এহছান ফাজিলী/শ্ৰীনগৰ
কাশ্মীৰৰ শ্ৰীনগৰৰ মৃতপ্ৰায় কুশালছাৰ-গিলছাৰ আন্তঃসংযোগী হ্ৰদ দুটা পৰিষ্কাৰ কৰাৰ বাবে সম্প্ৰদায় ভিত্তিত তিনি বছৰ ধৰি নিৰন্তৰভাৱে চলি থকা কামৰ নেতৃত্ব দিছে সু-পৰিচিত ব্যৱসায়ী তথা পৰিৱেশবিদ মনজুৰ আহমেদ ৱাংগনুয়ে।
তেওঁ প্ৰতিষ্ঠা কৰা নিগেন লেক কনজাৰভেচন অৰ্গেনাইজেশ্যন (এনএলচিঅ') ৰ এই চাফাই অভিযানটোৰ নাম "মিছন এহছাস" (Mission Ehsaas) আৰু ইয়াৰ লক্ষ্য হ'ল প্ৰায় ৮০০ ট্ৰাক ভৰ্তি নলা-নর্দমা আৰু আৱর্জনা পৰিষ্কাৰ কৰা। দুমাহৰ পূৰ্বে এনএলচিঅ'-এ এই আৱৰ্জনাবোৰ চৰকাৰী সংস্থা জম্মু আৰু কাশ্মীৰ লেক কনজাৰভেচন এণ্ড মেনেজমেণ্ট অথৰিটি (এলচিএণ্ডএমএ) ক গৰ্বৰে অৰ্পণ কৰে।
মনজুৰ আহমেদ ৱাংগনুৱে আশা কৰে যে হ্ৰদ কৰ্তৃপক্ষই এই হ্ৰদসমূহ সংৰক্ষণ কৰিব আৰু সংৰক্ষণ কৰিব। এই হ্ৰদসমূহ কাশ্মীৰ উপত্যকাৰ সুস্থ প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ বাবে অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ। ৱাংগনুৰ এটা অগ্ৰণী প্ৰকল্প আছিল নিগেন হ্ৰদৰ পুনৰুদ্ধাৰ, যিটো প্ৰায় এক দশক পূৰ্বে বিদেশী আৰু ধনী পৰ্যটকৰ প্ৰিয় স্থান আছিল। 'মিছন এহছাস'ৰ অধীনত, এই জলভাগৰ পুনৰুজ্জীৱনৰ এক অভূতপূৰ্ব অভিজ্ঞতা হৈছে। কেৱল হ্ৰদ পৰিষ্কাৰ কৰাই নহয়, এয়া শ্ৰীনগৰৰ লোকসকলক তেওঁলোকৰ হেৰোৱা ঐতিহ্যৰ সৈতে পুনৰ সংযোগ কৰাৰ সৈতেও জড়িত হৈ আছে।
কুশালছাৰ হ্ৰদৰ আগৰ আৰু এতিয়াৰ ছবি
"তিনি বছৰৰো অধিক সময় ধৰি বোকা আৰু আৱৰ্জনা ভৰি থকা হ্ৰদসমূহ পৰিষ্কাৰ কৰাৰ ফলত ইয়াৰ পুনৰুদ্ধাৰ সম্ভৱ হৈ উঠিছে", তেওঁ কয়। মনজুৰ আহমেদ ৱাংগনুৱে লগতে কয় যে আন্তঃসংযোগী হ্ৰদসমূহ পৰ্যটকৰ বাবে এক নতুন মনোমোহা স্থান হ'ব, যদিহে জম্মু আৰু কাশ্মীৰ হ্ৰদ প্ৰাধিকৰণে ইয়াৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, সংৰক্ষণ, সীমা নিৰ্ধাৰণ আৰু অন্যান্য প্ৰতিৰোধী ব্যৱস্থাসমূহ সুনিশ্চিত কৰে। ৱাংগনুৱে লক্ষ্য কৰে যে হ্ৰদবোৰত পানী জমা হৈ আছে, ইবোৰ আৱৰ্জনাৰ ঠাইলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছে, আৰু ইয়াৰ পানীখিনি সংকুচিত হৈছে।
তেওঁ কয় যে ভূমি মাফিয়াসকলে প্ৰায় ৩৫ বছৰ ধৰি এই আন্তঃসংযোগী হ্ৰদ দুটা অৱহেলা কৰি আহিছে। তেওঁ কয় যে এই হ্ৰদ দুটাৰ পুনৰুদ্ধাৰে শ্ৰীনগৰৰ পৰা গান্দেৰবাল (মানসবল হ্ৰদ) আৰু উত্তৰ কাশ্মীৰৰ ৱুলাৰ হ্ৰদ (বান্দিপুৰ) লৈ জল পৰিবহণ (নেভিগেশ্যন) ৰ সংযোগ পুনৰুজ্জীৱিত কৰিছে।
ৱাংগনুৰ অভিযান নাইজেন (২০০২) বা শেহতীয়া খুশালছাৰ-গিলছাৰ হ্ৰদৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়। তেওঁ এতিয়ালৈকে শ্ৰীনগৰৰ আশে-পাশে আৰু কাষৰীয়া গাণ্ডাৰবাল জিলাত কমেও ১২ টা প্ৰাকৃতিক পানীৰ উৎস পুনৰুজ্জীৱিত কৰিছে আৰু শেহতীয়াকৈ তেওঁ দক্ষিণ কাশ্মীৰৰ অনন্তনাগ জিলাৰ বেজবেহাৰালৈ এই কাম সম্প্ৰসাৰিত কৰিছে।
