জেব আখতাৰ / ৰাঁচী
ঝাৰখণ্ডৰ পালামু অঞ্চলৰ অৰণ্য আৰু পাহাৰসমূহ দীৰ্ঘদিন ধৰি দৰিদ্ৰতা, অৱহেলা আৰু সংগ্ৰামৰ বাবে জনাজাত আছিল। কিন্তু এই দুৰৱস্থাৰে ভৰা অঞ্চলটোত এজন মানুহ জীয়াই আছে যিয়ে দুখ আৰু সংগ্ৰামক এক সৎ উদ্দেশ্যলৈ পৰিণত কৰিছে।
তেওঁ হৈছে--ছত্তৰ খলিফা, যাক মৰমেৰে পেইণ্টাৰ জিলানী বুলি জনা যায়। দৃঢ় সংকল্প আৰু মৰমিয়াল স্বভাৱৰ বাবে তেওঁ হাজাৰ হাজাৰ লোকৰ বাবে আশা আৰু মানৱতাৰ প্ৰতীক হৈ পৰিছে।
জিলানীৰ শৈশৱ কালটো যথেষ্ট প্ৰত্যাহ্বানেৰে ভৰি আছিল। তেওঁ অতি সৰুতে পিতৃক হেৰুৱাইছিল আৰু অতি সোনকালে পৰিয়ালৰ দায়িত্ব ল'ব লগা হৈছিল। আৰ্থিক দুৰৱস্থা সত্ত্বেও তেওঁ স্নাতক ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰে। কিন্তু তেওঁৰ প্ৰকৃত আবেগ কেৱল অধ্যয়নতে সীমিত নাছিল। দুখীয়া লোকৰ সেৱা কৰাহে তেওঁৰ জীৱনৰ প্ৰকৃত আৱেগ আছিল।
স্থানীয় গাঁওবাসীৰ সৈতে চিত্ৰশিল্পী জিলানী
তেওঁৰ নামৰ পৰা বুজিব পাৰি যে পেইণ্টাৰ জিলানী কেৱল এজন সমাজকৰ্মী নহয়, তেওঁ এজন শিল্পীও। তেওঁ চিত্ৰকলাৰ দ্বাৰা জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰে আৰু উপাৰ্জনৰ অধিকাংশই তেওঁ দৰিদ্ৰ লোকসকলক সহায় কৰাত ব্যয় কৰে। "কলা মোৰ সঁজুলি, সেৱা মোৰ উদ্দেশ্য", তেওঁ গৌৰৱেৰে কয়।
নক্সালবাদী আৰু উগ্ৰপন্থীৰ কাৰ্যকলাপ তুংগত উঠা সময়তো জিলানীয়ে সাহসেৰে বিশ্ৰামপুৰ আৰু ডালটোগঞ্জৰ মাজত প্ৰায় ৫০ কিলোমিটাৰ দূৰত্ব অবাধে ভ্ৰমণ কৰিছিল। কোনো নক্সালবাদী বা উগ্ৰপন্থীয়ে তেওঁক বাধা দিয়া নাছিল। মানুহে কয় যে নিজৰ সততা আৰু নিঃস্বাৰ্থ কৰ্মৰ বাবে জিলানীক সকলো স্তৰৰ লোকে শ্ৰদ্ধা কৰিছিল।
দৰিদ্ৰ, দলিত, মহাদলিত আৰু পালামু আৰু গৰহোৱাৰ পিছপৰা অঞ্চলৰ জনগোষ্ঠীসমূহৰ বাবে জিলানী কেৱল এগৰাকী সামাজিক কৰ্মী নহয়, তেওঁ এজন অভিভাৱকো। তেওঁ মানুহক ৰেচন কাৰ্ড, পেঞ্চন, খোৱা পানী, আৰু চিকিৎসালয়ৰ সহায় লাভ কৰাত সহায় কৰে। যিসকলৰ আন কোনো নাই তেওঁলোকৰ কাষত জিলানী সদায় থিয় হৈ থাকে।
পানীৰ অভাৱত ভুগি থকা গাঁৱৰ ৰাইজৰ সৈতে বাৰ্তালাপ কৰা মুহূৰ্তত চিত্ৰশিল্পী জিলানী
