমূহ সম্পৰ্কে জনসাধাৰণৰ মাজত সজাগতা সৃষ্টিৰ বাবে জম্মু আৰু কাশ্মীৰ পাহাৰ ট্ৰাইবেল ফ'ৰাম গঠন কৰিছে। গিলানীয়ে আৱাজ-দ্য ভইচক কয়, "ফ'ৰামখন স্থাপনৰ মূল ধাৰণা হ'ল প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ দৃষ্টিভংগী আগবঢ়াই নিয়া যে "আমাৰ জনজাতীয় সম্প্ৰদায়ৰ উন্নতি হ'লেহে ভাৰতৰ উন্নতি হ'ব, জনজাতীয় সম্প্ৰদায়ৰ কল্যাণ আমাৰ প্ৰাথমিকতা।"
তেওঁ কয় যে চৰকাৰে জনজাতীয় লোকসকলক সৱলীকৰণ আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীল কৰি তোলাৰ বাবে আঁচনি ৰূপায়ণ কৰি আছে, যি কেৱল জনসাধাৰণৰ সহযোগিতা আৰু অংশগ্ৰহণেৰেহে সফল হ'ব। "এই মঞ্চই 'আদি কৰ্মযোগী অভিযান'ৰ বেনাৰত কাম কৰিব, যি হৈছে এক সঁহাৰিমূলক প্ৰশাসন কাৰ্যসূচী আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে অনুপ্ৰাণিত কৰা এক পৰিৱৰ্তনশীল ৰাষ্ট্ৰীয় আন্দোলন", গিলানীয়ে কয়।
এই অভিযানৰ উদ্দেশ্য হৈছে 'সবকা সাথ, সবকা বিকাশ, সবকা বিশ্বাস, সবকা প্ৰয়াস'ৰ দৃষ্টিভংগী বাস্তৱায়িত কৰা। গিলানীয়ে কয়, "এইখন বিধেয়কে জনজাতি এলেকাসমূহৰ প্ৰশাসন ব্যৱস্থাক ওপৰৰ পৰা সেৱা প্ৰদানৰ পৰা তলৰ পৰা সমাজৰ নেতৃত্বত পৰিৱৰ্তনলৈ নতুন সংজ্ঞা দিছে, জনজাতি নাগৰিকসকলক তেওঁলোকৰ সংস্কৃতি আৰু বিকাশৰ ভৱিষ্যতৰ নেতা, উদ্ভাৱক আৰু ৰক্ষক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে।"
তেওঁ কয় যে ফ'ৰামে এই সন্দৰ্ভত উচ্চপদস্থ বিষয়াসকলৰ সৈতে বৈঠকত মিলিত হ'ব আৰু বিভিন্ন আঁচনি ৰূপায়ণ কৰিব। এই ফ'ৰামৰ জৰিয়তে সকলো জিলাতে এই আঁচনিসমূহৰ বিষয়ে জনসাধাৰণৰ মাজত সজাগতা সৃষ্টি কৰা হ'ব।
"অনুসূচিত জনজাতিক মৰ্যাদা প্ৰদান কৰাটো আমাৰ বাবে এক বৃহৎ সাফল্য। আমাৰ কোনো ধৰণৰ সংৰক্ষণ নাছিল আৰু এতিয়া সকলো এই শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত হৈছে", গিলানীয়ে কয়। তেওঁ লগতে কয় যে তেওঁলোকে দেশৰ আন প্ৰান্তৰ দৰে জম্মু-কাশ্মীৰৰ গুজ্জাৰ আৰু বেকাৰৱালৰ দৰে সুবিধা লাভ কৰিব।
পাহাৰী নেতা ছৈয়দ ছাবিৰ আহমদ গিলানী মুছলিম ব্যক্তিগত আইন বোৰ্ডৰ সদস্য আৰু ছাডাত ইণ্টাৰনেচনেল, জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ অধ্যক্ষ। তেওঁ কলেজীয়া দিনত দূৰ-দূৰণিৰ পিছপৰা অঞ্চলত বাস কৰা পাহাৰী হিচাপে তেওঁৰ সংগ্ৰামৰ কথা সোঁৱৰণ কৰে। "লাডাখৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে প্ৰত্যেক মাহে প্ৰায় ৭০ টকাৰ শৈক্ষিক বৃত্তি লাভ কৰি আছিল, যিটো দূৰৱৰ্তী আৰু পিছপৰা অঞ্চলসমূহৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ বাবে এক উৎসাহ হিচাপে আছিল", গিলানীয়ে কয়। সেই সময়ত কৰ্ণা আৰু কেৰানৰ দৰে পিছপৰা অঞ্চলৰ পাহাৰী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলেও এই ধৰণৰ বৃত্তিৰ বাবে মাত মাতিছিল।
"আমি কলেজৰ পৰা গাগ্ৰিবাল (নেহৰু পাৰ্ক) লৈ পদযাত্ৰা কৰি তদানীন্তন মুখ্যমন্ত্ৰী গুলাম মহম্মদ ছাদিকৰ ওচৰলৈ গৈ আমাৰ মতামত ব্যক্ত কৰিছিলো", গিলানীয়ে স্মৰণ কৰে। ইয়াৰ পিছতে পাহাৰী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক শৈক্ষিক বৃত্তি প্ৰদান কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ফলত অধিক ছাত্ৰ-ছাত্ৰী শ্ৰীনগৰ, বাৰামুলা আৰু সোপোৰ কলেজত উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে গৈছিল বুলি গিলানীয়ে কয়।
সেই সময়ৰ কথা স্মৰণ কৰি গিলানীয়ে কয় যে ৭০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ কুপৱাৰা-টাংধৰ পথটো প্ৰায়েই বন্ধ হৈ আছিল। তেওঁ কয়, "শ্ৰীনগৰৰ পৰা অহা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে কান্ধত বেগ লৈ কমেও ২০ কিলোমিটাৰ খোজকাঢ়ি চৌকিবাললৈ যায়, য'ত কুপৱাৰালৈ যাবৰ বাবে কোনো ধৰণৰ পৰিবহণ ব্যৱস্থা আছিল। তেওঁলোকে সাগৰপৃষ্ঠৰ পৰা ১০২৬৯ ফুট উচ্চতাত থকা সাধনা পাছ পাৰ হৈ গৈছিল, যিটো শীতৰ ছমাহতকৈও অধিক কাল বেয়া বতৰৰ সময়ত বন্ধ হৈ থাকে।"
এই নিৰন্তৰ সংগ্ৰামৰ ফলত ১৯৮০ৰ দশকৰ আৰম্ভণিতে ৰেডিঅ' কাশ্মীৰ শ্ৰীনগৰ (বৰ্তমান এআইআৰ) ৰ পৰা গজৰি ভাষাৰ শৈলীৰে পাহাৰী ভাষাৰ এটা কাৰ্যসূচী আৰম্ভ কৰা হয় আৰু জম্মু-কাশ্মীৰ একাডেমী অফ আৰ্ট, কালচাৰ এণ্ড লেংগুৱেজত এটা পৃথক শাখা স্থাপন কৰা হয়। গিলানীয়ে কয় যে নেতাসকলে জিলাখনৰ বিভিন্ন স্থান ভ্ৰমণ কৰি জনসাধাৰণক চৰকাৰৰ বিভিন্ন কাৰ্যসূচী সম্পৰ্কে সজাগ কৰি তুলিব।
