আৱাজ দ্য ভইচ অসম ব্যুৰ'
ইৰান-ইজৰাইলৰ সংঘৰ্ষ বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে ভাৰত চৰকাৰে ইৰানত আৱদ্ধ হৈ থকা ভাৰতীয় নাগৰিক, বিশেষকৈ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক ভাৰতলৈ ঘূৰাই অনাৰ বাবে কাম কৰি আছে। ইয়াৰ ফলত এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্ন পুনৰ উত্থাপিত হৈছেঃ কিয় ইমানবোৰ ভাৰতীয় ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে চিকিৎসা অধ্যয়নৰ বাবে বিদেশলৈ যায়?
ভাৰতৰ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ তথ্য অনুসৰি, ২০২২ চনত প্ৰায় ২,০৫০ গৰাকী ভাৰতীয় শিক্ষাৰ্থীয়ে ইৰাণত অধ্যয়নৰ বাবে গৈছিল। ইয়াৰে অধিকাংশই তেহৰাণ চিকিৎসা বিজ্ঞান বিশ্ববিদ্যালয়, শ্বাহিদ বেহেস্তী বিশ্ববিদ্যালয়, ইছলামিক আজাদ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দৰে চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত অধ্যয়ন কৰিছিল।
মন কৰিবলগীয়া যে, এই ছাত্র-ছাত্রীসকলৰ বহুতেই কাশ্মীৰৰ। বিদেশত থকা ভাৰতীয় ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ ওপৰত এনেধৰণৰ সংকটৰ ঘটনা এয়াই প্ৰথম নহয়। ২০২২ চনত ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন যুদ্ধৰ ফলত চৰকাৰে তাত অধ্যয়নৰত সহস্ৰাধিক ভাৰতীয় ছাত্ৰক উদ্ধাৰ কৰিবলৈ অপাৰেশ্যন গংগা চলাবলৈ বাধ্য হৈছিল।
ইৰাণলৈ মেডিকেল শিক্ষাৰ বাবে যোৱা একাংশ ভাৰতীয় শিক্ষাৰ্থী (প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো)
কিন্তু ভাৰতীয় ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে প্ৰকৃততে কিয় বিদেশলৈ যায়? ভাৰতে চিকিৎসা আসনৰ সংখ্যা ২০১৪ চনত ৫১,০০০ ৰ পৰা ২০২৪ চনত ১.১৮ লাখলৈ বৃদ্ধি কৰিলেও বহু ছাত্ৰ-ছাত্ৰী এতিয়াও বিদেশলৈ যায়। বিদেশী চিকিৎসা স্নাতক পৰীক্ষাত (এফএমজিই) অৱতীৰ্ণ হোৱা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সংখ্যাৰ পৰা এই কথা স্পষ্ট হৈ পৰিছে। ভাৰতত প্ৰেকটিছ কৰিবলৈ হ'লে তেওঁলোকে এই পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হ'ব লাগিব। ২০২৪ চনত প্ৰায় ৭৯,০০০ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে এফএমজিইৰ বাবে অৱতীৰ্ণ হৈছিল, যিটো ২০২৩ চনত ৬১,৬১৬ আৰু ২০২২ চনত ৫২,০০০ ৰো অধিক আছিল।
বিদেশলৈ যোৱাৰ এই প্ৰৱণতাৰ দুটা প্ৰধান কাৰণ হৈছেঃ প্ৰতিযোগিতা আৰু ব্যয়। এফ এম জি ইৰ পৰিচালনা কৰা চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নেশ্যনেল ব’ৰ্ড অৱ এক্সামছৰ প্ৰাক্তন কাৰ্যবাহী সঞ্চালক ডাঃ পৱানীন্দ্ৰ লালে কয়, "চৰকাৰী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত নামভৰ্তি কৰাটো এতিয়াও কঠিন হৈয়ে আছে। ছাত্র-ছাত্রীয়ে ভাৰতৰ ব্যক্তিগত কলেজত ভর্তি হ'লেও মাচুল কোটি কোটি টকা হ'ব পাৰে। সেয়ে, বহুতো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে বিদেশত অধ্যয়ন কৰিবলৈ পছন্দ কৰে, য'ত চিকিৎসা শিক্ষা ভাৰতৰ তুলনাত দশম ভাগৰ এভাগহে খৰচ হয়।"
