ঝুমুৰ দেব/ শ্বিলং
খ্ৰীষ্টান ধৰ্মই শিপাই থকা ৰাজ্য মেঘালয়ৰ মাজমজিয়াত ছাইদুল্লা নংৰামে নিজৰ খাচী ঐতিহ্য আৰু মুছলমান পৰিচয় দুয়োটাকে আকোৱালি লৈ এজন অনন্য আৰু প্ৰভাৱশালী নেতা হিচাপে থিয় দিছে। বিগত তিনিটা দশক ধৰি তেওঁ শ্বিলং মুছলিম ইউনিয়নৰ সাধাৰণ সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি মুছলমান সম্প্ৰদায়ক উন্নীত কৰাৰ লগতে আন্তঃধৰ্মীয় সম্প্ৰীতিৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অক্লান্তভাৱে কাম কৰি আহিছে।
১৯০৬ চনত অল ইণ্ডিয়া মুছলিম লীগ প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ এবছৰ পূৰ্বেই ১৯০৫ চনত শ্বিলং মুছলিম ইউনিয়ন (SMU) প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল। বছৰ বছৰ ধৰি মেঘালয়ৰ মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ সামাজিক, ধৰ্মীয়, আৰু শৈক্ষিক বিকাশত ই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। এছ এম ইউৰ সৈতে জড়িত অন্যতম উল্লেখযোগ্য ব্যক্তি হৈছে ভাৰতৰ প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি ফখৰুদ্দিন আলী আহমেদ, যি ১৯৬৪ চনত ইয়াৰ প্ৰথম সভাপতি হৈছিল।
নংৰামে আহমেদৰ সৈতে হোৱা আলোচনাৰ কথা মনত পেলাই কয়, “মেঘালয়ৰ মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ কল্যাণৰ বিষয়ে প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি ফখৰুদ্দিন আলী আহমেদৰ সৈতে মোৰ বিস্তৃত আলোচনা হৈছিল।” এই কথা-বতৰাবোৰৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ নংৰুমে সংগঠনটোক পুনৰুজ্জীৱিত আৰু শক্তিশালী কৰাৰ দায়িত্ব নিজৰ ওপৰত লৈছিল। তেওঁৰ প্ৰথম পদক্ষেপ আছিল শ্বিলঙত এটা সুকীয়া কাৰ্যালয় স্থাপন কৰা, যাতে এছ এম ইউৰ নিজৰ মিছন ফলপ্ৰসূভাৱে সম্পন্ন কৰিবলৈ উপযুক্ত প্ৰশাসনিক গাঁথনি থাকে।
১৯৮২ চনত যেতিয়া নংৰামে দায়িত্ব লয় তেতিয়া শ্বিলং মুছলিম ইউনিয়নৰ সম্পত্তিবোৰ অৱহেলিত হৈ আছিল। ইয়াৰ বহু সম্পত্তি সুবিধাবাদীসকলে অপব্যৱহাৰ কৰি আছিল, আৰু সম্প্ৰদায়টোৰ প্ৰতিষ্ঠানসমূহ অকামিলা হৈ পৰিছিল। অতিথিশালা আৰু অনাথ আশ্ৰমৰ অৱস্থা জৰাজীৰ্ণ হৈ পৰিছিল, ঈদগাহ খেলপথাৰখনো ভয়ংকৰ অৱস্থাত আছিল। এই সুবিধাসমূহ পুনৰুদ্ধাৰ আৰু সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে সংকল্পবদ্ধ নংৰামে কেইবাটাও অভিলাষী প্ৰকল্পৰ নেতৃত্ব দিছিল। তাৰ ভিতৰত তেওঁৰ আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য কৃতিত্ব আছিল শ্বিলঙৰ একক আৰু অনন্য কাঁচৰ মছজিদ মদীনা মছজিদ নিৰ্মাণ।
এক অনুষ্ঠানত ভাষণ দিছে ছাইদুল্লা নংৰামে
মদীনা মছজিদ কেৱল আৰাধনাস্থলী নহয়। ই শিক্ষা আৰু সমাজ সেৱাৰ কেন্দ্ৰ হিচাপেও পৰিচিত। মছজিদৰ ভিতৰত আছে এটা ইছলামিক শিক্ষণ কেন্দ্ৰ, অভাৱগ্ৰস্ত শিশুৰ বাবে এখন বিদ্যালয়, বিজ্ঞান, কলা, প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ আধুনিক পাঠ্যক্ৰম থকা এখন উচ্চ শিক্ষা মহাবিদ্যালয়। এই মছজিদৰ তাৎপৰ্য ভাৰতৰ বাহিৰলৈও বিস্তৃত হৈ আছে। ই এছিয়াৰ প্ৰথমটো কাঁচৰ মছজিদ, যাৰ ফলত ভাৰত বিশ্বৰ তৃতীয়খন দেশ হিচাপে পৰিগণিত হৈছে য’ত এনে এক অনন্য গাঠনি আছে। এছ এম ইউৰ প্ৰচেষ্টাত মেঘালয়ৰ বিভিন্ন জিলাত আৰু চাৰিটা মছজিদ আৰু একাধিক কবৰস্থান স্থাপন কৰা হৈছে।