এতিয়ালৈকে তেওঁ ৫০০ৰো অধিক পৰিয়ালক ৰেছন কাৰ্ড লাভ কৰাত সহায় কৰিছে আৰু সমান সংখ্যক পৰিয়ালক পেঞ্চন আঁচনিৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাতো সুনিশ্চিত কৰিছে। যদিও তেওঁ নিজে এটা সাধাৰণ জীৱন যাপন কৰে, এজন বৃদ্ধ বা অক্ষম ব্যক্তিয়ে পেঞ্চন লাভ কৰা দেখিলে তেওঁ আটাইতকৈ আনন্দ হয়। জিলানীৰ মতে এয়াই তেওঁৰ প্ৰকৃত বিজয়।
কেইমাহমান পূৰ্বে নগৰ পৰিষদ অঞ্চলৰ শতাধিক বৃদ্ধ, বিধৱা আৰু অক্ষম লোকে চাৰিমাহৰ বাবে পেঞ্চন লাভ কৰা বন্ধ হৈছিল। প্ৰশাসনক বাৰে বাৰে অনুৰোধ কৰিও বিফল হোৱাত জনসাধাৰণে জিলানীৰ কাষ চাপিছিল।
তেওঁ সকলো সম্ভৱ চৰকাৰী উপায়ৰ চেষ্টা কৰিছিল, কিন্তু যেতিয়া একো কাম আগবঢ়া নাছিল, তেতিয়া তেওঁ অনিৰ্দিষ্ট কালৰ বাবে অনশন কৰিছিল। তেওঁৰ দৃঢ় সংকল্পই প্ৰশাসনক কাৰ্য্য কৰিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল আৰু চৰকাৰে অৱশেষত সকলো পেঞ্চন মুকলি কৰি দিবলৈ বাধ্য হয়।
প্ৰত্যেক গ্ৰীষ্মকালত বিশ্ৰামপুৰবাসীয়ে তীব্ৰ জল সংকটৰ সন্মুখীন হয়। ভঙা হেণ্ড পাম্প আৰু অনিয়মিত পানী টেংকাৰ যোগানে তেওঁলোকৰ জীৱন অসহ্যকৰ কৰি তোলে। জিলানীয়ে ইয়াৰ তীব্ৰ প্ৰতিবাদ কৰে আৰু ব্যক্তিগতভাৱে পানীৰ টেংকাৰসমূহক জনসাধাৰণৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। তেওঁৰ দৃঢ়তা দেখি বিষয়াসকলে স্থায়ী পদক্ষেপ ল'বলৈ বাধ্য হয়।
এটা পৰিয়ালৰ সৈতে চিত্ৰশিল্পী জিলানী
তেওঁ বিশ্ৰামপুৰক উপ-বিভাগীয় মুখ্য কাৰ্যালয়লৈ উন্নীত কৰাৰ দাবী কৰিছিল, আৰু নিজে মেপ অংকন কৰি মুখ্যমন্ত্ৰীৰ ওচৰত দাখিল কৰিছিল, যাতে উন্নয়নৰ গতি আৰু গভীৰতা বৃদ্ধি কৰিব পৰা যায়।
পালামুত ৰেচন বিতৰণ ব্যৱস্থাত দীৰ্ঘদিন ধৰি দুৰ্নীতি সংঘটিত হৈ আহিছে, য'ত বহুতো ন্যায্য মূল্যৰ ব্যৱসায়ীয়ে দৰিদ্ৰ পৰিয়ালক ঠগাই আহিছে। জিলানীয়ে এই বিষয়টো গুৰুত্বসহকাৰে লৈছিল। তেওঁ বিক্ষোভৰ আয়োজন কৰিছিল আৰু নিশ্চিত কৰিছিল যে প্ৰকৃততে যিসকলৰ প্ৰয়োজন আছিল, তেওঁলোকৰ ওচৰলৈ খাদ্য সামগ্ৰী প্ৰেৰণ কৰা উচিত। আজি স্থানীয় ৰেচন ব্যৱসায়ীসকলে জানে যে যদি তেওঁলোকে দৰিদ্ৰ লোকসকলক ঠগায়, পেইণ্টাৰ জিলানীয়ে তেওঁলোকক জবাবদিহি কৰিব।
অন্যায়ৰ বিৰুদ্ধে তেওঁৰ সংগ্ৰাম চৰকাৰী চিকিৎসালয়লৈও সম্প্ৰসাৰিত হৈছিল, য'ত দৰিদ্ৰ মহিলাসকলে প্ৰসৱৰ বাবে অবৈধ মাচুল (কেতিয়াবা ৪,০০০ টকা পৰ্যন্ত) দিবলগীয়া হৈছিল। জিলানীয়ে প্ৰতিবাদৰ নেতৃত্ব দিছিল, এই কেলেংকাৰীক উদঙাই দিছিল, আৰু কৰ্তৃপক্ষক এই পৰম্পৰা বন্ধ কৰিবলৈ বাধ্য কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰচেষ্টাৰ ফলত এই অঞ্চলৰ পৰা এনে শোষণ প্ৰায় নাইকিয়া হৈছে।