নিগেন লেক কনজাৰভেচন অৰ্গেনাইজেশ্যনে উত্তৰ কাশ্মীৰৰ উৰি আৰু টাংধৰ অঞ্চলত ২০০৫ চনৰ ভূমিকম্পৰ পুনৰ উদ্ধাৰৰ কাম আৰু ২০১৪ চনৰ বানপানীৰ পিছত শ্ৰীনগৰ অঞ্চলত জল সংৰক্ষণৰ কামৰ সৈতেও জড়িত আছিল। ৱাংগনুৰ যোৱা ২৫ বছৰ ধৰি এই অভিযানৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে।
পৰিৱেশ সুৰক্ষাৰ বাবে কৰা কামৰ স্বীকৃতি হিচাপে ৱাংগনুৱে লাভ কৰা বিভিন্ন বঁটাসমূহ
"আমি ইতিমধ্যে শ্ৰীনগৰ আৰু গাণ্ডাৰবালত ১২ টা মৃত প্ৰাকৃতিক হ্ৰদ পুনৰুজ্জীৱিত কৰিছো, আনহাতে বিজবেহাৰাত আন এটা হ্ৰদৰ কাম চলি আছে", তেওঁ আৱাজ-দ্য ভইচক এইদৰে কয়। গাণ্ডাৰবালৰ চাৰিটা হ্ৰদৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণৰ পিছত পৰীক্ষাগাৰত ইয়াৰ পানী খোৱাৰ বাবে উপযুক্ত বুলি ঘোষণা কৰা হৈছে।
ইয়াৰ পূৰ্বে প্ৰশাসনে এই উৎসৰ পৰা পানী খোৱাটো নিষিদ্ধ কৰিছিল। প্ৰজেক্ট এহছাসৰ অধীনত তেওঁৰ আন এটা কাম হ'ল মে' মাহত বিজবেহাৰাৰ জাবলিপোৰাৰ হ্ৰদৰ পুনৰুদ্ধাৰ। বছৰ বছৰ ধৰি অৱহেলাৰ ফলত ইয়াৰ ভেটি দুৰ্বল হৈ পৰিছিল। আমি যি কৰিব পাৰো কৰি আছো, কিন্তু এটা ব্যাপক, স্থায়ী পুনৰুজ্জীৱনৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠানগত সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন। এই হ্ৰদৰ পুনৰুদ্ধাৰ হ'লে, প্ৰজন্মৰ পিছত প্ৰজন্মৰ সেৱা কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে আৰু স্থানীয় অঞ্চলসমূহত পানীৰ অভাৱ দূৰ কৰিব পৰা যাব।
তেওঁ কয় যে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে 'মন কী বাত'ত (২৭ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০২২) খুশালছাৰ-গিলছাৰ হ্ৰদৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণৰ প্ৰচেষ্টাৰ শলাগ লোৱাৰ পিছতে তেওঁৰ অভিযানে দেশজুৰি ব্যাপক সমাদৰ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। ৱাংগনুৱে লগতে জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ উপ-ৰাজ্যপাল মনোজ সিনহাই নিজৰ 'আৱম কি আৱাজ' শীৰ্ষক অনুষ্ঠানত তেওঁৰ আন্দোলনৰ প্ৰশংসা কৰাৰ কথা উল্লেখ কৰে।
৫ জুনত বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস উপলক্ষে খুশালছাৰৰ ছাজগৰিপোৰাৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণৰ বাবে এনএলচিঅ'ৰ মিছন এহচাছৰ চতুৰ্থ পৰ্যায়ৰ শুভাৰম্ভ কৰাৰ কথাও ৱাংগুনুৱে উল্লেখ কৰে।
ৰাজ্যপালৰ পৰা বঁটা গ্ৰহণ কৰিছে ৱাংগনুৱে
কাশ্মীৰৰ মৃতপ্ৰায় হ্ৰদৰ পানী পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে কৰা প্ৰচেষ্টাৰ স্বীকৃতিস্বৰূপে নিগেন লেক কনজাৰভেচন অৰ্গেনাইজেচনৰ (এনএলচিঅ) অধ্যক্ষ মনজুৰ ৱাংগনুৱে কেইবাটাও বঁটা লাভ কৰিছে। শেহতীয়া বঁটাসমূহৰ ভিতৰত আছে ২ জুনত হায়দৰাবাদত অনুষ্ঠিত শচীন গ্ৰুপৰ সন্মিলন আৰু ব্যক্তিত্ব বিকাশ কাৰ্যসূচীত প্ৰদান কৰা সন্মানীয় 'পৰিবেশ পৰিচালনা বঁটা'।
ইফালে, যোৱা ১৪ জুনত তেওঁক ট্ৰেভেল এজেণ্ট ফেডাৰেশ্যন অৱ ইণ্ডিয়া (Travel Agents Federation of India )ৰ তৰফৰ পৰা শ্ৰীনগৰত 'কাশ্মীৰৰ সেউজ দূত' বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হয়।