আৰু এটা প্ৰশ্ন সঘনাই উত্থাপন হোৱা দেখা যায়। সেয়া হৈছেঃ কাশ্মীৰী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে কিয় ইৰাণক বাছি লয়? কাশ্মীৰী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে ইৰাণত অধ্যয়নৰ পছন্দ কেৱল ধনৰ বাহিৰেও অধিক। প্ৰকৃতাৰ্থত সাংস্কৃতিক আৰু ঐতিহাসিক সম্পৰ্কই এই ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ ভূমিকা পালন কৰে। জে এন ইউৰ পাৰ্চী পণ্ডিত অধ্যাপক চৈয়দ আখতাৰ হুছেইনে কয়, “কাশ্মীৰক দীৰ্ঘদিন ধৰি ইৰাণ-ই-ছাগী বা ‘ক্ষুদ্ৰ ইৰাণ’ বুলি কোৱা হয়। ১৩ শতিকাত ইৰাণৰ সন্ত মিৰ ছায়দ আলী হামাদানীয়ে কাশ্মীৰলৈ আহি শিল্পী, শিল্পকৰ্ম, কাৰ্পেট বয়ন আৰু পেপিয়াৰ-মাচেৰ দৰে উদ্যোগ আনিছিল।”
ইৰাণৰ পৰা ভাৰতত সুকলমে উপস্থিত হোৱা কন্যাক আদৰিছে মাতৃয়ে
আন এটা কাৰণ হৈছে, কাশ্মীৰ আৰু ইৰাণ উভয়তে ছিয়া মুছলমান জনসংখ্যা আছে, এই ক্ষেত্ৰত দুয়োটা অঞ্চলৰ জনসাধাৰণৰ এক স্বাভাৱিক সম্পৰ্ক আছে। আনকি ইৰাণে কাশ্মীৰীসকলৰ বাবে নামভৰ্তি পোৱাটোও সহজ কৰি তোলে। অধ্যাপক হুছেইনে কয়, “তেওঁলোকে কাশ্মীৰৰ পৰা ছিয়া মুছলমান ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক কিছু ৰেহাই দিয়ে। ইয়াক প্ৰায়ে “পাৰ্জীছ কোটা” বুলি কোৱা হয়।"
বিদেশী বিশ্ববিদ্যালয়ত ভৰ্তি হোৱাটো সহজ হ'লেও ইয়াৰ কিছুমান বিপদ আছে। সেয়া হৈছেঃ কিছুমান বিশ্ববিদ্যালয়ত দুটা বেটচ আছে-এটা স্থানীয় শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে (উন্নত প্ৰশিক্ষণৰ সৈতে) আৰু আনটো কেৱল বিদেশী শিক্ষাৰ্থীৰ বাবে। বহুক্ষেত্ৰত, বিদেশত প্ৰশিক্ষণপ্ৰাপ্ত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে সেই দেশত অনুশীলন কৰিব নোৱাৰে। এই সমস্যা সমাধানৰ বাবে ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চিকিৎসা আয়োগে (এনএমচি) নতুন নিয়ম প্ৰণয়ন কৰিছে।
এই পাঠ্যক্ৰম ৫৪ মহীয়া হ'ব লাগিব, একেখন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা, লগতে একেখন ঠাইতে ১ বছৰীয়া ইণ্টাৰ্নশ্বিপ থাকিব লাগিব। "অধিক সংখ্যক ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক এই কথা স্পষ্টকৈ কোৱা হোৱা নাই। অনুমোদিত বিদেশী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কোনো নিৰ্ভৰযোগ্য তালিকা নাই। চৰকাৰে এখন প্ৰকাশ কৰিব লাগে।" ডাঃ পৱানীন্দ্ৰ লালে কয়।
বিদেশত ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছতো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে বিভিন্ন বাধাৰ সন্মুখীন হয়। যেনে, স্বীকৃতিৰ সমস্যা, কিয়নো কেতবোৰ পাঠ্যক্ৰম অতি কম সময়ৰ হয়। ফিলিপাইনত ৪৮ মাহতে ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰিব পাৰি। আন এক সমস্যা হৈছেঃ এফএমজিইৰ উত্তীৰ্ণৰ হাৰ অতি নিম্ন, যেনে ২০২৪ত ২৫.৮% ২০২৩ত ১৬.৬৫%, ২০২২ত ২৩.৩৫ %। যিসকলে এই পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয় তেওঁলোকেও আনকি চাকৰিৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰে, কিয়নো তেওঁলোকৰ প্ৰশিক্ষণে প্ৰায়ে ভাৰতীয় মানদণ্ডৰ সৈতে ফেৰ মাৰিব নোৱাৰে।