সজাগতা অভিযানৰ সময়ত চিত্ৰশিল্পী জিলানী
তেওঁৰ অসামান্য কামৰ বাবে জিলানীক শেহতীয়াকৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী আৱাস যোজনা (চহৰাঞ্চল)ৰ ব্ৰেণ্ড এম্বেছাদৰ হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হৈছে। এই নতুন ভূমিকাত তেওঁ চৰকাৰৰ আঁচনিৰ অধীনত নিজৰ ঘৰ পাবলৈ এতিয়াও অপেক্ষা কৰি থকা লোকসকলৰ মাজত সজাগতা বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে। তেওঁৰ বাবে এয়া কেৱল এটা উপাধি নাছিল, বৰঞ্চ এক গৌৰৱৰ মুহূৰ্ত আছিল আৰু তেওঁৰ দীৰ্ঘদিনীয়া সেৱাৰ স্বীকৃতি আছিল।
নিৰ্বাচনৰ সময়ত যেতিয়া ৰাজনৈতিক নেতাসকলে ভোট বিচাৰি গাঁৱলৈ যায়, জিলানীয়ে জনসাধাৰণক সোঁৱৰাই দিয়ে যে প্ৰকৃত বিকাশ পঞ্চায়ত আৰু ৱাৰ্ড পৰ্যায়ৰ পৰা আৰম্ভ হয়। তেওঁৰ প্ৰচেষ্টাৰ ফলত বহুতো হেণ্ড পাম্পৰ মেৰামতি আৰু পানী যোগান ব্যৱস্থাৰ উন্নতি সাধন হৈছে। তেওঁৰ প্ৰভাৱ এতিয়া বিশ্ৰামপুৰ আৰু পালামুৰ বাহিৰলৈও বিস্তাৰিত হৈছে। গড়ৱা জিলাৰ পৰাও লোকসকল স্বাস্থ্যসেৱা, কল্যাণ আঁচনি আৰু পেঞ্চনৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ ওচৰলৈ আহে।
জিলানি এগৰাকী সক্ৰিয় সমাজকৰ্মীৰ লগতে এগৰাকী কবি, গীতিকাৰ আৰু অভিনেতা। তেওঁৰ গীতবোৰ ন্যায়, সমতা আৰু পৰিৱৰ্তনৰ বাৰ্তাৰে ভৰি আছে। তেওঁ কয়, 'মোৰ হয়তো কোনো উচ্চ ডিগ্ৰী নাই, কিন্তু জনসাধাৰণৰ দুখ-দুৰ্দশা মোৰ শ্ৰেষ্ঠ পাঠ্যপুথি'।
উল্লেখ্য যে, দৰিদ্ৰতা আৰু বঞ্চনাই মানুহৰ জীৱন নিৰ্ধাৰণ কৰা পালামু আৰু বিশ্ৰামপুৰৰ দৰে অঞ্চলসমূহত পেইণ্টাৰ জিলানীয়ে এক জীৱন্ত উদাহৰণ হিচাপে থিয় দিছে। তেওঁ দেখুৱাইছে যে প্ৰকৃত পৰিৱৰ্তন সদায়েই চৰকাৰী কাৰ্যালয় বা ডাঙৰ সংগঠনৰ পৰা নহয়- ই সাধাৰণ ব্যক্তিৰ পৰা আৰম্ভ হয় যিয়ে আনৰ বিষয়ে গভীৰভাৱে চিন্তা কৰে।
চিত্রশিল্পী জিলানীৰ কাহিনী কেৱল এজন মানুহৰ সংগ্রামৰ কাহিনী নহয়, ই হৈছে বিশ্রামপুৰৰ সাহস, নিঃস্বার্থতা আৰু মানৱীয় মৰমৰ শক্তিৰ কাহিনী, যিয়ে দুখ-কষ্টৰ মাজতো আশাৰ সঞ্চাৰ কৰি আহিছে।