নংৰাম মেঘালয়ৰ অন্যতম পুৰণি খাচী মুছলমান পৰিয়ালৰ ব্যক্তি। তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃ প্ৰয়াত সুবৰ্তন বিবি নংৰাম আৰু প্ৰয়াত এছ কে আব্দুল্লাই নংৰামৰ সেৱা আৰু নেতৃত্বৰ মূল্যবোধ গঢ় দিয়াত মূল ভূমিকা পালন কৰিছিল। ১৯৯৩ চনৰ পৰা ৰজাবালা সমষ্টিক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি মেঘালয় ৰাজ্যিক বিধানসভালৈ নিৰ্বাচিত হোৱা প্ৰথম আৰু একমাত্ৰ জনজাতীয় মুছলমান হিচাপে তেওঁ ইতিহাস ৰচনা কৰে। বছৰ বছৰ ধৰি তেওঁ কেবিনেট মন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আহিছে, নিজৰ জনসাধাৰণৰ কল্যাণ আৰু উন্নয়নৰ বাবে অক্লান্তভাৱে কাম কৰি আহিছে।
নাগালেণ্ডৰ প্ৰাক্তন ৰাজ্যপাল আৰ এন ৰবি (সোঁফালৰ পৰা দ্বিতীয়গৰাকী)ৰ সৈতে নংৰাম (বাওঁফালৰ পৰা তৃতীয়গৰাকী)
শিক্ষা তেওঁৰ কামৰ প্ৰধান কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ আহিছে। বৰ্তমান ৩৫০০ৰো অধিক ছাত্ৰ-ছাত্ৰী থকা উমশ্বিৰপি মহাবিদ্যালয় (Umshyrpi College) প্ৰতিষ্ঠা কৰাত তেওঁৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৰিহণা আছিল। শিক্ষাৰ প্ৰতি নিজৰ দায়বদ্ধতাৰ বিষয়ে কোৱাৰ সময়ত তেওঁ কয়, "আমি যিকোনো সম্প্ৰদায় বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে শিক্ষাক সকলো অসুবিধাগ্ৰস্তসকলৰ ওচৰলৈ যোৱাটো নিশ্চিত কৰো। উল্লেখ্য যে, নংৰামৰ বাবে শ্বিলং মুছলিম ইউনিয়ন (এছএমইউ) কেৱল মুছলমানৰ বাবে নহয়—সকলোৰে বাবে। তেওঁৰ নেতৃত্বক অন্তৰ্ভুক্তিৰ দৃষ্টিভংগীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত কৰা হয়, আৰু তেওঁ মেঘালয়ত আন্তঃধৰ্মীয় সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰাৰ বাবে সক্ৰিয়ভাৱে কাম কৰিছে।
শ্বিলং অল ফেইথ ফ’ৰামৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য হিচাপে তেওঁ সাম্প্ৰদায়িক সম্প্ৰীতিৰ পদক্ষেপৰ ক্ষেত্ৰত আগৰণুৱা হৈ আহিছে, আৰু বিভিন্ন ধৰ্মীয় গোটৰ মাজত বুজাবুজি আৰু সহযোগিতাৰ বাবে উৎসাহ যোগাই আহিছে। নিজৰ ধৰ্মীয় বিশ্বাসৰ বিষয়ে তেওঁ কয়, "আমি দেশৰ পৰম্পৰা মানি চলোঁ। এজন আজ্ঞাকাৰী খাচী মুছলমান হিচাপে মই মেঘালয়ৰ উন্নতিৰ বাবে ভাল কাম আগবঢ়াই নিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ।"
তেওঁৰ এই যাত্ৰাই দৃঢ়তা, নেতৃত্ব দক্ষতা আৰু সমন্বয়মুখী চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে। যি অঞ্চলত মানুহৰ পৰিচয়ক প্ৰায়ে ধৰ্ম আৰু জাতিগতভাৱে সংজ্ঞায়িত কৰা হয়, তেনে এটা অঞ্চলত ছেইদুল্লা নংৰামে এখন সমন্বয়ৰ সেঁতু হিচাপে থিয় দিছে, যিয়ে নিজৰ শিপাৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ থাকি সম্প্ৰদায়সমূহক একত্ৰিত কৰে।
(লেখক উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এগৰাকী স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিক)
